دو اشکال متنافی بر برهان آنسلم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
برهان آنسلم که یکی از دیرینه ترین برهان های اثبات خداست، بیشتر ازسوی فلاسفه مسلمان رد شده است. دلیل ایشان برای رد این برهان، خلط بین حمل اولی و حمل شایع است. گزیده این اشکال، آن است که هیچ مفهومی برای خودش مصداق نمی سازد؛ یا به عبارت دیگر، لازمه هیچ مفهومی، مصداق داشتن نیست، اما به نظر می رسد دقت نظر در دلیلی که آنسلم برای ملازمه بین «تصور بزرگ ترین موجود» و «وجودداشتن آن» پیش چشم داشته است، این اشکال را رد کند؛ چراکه از دیدگاه آنسلم قاعده پیش گفته، یک استثنا دارد و آن در جایی است که «وجود» در «مفهوم» گرفته شده باشد. فلاسفه مسلمان نه دلیلِ آنسلم برای وجودِ این استثنا را نقد می کنند و نه مدعای آنسلم را نقد می کنند، بلکه تنها مدعای آنسلم را رد می کنند، اما کانت، به چرایی وجودِ استثناءِ یادشده از دیدگاه آنسلم می پردازد. از نگاه کانت، استثناءِ آنسلم به سبب آن است که او «وجود» را توصیف کننده اشیاء خارجی می شمارد درحالی که کانت این مطلب را نمی پذیرد.Two Conflicting Objections to Anselm's Argument and Some Philosophical Reflections
Anselm’s Argument, one of the oldest arguments for the existence of God, has often been rejected by Muslim philosophers. Their primary reason for this rejection is the confusion between primary essential predication (al-ḥaml al-awwalī al-dhātī) and common technical predication (al-ḥaml al al-shāyeʿ). The core of their objection is that no concept can generate its instance; in other words, the mere presence of a concept does not entail its actual existence. However, a closer examination of Anselm’s reasoning for the supposed entailment between "conceiving of the greatest being" and "his actual existence" may render this objection invalid. According to Anselm, the aforementioned principle has a unique exception—specifically, when existence is included within the very concept itself. Muslim philosophers neither critique Anselm’s justification for this exception nor engage directly with the content of his claim; rather, they simply merely deny Anselm's claim. Kant, on the other hand, addresses Anselm’s rationale for this exception. From Kant’s perspective, Anselm's exception lies in treating existence as a predicate that describes external objects—an idea that Kant explicitly rejects.
تبلیغات
