روانشناسی

پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه تنظیم هیجانی و تاب آوری در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی و کودکان عادی انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علّی- مقایسه ای بود. جامعه آماری کودکان 6 تا 12 ساله با و بدون اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی شهر اراک بود. 61 کودک به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت هدف مند انتخاب شدند (31 کودک با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی و 30 کودک عادی). شرکت کنندگان به فهرست تنظیم هیجانی شیلدز و سیچتی و فرم کوتاه مقیاس توانمندی اجتماعی – هیجانی و تاب آوری کودکان- نسخه والدین پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در مقایسه با کودکان بدون اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در تنظیم هیجانی و تاب آوری به طور معناداری نمرات پایین تری دارند (P<0/05 ). یافته های این پژوهش اهمیت توجه به آموزش مهارت های تنظیم هیجان و تاب آوری در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی را آشکار می سازد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های فرزند (مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی) با بهزیستی روانشناختی مادران دانش آموزان کم توان ذهنی با نقش میانجیگر ذهن آگاهی مادر انجام شد. پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دارای کم توانی ذهنی مدارس ابتدایی کم توانی ذهنی استان گلستان، در سال تحصیلی 1399 1398، و مادران آن ها بودند. 298دانش آموز (از 878دانش آموز) با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارتنداز: پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان راتر (1967)، مقیاس مهارت های اجتماعی ماتسون (1983)، پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی (2006) و مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1980). داده ها با آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS23 و AMOS23 تحلیل شدند. نتایج حاکی از همبستگی مثبت معناداری بین مهارت های اجتماعی و ذهن آگاهی با بهزیستی روانشناختی بود. همچنین بین مشکلات رفتاری با بهزیستی روانشناختی همبستگی منفی معناداری وجود داشت. بعلاوه نقش میانجی ذهن آگاهی در رابطه ویژگی های فرزند (مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی) با بهزیستی روانشناختی مورد تأیید قرار گرفت (01/0>P). از یافته های پژوهش چنین استنباط می شود که با کاهش مشکلات رفتاری و افزایش مهارت های اجتماعی دانش آموزان در مدراس می توان زمینه بهبود بهزیستی روانشناختی مادران آن ها را ایجاد نمود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بار شناختی بر اعتماد به دیگران با نقش تعدیلگر تعالی شخصیت می باشد. شرکت کنندگان در تحقیق حاضر که به صورت تجربی اجرا گردید، دانشجویان دانشگاه خلیج فارس در سال تحصیلی 96-95 بودند. از بین 125 دانشجویی که جهت شرکت در تحقیقات روانشناختی اعلام آمادگی کرده بودند، تعداد 85 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده و پس از تکمیل پرسشنامه تعالی شخصیت پاکیزه ، در شرایط متفاوت بار شناختی (بدون بار شناختی تا حفظ کردن چهار عدد سه رقمی)، سناریو اعتماد به دیگران را اجرا نمودند. جهت تجزیه و تحلیل داده-های این پژوهش از شاخص های آمار توصیفی (انحراف معیار و میانگین) و همچنین تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی با روش بارون و کینی استفاده شده است. یافته ها نشان داد که بار شناختی باعث کاهش اعتماد (482/0 = R) می شود، و تعالی شخصیت نقش تعدیلگری در رابطه این متغیرها دارد. با توجه به تحت تاثیر قرار گرفتن اعتماد توسط بار شناختی و کاهش اعتماد و افزایش حجم اطلاعات در عصر حاضر و با توجه به ارتباط اعتماد با سلامت روانی وعدم وجود پژوهش های علمی در این زمینه در ایران شایسته است که تحقیقات بیشتری در رابطه اعتماد و بار شناختی صورت گیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر بهزیستی روان شناختی، کیفیت زندگی و تاب آوری در زوجین با تعارضات زناشویی انجام شد. این پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین با تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر قم در سال 1400 بود. نمونه آماری شامل 40 زوج دارای تعارضات زناشویی بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی هشت جلسه آموزش 90 دقیقه ای ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی دریافت نمودند و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. برای جمع آوری داده ها، از مقیاس تاب آوری کانر-دیویدسون، مقیاس کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی افزایش معناداری در تاب آوری (01/0>P)، بهزیستی روان شناختی (01/0>P) و کیفیت زندگی (01/0>P) زوجین با تعارضات زناشویی ایجاد کرده است و این نتایج در پیگیری دو ماهه ثابت باقی مانده است (05/0<P). با توجه به یافته های این پژوهش، برنامه آموزشی ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی می تواند به عنوان یک روش موثر موجب افزایش بهزیستی روان شناختی، تاب آوری و کیفیت زندگی شود.

