مطالعات حسابداری و حسابرسی

اثربخشی مفهومی مهم و قابل توجه در ارزیابی عملکرد هر بخش یا واحدی از سازمان جهت دستیابی به اهداف با صرفِ کمترین منابع است. آوای سازمانی به عنوان یک عامل محرک یا بازدارنده در کارکردهای شغلی محسوب می شود که اگر با شناخت کافی از ویژگی های فردی و محتوای عملکردی سازمان همراه باشد، می تواند موجب اثربخشی بیشتر در عملکردهای فردی گردد. لذا، هدف این پژوهش ارزیابی الگوی اثربخشی کارکردهای شجاعت اخلاقی حسابرسان داخلی می باشد. این پژوهش از نظر روش شناسی بر مبنای نتیجه، توسعه ای است و از نظر نوع داده، پژوهش در دسته پژوهش های ترکیبی (کیفی و کمی) قرار می گیرد. به طوریکه در بخش کیفی پژوهش از طریق تحلیل های فراترکیب و دلفی تلاش گردید تا مولفه های شجاعت اخلاقی حسابرسان داخلی جهتِ ارتقای اثربخشی ابتدا مورد غربالگری نظری قرار گیرند و سپس براساسِ تحلیلِ دلفی، حدِ کفایت نظری آنان مشخص شود. در بخش کمی پژوهش نیز تلاش شد تا مولفه های تایید شده از بخش کیفی، طی فرآیندِ تحلیل مدلِ فراگیر ساختاری تفسیری، اولویت بندی شوند تا براساس آن تاثیرگذارترین مولفه های شناسایی شده مشخص شود. جامعه هدف در این پژوهش در بخش کیفی شاملِ ۱۲ نفر از متخصصان حسابداری و مدیریت مالی در سطح دانشگاهی بودند و در بخش کمی ۲۰ نفر از حسابرسان داخلی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران بودند. نتایج نشان داد، تاثیرگذارترین عامل شجاعت اخلاقی در اثربخشی حسابرسی داخلی، ادراک مثبت؛ خودکارآمدی و منبع کنترل درونی می باشد که در سطح سوم ارزیابی ماتریسی قرار گرفته اند. این نخستین پژوهشی است که به طور مصداقی با تمرکز بر ارزیابیِ الگوی اثربخشی کارکردهای شجاعت اخلاقی حسابرسان داخلی انجام می شود.

با توجه به پیشرفت پرشتاب فناوری اطلاعات و اهمیت روزافزون حسابرسی آن برای شرکت های پیشرو در دنیا و عقب ماندگی کشور ایران در این حوزه، پژوهش حاضر به عنوان یک مطالعه پیشگام به دنبال بررسی مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان می باشد.پژوهش حاضر، کاربردی، توصیفی و از نوع پیمایشی است. روش گردآوری داده ها، روش اسناد کاوی، مراجعه به بانک های اطلاعاتی و پرسش نامه و روش تحلیل داده ها از نوع استنباطی می باشد و از تحلیل عاملی تاییدی توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس 3 استفاده شده است.به منظور بررسی مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات، 375 پرسش نامه به شیوه غیرتصادفی با نمونه گیری در دسترس در اختیار اشخاص با سابقه حسابرسی قرار گرفت و از این طریق مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج بدست آمده نشان داد که عوامل امنیت داده های سیستم، امنیت شبکه و نرم افزار، کوتاهی آموزش دانشگاهی، کوتاهی آموزش در موسسات حسابرسی، کوتاهی جامعه حسابداران رسمی و دانش و تجربه کم پرسنل موسسات حسابرسی دارای بیشترین تاثیر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات می باشند.

هدف: با توسعه رقابت اقتصادی و اجتماعی رو به رشد، حسابداری مدیریت به طرز بی سابقه ای توسط حلقه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و به یک نگرانی تبدیل شده است. رسالت نهایی تئوری حسابداری مدیریت ارائه خدمات بهتر در حوزه عمل است. لذا تحقیقات حسابداری مدیریت نمی توانند از فعالیت های واقعی تجاری جدا باشند. هدف پژوهش حاضر بحث و بررسی پارادایم تفسیری با تکیه بر مبانی و کاربرد آن در تحقیقات حسابداری مدیریت می باشد. روش: این پژوهش از لحاظ روش، مروری و به ارزیابی پژوهش هایی که در گذشته انجام شده می پردازد. یافته ها: تعامل گرایی نمادین و ساختارگرایی به عنوان شاخه ای از رویکرد تفسیری می باشد. این مطالعه یک تصویر کلی، اما منظم از وضعیت و توسعه حسابداری مدیریت را توضیح و به توسعه نظریه کمک می کند. نتیجه گیری: یک روش تفسیری و یک رویکرد نظریه ای مبتنی بر این امر می تواند به طور موثر پژوهشگران را در ارزیابی تئوری حسابداری مدیریت حمایت کند. همچنین، پارادایم تفسیری در فلسفه علم می تواند به محققان کمک کند تا واقعیت زندگی اجتماعی را بیشتر کنکاش کنند.

