مطالعات روانشناختی

مطالعات روانشناختی

مطالعات روانشناختی دوره 19 پاییز 1402 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تأثیر همگام سازی امواج مغزی در باند آلفا برحافظه فعال، آنتی ساکاد وسطح اضطراب شرکت کنندگان اضطرابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب آنتی ساکاد حافظه فعال همگام سازی امواج مغزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۱۰
هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی همگام سازی امواج مغزی در باند آلفا برحافظه فعال، آنتی ساکاد(بازداری حرکات چشم) و سطح اضطراب شرکت کنندگان اضطرابی بود. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. در این راستا، پس از غربالگری 250 دانشجو، تعداد 30 دانشجوی اضطرابی توسط پرسشنامه اضطراب بک انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). همه شرکت کنندگان در پیش آزمون و پس آزمون توسط آزمون بلوک های تپنده کرسی، تکلیف آنتی ساکاد و پرسشنامه اضطراب بک ارزیابی شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، ضربان های دو گوشی 10 هرتز را به مدت 30 دقیقه، 5 روز در هفته طی مدت یک ماه دریافت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که ضربان های دو گوشی 10 هرتز (باند آلفا) به طور معنی داری حافظه فعال را بهبود بخشیده، آنتی ساکاد را افزایش داده و موجب کاهش سطح اضطراب شد.. بنابراین، همگام سازی امواج مغزی در باند آلفا به عنوان روش مداخله ای غیر تهاجمی جهت کاهش اضطراب و بهبود کارکرد های شناختی توصیه می شود.
۲.

سهم میانجی باورهای وسواسی در ارتباط بین میل جنسی و رضایت زناشویی زنان با اختلال وسواس فکری-جبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال وسواس فکری-جبری باورهای وسواسی رضایت زناشویی میل جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۱۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی سهم میانجی باورهای وسواسی در رابطه بین میل جنسی و رضایت زناشویی زنان وسواس فکری-جبری انجام شد. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی زنان متاهل مبتلا به اختلال وسواس فکری-جبری مراجعه کننده به درمانگاه سرپایی بیمارستان حافظ و چند مطب خصوصی در شهر شیراز در سال 1400 بود که 200 نفر از آنها به روش در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان شاخص میل جنسی هالبرت، پرسشنامه رضایت زناشویی، پرسشنامه باورهای وسواسی و پرسشنامه تجدیدنظرشده وسواس فکری-عملی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی، تحلیل رگرسیون و آزمون تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که میل جنسی به طور مستقیم با رضایت زناشویی رابطه ی معنادار دارد. همینطور میل جنسی به طور غیرمستقیم و از طریق سهم میانجی باورهای وسواسی با رضایت زناشویی رابطه ی معنادار دارد. به نظر می رسد که میل جنسی به طور مستقیم و غیرمستقیم با میانجیگری نقش باورهای وسواسی، رضایت زناشویی را پیش بینی می کند. این مطالعه ضرورت افزایش شناخت باورها، دانش جنسی و تسهیل مشاوره جنسی را برای زنان متاهل نشان داد.
۳.

اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر سوگیری توجه به تهدید و رفتار های ایمنی در دانش آموزان با نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال اضطراب اجتماعی درمان پذیرش و تعهد رفتارهای ایمنی سوگیری توجه به تهدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۲
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر سوگیری توجه به تهدید و رفتارهای ایمنی دانش آموزان با نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی بود. روش پژوهش، شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون - پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل دانش آموزان 16 تا 19 ساله با نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی شهرستان سنقر در سال 1401 بود. به روش نمونه گیری هدفمند، 28 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. از تکلیف تصویری پروب دات و مقیاس رفتارهای ایمنی ترس اجتماعی در سه بازه زمانی ( پیش آزمون، پس از مداخله و پیگیری) استفاده شد. گروه آزمایش 8 جلسه درمانی 90 دقیقه ای بر اساس پروتکل درمان پذیرش و تعهد برای اختلال اضطراب اجتماعی نوجوانان( آلوز و همکاران) دریافت کردند. داده ها با تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکررتحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین نمرات گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون، وجود دارد. همچنین، دستاوردهای درمانی در مرحله پیگیری حفظ شده بود. بنابراین، برای کاهش سوگیری توجه به تهدید و رفتارهای ایمنی در دانش آموزان مبتلا به این اختلال، درمان پذیرش و تعهد، می تواند مورد استفاده روان درمانگران قرار گیرد.
۴.

مقایسه اثربخشی دو درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و تنظیم هیجان براضطراب سلامت و بازنمایی های شناختی–هیجانی بهبود یافتگان کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اکت اضطراب سلامت بازنمایی های شناختی هیجانی تنظیم هیجان ویروس کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۱۰
هدف این پژوهش، مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و تنظیم هیجان بر اضطراب سلامت و بازنمایی های شناختی-هیجانی  بیماران بهبودیافته کرونا بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کله مبتلایان به کرونا بود که به مراکز درمانی مراجعه کردند. از این تعداد 75 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به روش تخصیص تصادفی در گروه های آزمایش و یک کنترل جایگزین شدند. آزمون اضطراب سلامت و بازنمایی های شناختی- هیجانی در پیش آزمون انجام شد. سپس هر دو روش درمانی در 8 جلسه 60 دقیقه ای بصورت گروهی و آنلاین  اجرا شدند. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد استفاده از آموزش اکت در مرحله پس آزمون براضطراب سلامتی تأثیر داشت، اما در مرحله پس آزمون بر کاهش بازنمایی های شناختی- هیجانی تأثیری نشان نداد. آموزش تنظیم هیجان بر کاهش بازنمایی های شناختی- هیجانی، اضطراب سلامتی در مرحله پس آزمون تأثیر داشت. به نظر می رسد که تنظیم هیجان نتیجه موثرتری نسبت به اکت داشته باشد و می تواند در مراکز سلامت و بالینی جهت بهبود این بیماران استفاده گردد.
۵.