یکی از معضلات جهانی و هشدار دهنده، پدیده کودکان کار است که باتوجه به تبعات مختلف آن این پژوهش با هدف ارزیابی مدل ساختاری پذیرش بی قید و شرط خود، حساسیت به طرد، تصور از آینده و تجربه مراقبت در کودکی در کودکان کار انجام شد. پژوهش حاضر، از نوع همبستگی بود که به روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه ی این پژوهش شامل کودکان کار شهر یزد و اصفهان در سال 1399بود. از بین جامعه، نمونه ای با اندازه 160 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های پذیرش بی قید و شرط چمبرلین و هاگا (2001)، حساسیت به طرد داونی و فلدمن (1996)، انتظار از آینده مک ویرتر (2008) و تجربه مراقبت در کودکی بیفولکو، براون و هریس (1994) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که پذیرش بی قید و شرط بر حساسیت به طرد تأثیر منفی و معنادار (05/0>P) داشت. مراقبت نامناسب در دوران کودکی با تصور از آینده رابطه منفی و معنادار و با حساسیت به طرد رابطه مثبت و معنادار داشت. همچنین حساسیت به طرد بر تصور از آینده تأثیر منفی و معنادار (05/0>P) داشت. یافته ها از تأثیر مستقیم پذیرش بی قید و شرط بر تصور از آینده حمایت نکردند. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت که با بهبود مراقبت در کودکی و کاهش حساسیت به طرد، و کار کردن بر روی پذیرش بی قید و شرط این کودکان می توان به بهبود زندگی کودکان کار کمک کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای تفکر انتقادی در رابطه بین اهمالکاری و سرمایه روانشناختی(تاب آوری.خود کارآمدی، امید و خوشبینی) در کارکنان بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع طرحهای همبستگی و روش مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بانک پارسیان در سال98-99 با حجم 2600 نفر بود و 300 نفر نمونه با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش، پرسشنامه اهمالکاری سازمانیSOP،مقیاس سرمایه روانشناختی لوتانزوآولیو(2007) و پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS25 و نرم افزار لیزرل انجام شد. طبق نتایج به دست آمده بار عاملی مسیر مستقیم تاثیر متغیر سرمایه روانشناختی بر متغیر اهمالکاری معنیدار نبود،اما با میانجیگری متغیر تفکر انتقادی این مسیر معنیدار شد. سپس به جهت اصلاح مدل، مسیرهایی که بار عاملی آنها معنیدار نبود، حذف گردید.در نهایت مدل اصلاح شده دارای برازش مطلوب و مناسبی بود.در مدل نهایی همه بارهای عاملی معنیدار بودند که نشان از رابطه قوی بین متغیرهای مشاهده شده و متغیرهای مکنون داشت.

پژوهش حاضر باهدف مطالعه نقش واسطه ای طرحواره های ناکارآمد اولیه در رابطه بین پیوند والدینی و استعداد اعتیاد در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا شهر همدان می باشد. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی هست. ازنظر هدف این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی و ازنظر شیوه جمع آوری داده ها در زمره تحقیقات همبستگی است. که به بررسی روابط مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرها می پردازد. جامعه آماری در این پژوهش 1989 نفر هست که 322 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه و به شیوه نمونه گیری طبقه ای و با رعایت نسبت دانشکده، رشته و جنسیت انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه، پرسشنامه پیوند والدینی(PBI)، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناکارآمد اولیه(SQ-SF) و پرسشنامه استعداد اعتیاد نسخه دانشجویان((ASQ-SV استفاده شده است. همچنین از نرم افزارهای SPSS و LISREL در جهت تحلیل اطلاعات گردآوری شده استفاده شده است.یافته های پژوهش نشان داد که پیوند والدینی (مراقبت پایین والدینی و محافظت بیش ازحد) چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم به واسطه طرحواره های ناکارآمد اولیه بر روی استعداد اعتیاد تأثیرگذار می-باشند. درنهایت اینکه در این پژوهش نقش واسطه ای طرحواره های ناکارآمد اولیه در رابطه بین پیوند والدینی و استعداد اعتیاد در قالب یک مدل ارائه شد، که با توجه به مقادیر شاخص های به دست آمده برای این مدل، ملاحظه گردید که مدل از برازش خوبی برخوردار هست.