کتیبه های مرتبط با مذهب تشیع در آثار تاریخی قرون اولیه اسلامیِ ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاکنون و با استناد به کتب تاریخی و مذهبیِ قرون اولیه اسلامی، اطلاعات بسیار ارزشمندی در ارتباط با مذهب تشیع منتشر شده است. با استناد به همین منابع چنین مشخص شده که در این بازه زمانی، مذهب تشیع در شهرها و مناطق مختلف ایران از پیروان زیادی برخوردار بود. اما زمانی که به بررسی یافته های باستان شناسی این دوره زمانی ایران پرداخته می شود که مرتبط با مذهب تشیع باشند، اطلاعات جامع و چندانی در این زمینه منتشر نشده است. با توجه به این امر ضرورت داشت که در پژوهش مستقل و هدف مندی به بررسی چنین شواهدی در سرزمین فعلی ایران پرداخته شود. پرسش اصلی پژوهش حاضر چنین است که آیا شواهد باستان شناسی مانند کتیبه های به کار رفته در آثار تاریخی موجود نیز مؤید نفوذ و گسترش مذهب تشیع در ایرانِ قرون اولیه اسلامی هستند یا خیر؟ در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف بررسی آثار تاریخی قرون اولیه اسلامی ایران که به نحوی در ارتباط با مذهب تشیع باشند، تدوین شده است. نظر به اینکه از قرون اول و دوم هجری شواهد باستان شناسی اندکی مرتبط با مذهب تشیع در ایران شناسایی شد، در مقاله حاضر عمدتاً به بررسی آثار قرون سوم تا پنجم هجری پرداخته می شود. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات آن بر پایه بررسی منابع کتابخانه ای و مطالعه برخی آثار تاریخی موجود در موزه های مختلف داخل و خارج از کشور است..Inscriptions related to Shiism in historical monuments from the early Islamic centuries of Iran
So far, and citing historical and religious books from the early Islamic centuries, very valuable information has been published regarding Shiism. Based on these sources, it has been determined that during this period, Shiism had many followers in various cities and regions of Iran. However, when it comes to examining the archaeological findings of this period in Iran that are related to Shiism, not much comprehensive information has been published in this field. Given this, it was necessary to conduct an independent and purposeful study to examine such evidence in the current territory of Iran. The main question of the present study is whether archaeological evidence, such as inscriptions used in existing historical works, also confirms the influence and spread of Shiism in Iran during the early Islamic centuries. As a result, the present study was designed to examine historical works from the early Islamic centuries in Iran that are somehow related to Shiism. Since little archaeological evidence related to Shiism in Iran was identified from the first and second centuries AH, this article mainly examines works from the third to fifth centuries AH. The method of this research is descriptive-analytical and the method of collecting information is based on examining library resources and studying some historical artifacts in various museums inside and outside the country.
تبلیغات
