زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)

در مقایسه با گذشته، که ورزش در ذیل ابعاد آیینی، مذهبی و جنگاوری معنا پیدا می کرد و امری مردانه تلقی می شد، امروزه، به دلیل پیوند عمیق با مدیریت بدن، فراغت و سلامت، ورزش ماهیتی فراجنسیتی به خود گرفته و به بخشی از زندگی روزمره بین زنان مبدل شده است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک زنان از ورزش، به روش نظریه مبنایی با 30 نمونه زن دارای تجربه فعالیت ورزشی مصاحبه نیمه ساخت یافته به عمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زنان به دلیل تناسب بافت فضایی و مکانی و ترس از افتادگی بدن به ورزش روی می آورند. در این میان، فهم برابری طلبانه از جنسیت، ایده آل نگری بدن به مثابه زمینه تسهیل گر و رسانه ای شدن و فراگیری ورزش به منزله شرایط مداخله گر عمل کرده اند. بازسازی معنایی تجربه و درک زنان از ورزش بر آگاهانه بودن ورزش (ورزش به مثابه هویت نقشی)، واسازی رده بندی های اجتماعی، تناسب اندام و لذت طلبی دلالت دارد. بر اساس مطالعه حاضر، ورزش برای بانوان کسب پذیرش اجتماعی، بازاندیشی و ارتقای سلامت جسمی و روانی در پی داشته است.

پژوهش حاضر با هدف اندازه گیری میزان احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار تهران و همچنین شناسایی منابع طرد و محرومیت اجتماعی این جمعیت و مکانیزم اثرگذاری آن بر شادمانی آن ها صورت گرفته است. روش پژوهش در این تحقیق، اکتشافی پیمایشی است. بدین منظور، ابتدا نمونه ای 30 نفری از زنان سرپرست خانوار تهران به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و داده ها با تکنیک مصاحبه جمع آوری شده است. سپس پیمایش با نمونه 180 نفری و روش نمونه گیری دردسترس و تکنیک پرسش نامه اجرا شده است. نتایج حاصل از مصاحبه ها نشان داد: مجموعه عواملی مثل محرومیت از نیازهای اساسی و احساس نابرابری، دست به دست هم داده و زمینه طرد و محرومیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار را فراهم کرده و از طریق و به واسطه ایجاد این طرد و محرومیت، احساس بی انصافی در این قشر از زنان شکل گرفته است؛ در نتیجه این وضعیت باعث کاهش احساس شادمانی در زندگی آن ها شده است. طبق معادله رگرسیون نزدیک به 70درصد از کل تغییرات میزان احساس شادمانی در بین زنان سرپرست خانوار تهران از سوی متغیرهای احساس بی انصافی، طرد اجتماعی و احساس نابرابری پیش بینی می شود. در نهایت، طبق معادله تحلیل مسیر، متغیر طرد اجتماعی قوی ترین و مهم ترین قدرت پیش بینی کننده نسبت به مابقی عوامل تأثیرگذار بر احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر شادمانی این قشر از زنان تأثیر منفی داشته است. در مرتبه بعدی، به ترتیب احساس بی انصافی و احساس نابرابری به صورت مستقیم و عدم پاسخ گویی مؤثر به نیازهای اساسی به صورت غیرمستقیم بر احساس شادمانی این جمعیت تأثیر منفی گذاشته است.

