بازشناسی کتابِ تعین آدمی فیشته در ارتباط با سنت تعین نامه نویسی آلمانی همراه با ارزیابی انتقادی برگردان های انگلیسی و فارسی آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

کتاب تعین آدمی فیشته با عنوان اصلی die Bestimmung des Menchen در برهه ای حساس از زندگی فکری فیشته منتشر شد و چالش های مهمی در فرهنگ فلسفی آلمان ایجاد کرد. کمی پیش از آن فیشته کتابی با عنوان تعین دانشمند نگاشته بود و این دلالتی است به بافت تاریخی گونه ی نوشتاری مهمی در آلمان سده ی هجدهم و اوائل سده ی نوزدهم که فیلسوفان و متفکران مهمی در آن حضور فعال داشته اند. ما در این مقاله ابتدا می کوشیم این بافت تاریخی را پژوهش کنیم تا مشخص شود که کتاب فیشته در تداوم چه سنتی نگاشته شده است. در گام بعد ترجمه های انگلیسی و بویژه تنها ترجمه ی فارسی این کتاب را از جهات گوناگون مورد ارزیابی قرار می دهیم تا هم کیفیت این ترجمه ها را بررسی کرده باشیم و هم نسبت این ترجمه ها با سنت تعین نامه را دریابیم. یافته ها نشان می دهد که کتاب فیشته از طریق دو جریان فلسفه ی عمومی و مناقشه بر سر خداناباوری در تداوم سرراست سنت تعین نامه نگاشته شده و نیز روشن می شود که غالب ترجمه ها چه در انگلیسی و چه در فارسی وجه آکادمیک کتاب فیشته را قربانی وجه عمومی آن کرده اند و به این ترتیب اگرچه نسبتی با سنت تعین نامه نویسی دارند، بی آنکه لزوماَ اشارتی به آن داشته باشند، بازتاب دهنده ی ارزش آکادمیک آن نیستند.