روان شناسی تحلیلی شناختی (تازه های روانشناسی صنعتی سازمانی سابق)

هدف: این پژوهش تحلیل ساختاری روابط نشاط ذهنی و درگیری تحصیلی با میانجیگری نگرش نسبت به مدرسه و ادراک حمایت اجتماعی معلم بوده است. روش: پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی و مدل معادلات ساختاری بود.جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان سال سوم دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه تشکیل دادند که در سال تحصیلی 98-97 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای 650 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند. پرسشنامه های درگیری تحصیلی ریو(2013)،نشاط ذهنی رایان و فردریک(1997)، نگرش به مدرسه مک کوچ و سیگل(2002)و ادراک حمایت اجتماعی الیوت و همکاران(2001) به عنوان ابزارهای سنجش مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده ها با دو نرم افزار اس پی اس اس نوزده و اموس انجام شد. یافته ها: بیانگر تاثیر غیرمستقیم و معنادار نشاط ذهنی بردرگیری تحصیلی از طریق نگرش به مدرسه و ادراک حمایت اجتماعی معلم بود.به عبارت دیگر، یافته ها نشان داد که نشاط ذهنی برنگرش به مدرسه و ادراک حمایت اجتماعی معلم و این دو متغیر بر درگیری تحصیلی اثر مستقیم و معنی داری دارند. همچنین ادراک حمایت اجتماعی معلم بر نگرش به مدرسه و درگیری تحصیلی؛و نگرش به مدرسه بر درگیری تحصیلی نیز تاثیر مستقیم و معنی داری می گذارد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که نشاط ذهنی می تواند پیش بین مناسبی برای درگیری تحصیلی دانش آموزان از طریق ادراک حمایت اجتماعی معلم و نگرش به مدرسه آنها باشد. بنابراین، با افزایش این سه متغیر می توان درگیری تحصیلی دانش آموزان را نیز افزایش داد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان را ه حل مدار و هیجان مدار بر صمیمیت زناشویی زوجین با نگرش به خیانت زناشویی بود. روش: در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی (SCED) از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. جامعه ی آماری شامل زوجین مراجعه کننده به مرکز تخصصی مشاوره مسیر زندگی شهر بوشهر در سال 1398 بودند. نمونه ی آماری شامل 8 زوج که با روش نمونه گیری داوطلب – هدفمند و بر اساس ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند . جلسه های درمانی راه حل مدار به مدت 8 جلسه و درمان هیجان مدار به مدت 10 جلسه (هفته ای یک جلسه)90 دقیقه ای با زوج ها انجام گرفت و زوج ها به مقیاس نگرش به خیانت زناشویی واتلی (ATIS) و پرسشنامه صمیمیت زناشویی باگاروزی (MINQ) در سه مرحله خط پایه ، درمان و پیگیری 2 ماهه پاسخ دادند . داده ها به روش ترسیم دیداری ، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند . یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان راه حل مدار با 64/14% و درمان هیجان-مدار با  01/22% باعث درصد بهبودی کلی و افزایش صمیمیت زناشویی در مرحله پس از درمان در زوجین شده است (P≤0/05). نتیجه گیری: نتایج تحلیل فرضیه های پژوهش نشان داد که درمان راه حل مدار و هیجان مدار در افزایش صمیمیت زناشویی زوجین با نگرش به خیانت زناشویی مؤثر است .

هدف: از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر خودآگاهی بر بهزیستی روانشناختی و قضاوت اخلاقی بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی(پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل) است. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمام دانش آموزان سال اول پسر دوره دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود. بدین منظور، 60 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل(هر گروه 30 نفر) جایگزین شدند. دانش آموزان گروه مداخله به صورت گروهی، آموزش معنویت درمانی(هفته ای یک جلسه 90 دقیقه ای)را دریافت نمودند و گروه کنترل آموزشی دریافت ننمود. همه آزمودنی ها قبل از آغاز آموزش و پس از آن، پرسشنامه رشد قضاوت اخلاقی- فرم کوتاه رست و همکاران(1972)، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف(1995) را پر کردند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که معنویت درمانی مبتنی بر خودآگاهی بر مولفه های بهزیستی روانشناختی (استقلال، تسلط بر محیط، رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران، هدفمندی در زندگی، پذیرش خود) موثر بوده است. همچنین نتایج تحلیل کواریانس تک متغیری نشان داد که معنویت درمانی مبتنی بر خودآگاهی بر قضاوت اخلاقی تاثیر معنی داری دارد. نتیجه گیری: بنابراین مشاوران و روانشناسان مدرسه با استفاده از معنویت درمانی مبتنی بر خودآگاهی می توانند بهزیستی روانشناختی و قضاوت اخلاقی دانش آموزان را بهبود بخشند.