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روایت درمانی بر نگرانی از بدریختی بدن و خودکارآمدی ادراک شده دانش آموزان دختر مبتلا به چاقی و اضافه وزن بود. روش پژوهش، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگری با گروه کنترل بود. جامعه آماری را دانش آموزان مبتلا دوره متوسطه دوم مدارس شهرستان جلفا در سال تحصیلی 99- 1398 تشکیل دادند. 30 نفر، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایش درمان مختص خود را در 8 جلسه 5/1 ساعته دریافت کردند. ابزارهای اندازه گیری، سیاهه نگرانی از تصویر بدن و پرسشنامه خودکارآمدی شرر بودند. تجزیه و تحلیل یافته ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر انجام گرفت. میانگین متغیرهای نگرانی از بدریختی بدن و خودکارآمدی ادراک شده گروه آزمایش در پیش آزمون به ترتیب (60/57) و (93/48)؛ و میانگین نگرانی از بدریختی بدن و خودکارآمدی ادراک شده گروه کنترل به ترتیب (40/61) و (20/49) بود. نتایج نشان داد که در پس آزمون، نمره نگرانی از بدریختی بدن گروه آزمایش (40/51) در مقایسه با گروه کنترل (40/64) کاهش یافته (001/0>P)، و نمره خودکارآمدی ادراک شده گروه آزمایش (33/56) نسبت به گروه کنترل (27/49) بیش تر شده است (001/0>P). همچنین نتایج نشان داد که در مرحله پیگیری، اثر روایت درمانی بر نگرانی از بدریختی بدن (47/51) و خودکارآمدی ادراک شده (47/56) ماندگار است (001/0>P). طبق نتایج به دست آمده می توان گفت، روایت درمانی می تواند به عنوان روشی موثر در کاهش نگرانی از بدریختی بدن و افزایش خودکارآمدی ادراک شده دانش آموزان دختر مبتلا به چاقی و اضافه وزن مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش کنترل تکانه، تحریک پذیری و سبک دلبستگی مادران در پیش بینی نشانه های نقص توجه-بیش فعالی کودکان بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 120 نفر (65 دختر و 55 پسر) از مادران دانش آموزان مقطع ابتدایی که در سال تحصیلی 99- 98 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند و نشانه های نقص توجه- بیش فعالی را داشتند با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه کانرز والدین (1999)، پرسشنامه تحریک پذیری باس و پلامین (1984)، مقیاس کنترل تکانه لینهام (2006) و پرسشنامه سبک های دلبستگی کولینز و رید (1999) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که کنترل تکانه، تحریک پذیری و سبک دلبستگی مادران با تبیین 58 درصد از واریانس نمره کل نشانه های نقص توجه- بیش فعالی، قابلیت پیش بینی متغیر ملاک را دارد. این یافته ها توجه جدی درمانگران و روانشناسان به ویژگی های روانشناختی مادران در اثربخش بودن درمان نشانه های نقص توجه- بیش فعالی کودکان را نشان می دهد.

علی رغم اهمیت امنیت اجتماعی، پژوهش های اندکی به تبیین علّی آن پرداخته اند. از این رو، هدف پژوهش حاضر تبیین علّی امنیت اجتماعی بر اساس روان آزرده گرایی و ارضاء و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی در گروهی از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود. مشارکت کنندگان 291 نفر (170 دختر) از دانشجویان در سال تحصیلی 99-1398 بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های روان آزرده گرایی مک کری و کاستا (1992)، ارضاء و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی چن و همکاران (2015) و امنیت اجتماعی گیلبرت و همکاران (2009) را تکمیل کردند. روایی و اعتبار مقیاس های پژوهش با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از روش تحلیل مسیر و نرم افزار ایموس 24 استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. هم چنین، نتایج نشان داد که روان آزرده گرایی به طور غیر مستقیم (از طریق واسطه گری ارضاء و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی)، پیش بینی کننده امنیت اجتماعی است. به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که برنامه ریزی ها در خصوص امنیت اجتماعی نیازمند توجه هم به صفات شخصیتی و هم به موقعیت های ایجاد شده توسط این صفات، مانند ارضاء و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی، است. نتایج بر مبنای شواهد نظری و پژوهشی مورد بحث قرار گرفته است.