بودجه نمایانگر برنامه ها و فعالیت های دولت بوده و نقش حیاتی در توسعه اقتصاد ملی ایفا می کند. بودجه بندی ابزاری راهبردی جهت اعمال وظایف دولت در اقتصاد است که می تواند زمینه دولت شایسته و پاسخ گو را فراهم نموده و مشارکت مردم را برانگیزد. دولت ها در تلاش هستند که از طریق بودجه بندی بهینه، منابع را به صورت بهینه تخصیص دهند و از نابرابری ها بکاهند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر به کارگیری روش های بودجه بندی بر تخصیص بهینه منابع در بخش عمومی است. دوره زمانی پژوهش به صورت مقطعی و دو سال 1392 و 1395 می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دستگاه های اجرائی که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند، تشکیل می دهند. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق سالنامه های آماری منتشره سازمان برنامه و بودجه، داده های منتشر شده مرکز آمار و هم چنین پرسشنامه جمع آوری و به وسیله مدل برنامه ریزی آرمانی و نرم افزار آماریGAMZ  پردازش شده و تخصیص بهینه منابع بدست آمده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش بیانگر این است، که بودجه بندی عملیاتی در مقایسه با بودجه بندی برنامه ای باعث تخصیص بهینه تر منابع نگردیده است.

در تحلیل تاثیر ویژگی های شخصیتی بر مسئولیت اجتماعی یافته ها نشان داد؛ تاثیر ویژگی روانجوری، برو ن گرایی و وجدان گرایی بر درک مسئولیت اجتماعی معنی دار است. وجدان گرایی باعث می شود افراد با رضایت قلبی و احساس مس ئولیت وتعهد کامل به مسایل جامعه و حرفه خود ب ه بپردازن دو اصول اخلاق ی ح اکم برحرف ه خ ود را رعای ت کنن د. تحلیل تاثیر ویژگی های شخصیتی بر رضایت شغلی نشان دهنده آن است که روانجوری، برون گرایی و توافق پذیری بر رضایت شغلی تاثیر معناداری دارد. همچنین یافته ها نشان داد، درک مسئولیت پذیری اجتماعی بر رضایت شغلی تأثیر مثبت و معناداری دارد. حسابرسان با درک مسئولیت اجتماعی ومیزان تاثیر مثبت حرفه برزندگی دیگران وجامعه، نگرش مثبت و لذت بخشی از تجارب کاری دارند. در نهایت درک مسئولیت اجتماعی در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رضایت شغلی، نقش میانجی ایفا می کند. ویژگی های برونگرایی و وجدان گرایی حسابرسان منجر به افزایش درک مسئولیت اجتماعی و اهمیت حرفه برای جامعه می شود. این موجب می شود حسابرس به تحقق اهداف شغلی اهمیت بیشتری داده و با دقت نظری بالاتری کار کند و در نتیجه رضایت شغلی وی بالا می رود.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی اثر مفاهیم حسابداری بر همزمانی قیمت سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. مفاهیم حسابداری در این پژوهش شامل مسئولیت اجتماعی شرکت، اجتناب مالیاتی، محافظه کاری حسابداری، هزینه سیاسی و سیاست تقسیم سود شرکت است. روش: بدین منظور پنج فرضیه برای تدوین و داده های مربوط به 131 شرکت عضو بورس اوراق بهادار برای دوره ی زمانی بین سالهای 1389 تا 1398 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. الگوی رگرسیون پژوهش با استفاده از رهیافت داده های تابلویی با رویکرد اثرات تصادفی، بررسی و آزمون شد. یافته ها: نتایج نشان داد، مسئولیت اجتماعی شرکت با افزایش سطح نظارت و مسئولیت پذیری سبب کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و پیچیدگی اطلاعات شده که در نهایت به کاهش همزمانی قیمت سهام منجر شده است. همچنین، نتایج بیانگر آن است که اجتناب مالیاتی شرکت و محافظه کاری حسابداری با توجه به اثری که در کاهش شفافیت و افزایش پیچیدگی اطلاعات دارند سبب افزایش سطح همزمانی قیمت سهام شده است. اما، دیگر نتایج موید آن است که هزینه سیاسی شرکت و سیاست تقسیم سود شرکت تأثیر معناداری بر همزمانی قیمت سهام ندارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است مفاهیم حسابداری با توجه به تاثیری که می تواند بر محیط اطلاعاتی شرکت، میزان شفافیت شرکتی و سطح نظارت لازم داشته باشد به عنوان عاملی اثر گذار بر سطح همزمانی قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

هدف: این تحقیق جهت شناسایی شاخص های سنجش عملکرد نظام حسابرسی داخلی در قالب یک مدل با رویکرد آمیخته، در شرکتهای بورسی فعال در صنعت نفت هدفمند گردیده است. روش: تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی و روش تجزیه وتحلیل داده ها، اکتشافی می باشد. با توجه به حساسیت و اهمیت صنعت نفت و نقش کلیدی آن در اقتصاد ایران، جامعه آماری هدف این تحقیق، اعضای هیات مدیره و کمیته حسابرسی شرکتهای مزبور می باشد. یافته ها: نتایج بیانگر 45 شاخص برای مجموع عوامل کلیدی عملکرد (6 مؤلفه ورودی، 6 مؤلفه فرآیند و 33 مؤلفه خروجی) می باشد. برای جمع آوری داده ها و تعیین نقش هر متغیر در موضوع تحقیق، 216 پرسشنامه در بین جامعه هدف توزیع گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش، بیانگر ارائه مدل سنجش عملکرد نظام حسابرسی داخلی در قالب مدل سیستمی وبا استفاده از رویکرد 3P می باشد. توجه به این شاخص ها، عملکرد واحد مزبور و به تبع آن صنعت را در جهت نیل به اهداف و ماموریتهای آن تضمین می نماید.