براساس شواهد آماری نرخ سزارین در ایران بسیار بالاست. پارامترهای گوناگون در تصمیم گیری زنان باردار درباره انتخاب روش زایمان تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان تمایل به سزارین در زنان باردار و میزان همبستگی بین این عوامل به منظور کمک به کاهش تمایل به سزارین انجام شده است. این مطالعه به صورت مقطعی در بین زنان باردار ساکن شهر تهران و به روش انتخاب تصادفی و در دسترس انجام شد. در پرسش نامه محقق ساخته، پنج عامل تأثیرگذار در پیش بینی تمایل به سزارین شامل: عوامل روان شناختی، محیطی، اجتماعی فرهنگی، شرایط و پیامدهای زایمان، بررسی شده و برای تأیید مؤلفه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار آموس بهره گرفته شده است. در بین 5 مؤلفه یادشده، «ترس از زایمان طبیعی» مربوط به عوامل روان شناختی و مؤلفه «تحت فشار قرار نگرفتن سر نوزاد» و «عدم دررفتگی شانه یا وارد آمدن سایر آسیب های جسمی به نوزاد» در روش سزارین مربوط به پیامدهای زایمان، بیشترین تأثیر را داشته اند. همچنین، عوامل مربوط به «شرایط زایمان» و «پیامدهای زایمان» بیشترین همبستگی و کمترین همبستگی مربوط به عوامل «روان شناختی» و «اجتماعی فرهنگی» را داشت. بنابراین، با ارتقای سطح آگاهی زنان باردار از مراحل بارداری و زایمان و استفاده از تکنیک های زایمان طبیعی با درد کمتر، می توان به بهبود شناخت زنان باردار از توانمندی های خود و غلبه آن ها بر ترس کمک کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر صخره شیشه ای بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی سکوت سازمانی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان رسمی زن دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 88 نفر است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 52 نفر به عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب شده اند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسش نامه صخره شیشه ای، سکوت سازمانی و اشتیاق شغلی استفاده شده است. برای روایی پرسش نامه ها از متخصصان علوم تربیتی و مدیریت بهره گرفته شده و برای بررسی قابلیت اعتماد ترکیبی هر یک از سازه ها از ضریب دیلون گلداشتاین ( c ρ) و میانگین واریانس استخراج شده، استفاده شده است. شاخص های پایایی ترکیبی هر دو پرسش نامه بیشتر از 7 / 0 و میانگین واریانس استخراج شده آن ها نیز بیشتر از 5 / 0به دست آمد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای Excel، SPSS، VisualPLS و SmartPLS و با آزمون پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری به روش Partial Least Square (PLS) آزمون خودگردان سازی، شاخص Q 2 Stone - Geisser و شاخص نیکویی برازش تحلیل شدند. نتایج به دست آمده گویای آن بود که اثر مستقیم صخره شیشه ای بر اشتیاق شغلی منفی و معنادار است، اما اثر مستقیم این متغیر بر سکوت سازمانی مثبت و معنادار است. همچنین، اثر سکوت سازمانی بر اشتیاق شغلی نیز منفی و معنادار است. اثر غیر مستقیم صخره شیشه ای بر روی اشتیاق شغلی با میانجی گری سکوت سازمانی منفی و معنادار است.

جنسیت، به منزله یکی از عناصر تعیین کننده فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از ابعاد حیات جمعی زنان همچون اشتغال آنان را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند بر نوع مشاغل زنان و مردان در جامعه تأثیر گذار باشد. امروزه، جداسازی جنسیتی مشاغل در ایران به تدریج در حال برداشته شدن است، اما سیاست گذاری اجتماعی در مورد این موضوع نیازمند مطالعات علمی است. از این رو، در این مطالعه با استفاده از روش کیفی و بحث گروهی متمرکز، دیدگاه های 19 نفر از کارشناسان مسائل زنان و خانواده درباره پدیده «ورود زنان به مشاغل مردانه» و دلایل آن، مورد پرسش و بحث قرار گرفته است. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل تماتیک نشان داد مشارکت کنندگان در مورد این پدیده دیدگاه های پیامدگرای مثبت گرا، پیامدگرای منفی گرا و تلفیقی داشتند. تعالی توانایی های فردی و ارتباطی زنان و تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی از دلالت های مثبت ورود زنان به مشاغل مردانه ذکر شده اند. همچنین، جداسازی مشاغل زنان مانع پرورش استعدادهای آن ها، تقویت باورهای جنسیتی در جامعه و عدم تعادل اقتصادی جنسیتی قلمداد شده است. اما پیامدگرایان منفی گرا ورود زنان به مشاغل مردانه را مترادف فاصله گیری زنان از دنیای زنانه، عدم تعادل هویتی و شخصیتی، فرسودگی جسمی و روانی، کاهش فرصت ازدواج، ناامنی اخلاقی و جنسی برای زنان درگیر در این مشاغل و بازخوردهای اجتماعی مردانه دانسته اند.