فرا تحلیل مداخلات آموزشی و درمانی شناختی و فراشناخت بر اضطراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب مداخلات شناختی مداخلات فراشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۱
پژوهش حاضر با هدف ترکیب پژوهش های انجام شده درزمینه مداخلات آموزشی و درمانی شناختی و فرا شناختی بر اضطراب با روش فرا تحلیل  بود. بنابراین از شاخص اندازه اثر g هجز به عنوان یک مقیاس مشترک در این پژوهش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش های در دسترس مرتبط با مداخلات شناختی و فراشناختی بر اضطراب بود که در بین سال های 1380 تا 1400 در بانک های اطلاعاتی رایانه ای مانند پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران)، پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)، پرتال جامع علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) قابل مشاهده بود. بر اساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج پژوهش های اولیه، 67 اندازه اثر از 63 مطالعه اولیه توسط نرم افزار CMA مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. میزان اندازه اثر ترکیبی کل با توجه به معیار کوهن بزرگ ارزیابی شد، که بیانگر اثر مثبت انواع مداخلات بر اضطراب بود. در بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده، نتایج اثربخشی مطلوب مداخلات درمانی و آموزشی را بر انواع اضطراب نشان داد، همچنین بین دو جنس در اثربخشی مداخلات، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. درنهایت پیشنهاد می شود مداخلات درمانی-آموزشی  شناختی و فراشناختی  یکی از موثرترین نوع مداخلات در بهبود انواع اضطراب است
۶.

بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر سرعت پردازش و توجه کودکان مبتلا به طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانبخشی شناختی توجه سرعت پردازش کودکان طیف اتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۸
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر سرعت پردازش و توجه کودکان اتیسم بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کودکان دبستانی مبتلا به اتیسم در سال تحصیلی 1401-1402 در شهر تهران بودند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند 20 کودک انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. گروه آزمایش 20 جلسه مداخله، 30 دقیقه و 2 بار در هفته را دریافت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. آزمون بررسی یکپارچگی عملکرد دیداری – شنیداری برای جمع آوری داده ها در سه مرحله استفاده شد (قبل، بعد و دو ماه بعد از اجرای برنامه توانبخشی شناختی). تجزیه و تحلیل داده ها با روش اندازه گیری مکرر انجام شد. نتیجه نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر سرعت پردازش و توجه کودکان اتیسم تاثیر داشته است. براساس این یافته برنامه توانبخشی شناختی مذکور باعث افزایش سرعت پردازش و بهبود توجه کودکان اتیسم شده است. بنابراین پیشنهاد می شود که از این برنامه برای تقویت و ارتقا کارکردهای اجرایی و بهبود عملکرد تحصیلی کودکان اتیسم استفاده شود.
۷.

نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین خودکارآمدی و رشد پس از آسیب در میان پرستاران در همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد پس از آسیب خودکارآمدی تاب آوری پرستاران کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۴
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین خودکارآمدی و رشد پس از آسیب در میان پرستاران در همه گیری کووید-19 انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش پرستاران شهرهای ورامین و قرچک در تابستان سال 1401 بود. از این جامعه تعداد  350 نفر با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از سیاهه  رشد پس از آسیب تدسچی و کالهون، پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران و مقیاس تاب آوری کانر-دیویدسون گردآوری و با استفاده از همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری  تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد  اثر مستقیم خودکارآمدی و اثر مستقیم تاب آوری بر رشد پس از آسیب مثبت و معنادار بود. همچنین، نتایج نشان داد که نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه خودکارآمدی و رشد پس از آسیب  معنا دار بود. بر اساس یافته ها، می توان نتیجه گرفت که خودکارآمدی و تاب آ وری از عوامل مهم اثرگذار بر رشد پس از آسیب در بین پرستاران است. لذا، پیشنهاد می شود که متخصصین از طریق آموزش و مداخلات مشاوره ای با افزایش خودکارآمدی و تاب آوری به پرستاران کمک کنند که آسیب های روان شناختی ناشی از دوران کرونا را مدیریت کنند.
۸.

اثربخشی برنامه مداخله و حمایت رفتاری بر مشکلات درونی و برونی سازی شده در دانش آموزان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کم شنوا مداخله و حمایت رفتاری مشکلات برونی سازی شده مشکلات درونی سازی شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۱
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مداخله و حمایت رفتاری بر مشکلات درونی و برونی سازی شده در دانش آموزان کم شنوا انجام گرفت. این پژوهش به روش آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان کم شنوای شهر اصفهان می شد که ۳۰ نفر از آنها با روش در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. مداخله طی ۱۰ جلسه 40 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد ولی به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. در این پژوهش از پرسشنامه خودسنجی نوجوان آخنباخ و ریسکولا استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها نشان داد که تفاوت معناداری بین مشکلات رفتاری گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون به وجود آمده است. مداخله و حمایت رفتاری بر کاهش مشکلات درونی و برونی سازی شده در شرکت کنندگان تأثیر مثبت و معنادار داشت. بر اساس نتایج، مداخله و حمایت رفتاری از طریق کنترل هیجان ها و آموزش رفتارهای سازگارانه دانش آموزان منجر به بهبود مشکلات رفتاری می شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۳