بشر، از اوان پیدایش تا کنون، نظام های سیاسی مختلفی را تجربه کرده است. اما در این میان هیچ نظامی تاکنون به اندازه نظام های دموکراتیک جایگاه ویژه ای نداشته است. از سوی دیگر، به نظر می رسد پیشرفت و توسعه عمیق سیاسی در جوامع در جهت رسیدن به اهداف تعیین شده، که از هر گونه افراط و تفریط به دور باشد، خصوصاَ در عرصه اجتماع و سیاست، بدون توجه به ساختار خانواده و روش های تربیتی حاکم در آن ها میسر نخواهد بود. حال، هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش های تربیتی مختلف در درون خانواده ها بر روی ایستارهای دموکراتیک در بین شهروندان مرد و زن شهر اصفهان در سال 1394 است. با تقسیم روش های تربیتی به سه نوع شیوه های مقتدرانه، مستبدانه و سهل گیرانه، نتایج نشان می دهد که روش های مقتدرانه با ضریب 49 / 0 باعث افزایش ایستارهای دموکراتیک می شود، اما روش های مستبدانه با ضریب 18 / 0- باعث کاهش ایستارهای دموکراتیک در بین شهروندان می شود. از سوی دیگر، یافته ها نشان می دهد که هر چند بین مردان هر دو شیوه تربیتی مستبدانه و مقتدرانه با ایستارهای دموکراتیک آن ها ارتباط داشتند، بین زنان، فقط روش تربیتی مقتدرانه بر روی ایستارهای دموکراسی خواهی آنان تأثیر می گذاشت و باعث افزایش این نوع ایستارها در بین آنان می شد. سرانجام، نتایج نشان می دهد که روش سهل انگارانه تأثیری در افزایش یا کاهش ایستارهای دموکراتیک ندارد.

هرگونه برنامه ریزی با هدف توسعه اقتصادی جوامع روستایی نیازمند شناخت اولیه جایگاه و نقش زنان روستایی در نظام بهره برداری روستایی است. از این رو،این تحقیق توصیفی پیمایشی با هدف بررسی نقش زنان روستایی در نظام دامپروری روستایی انجام گرفت. جامعه آماری شامل ۶ هزار ۵۷۱ نفر خانوار روستایی شهرستان چاروایماق بود که با استفاده از فرمول کوکران ۱۳۵ نفر از زنان روستایی از طریق نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی آن از طریق متخصصان موضوعی تأیید و از طریق پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7 / 0 برای شاخص های ترکیبی مناسب تشخیص داده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ۷ / ۶۰ درصد زنان روستایی نگرشی خنثی (میانه) در خصوص مشارکت در فعالیت های دامپروری داشتند. سنگین و سخت بودن کارهای دامپروری مهم ترین مانع مشارکت از دید زنان بود. تأمین مواد غذایی مورد نیاز مهم ترین انگیزه بیرونی و احساس مسئولیت در قبال خانواده مهم ترین انگیزه درونی زنان برای مشارکت در فعالیت های دامپروری محسوب می شد. بیشتر زنان به میزان کمی از رسانه های جمعی اطلاعات دریافت می کردند و مهم ترین منبع اطلاعاتی آن ها تلویزیون بود. زنان بیشترین مشارکت را در فعالیت های شیردوشی و فرآوری و کمترین مشارکت را در فعالیت های مربوط به چرا داشتند.