هدف: این پژوهش اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی، ایروبیک و آموزش همزمان بر حافظه فعال کلامی دانش آموزان دارای اختلال نوشتن را مطالعه کرده است. روش: رویکرد این پژوهش کمی، نیمه-آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی پایه دوم و سوم با ناتوانی ویژه یادگیری شهر مشهد در سال تحصیلی 98-1397 بودند. نمونه پژوهش 48 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی، ایروبیک، آموزش همزمان و کنترل قرارگرفتند. برای جمع آوری داده های پژوهش از مصاحبه ی تشخیصی DSM-V و آزمون هوشی استنفورد بینه کامکاری استفاده شد. یافته ها: در نتایج پس آزمون و پیگیری، گروه آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی با ایروبیک، آموزش همزمان تفاوت معناداری را نسبت به گروه کنترل نشان دادند (05/0>P). میانگین گروه راهبردهای شناختی و فراشناختی از گروه ایروبیک و کنترل بیشتر و از گروه آموزش همزمان کمتر بود. گروه ایروبیک نیز تفاوت معناداری با گروه آموزش همزمان و کنترل داشت (01/0>P). گروه ایروبیک میانگین بیشتری نسبت به گروه کنترل و میانگین کمتری نسبت به گروه آموزش همزمان داشت. تفاوت گروه آموزش همزمان با گروه کنترل نیز در پس آزمون و پیگیری معنادار است (01/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش مشخص است که تأثیر استفاده همزمان از آموزش های شناختی و فراشناختی و تمرین ایروبیک نسبت به زمانی که از این روش ها به تنهایی استفاده می شود، بیشتر است.

هدف: هدف پژوهش بررسی تاثیرمدل آموزشی برگرفته از رویکرد روان پویشی جهت تنظیم هیجان ها در کاهش اختلالات رفتاری کودکان بود. روش: نیمه آزمایشی با گروه آزمایش، کنترل و پیگیری چهارماهه بود. جامعه آماری شامل همه کودکان 8 تا ۱۲ ساله مراجعه کننده به مراکز توان بخشی و روان شناسی شهر تهران در سال ۱۳۹۷ بودند. از جامعه آماری ۶۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت چهارده جلسه مداخله انفرادی چهل وپنج دقیقه ای قرار گرفتند. قبل از مداخله، آزمون هوش وکسلر ویرایش چهارم صادقی، ربیعی و عابدی (1390) و سیاهه ی رفتاری کودک، مینایی (1385) و بعد از مداخله و در دوره پیگیری، فقط سیاهه ی رفتاری کودک تکمیل شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند . یافته ها: از تأثیر مداخلات فوق بر افسردگی/اضطراب (۴۷۶/۲۹۵F=؛ ۸۳/۰=اندازه اثر)، گوشه گیری/افسردگی (۶۹۳/۳۴۶F=؛ ۸۵/۰=اندازه اثر)، شکایات جسمانی (۳۱۲/۲۶۶F=؛ ۸۲/۰=اندازه اثر)، مشکلات اجتماعی (۷۱۸/۲۳۹F=؛ ۸۰/۰=اندازه اثر)، مشکلات تفکر (۲۲۴/۱۹۱F=؛ ۸۰/۰=اندازه اثر)، مشکلات توجه (۵۱۱/۳۸۱F=؛ ۸۲/۰=اندازه اثر)، رفتار قانون شکنی (۳۰۴/۲۲۸F=؛ ۷۹/۰=اندازه اثر)، رفتار پرخاشگری (۸۸۹/۴F=؛ ۷۸/۰=اندازه اثر)، درونی سازی (۳۸۶/۲۴۱F=؛ ۸۰/۰=اندازه اثر) و برونی سازی (۴۴۰/۲۳۷F=؛ ۸۰/۰=اندازه اثر) و پایداری در دوره پیگیری بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مدل مداخلات آموزشی اصلاح هیجان ها که برگرفته از رویکرد روان پویشی بود؛ جهت کاهش اختلالات رفتاری کودکان پیشنهاد می شود.

هدف: هدف پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش یوگا باآموزش تنظیم هیجان بر مدیریت خود و حافظه فعال دانش آموزان بود. روش : روش پژوهش بر اساس طرح پیش آزمون- پس آزمون باگروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری 54 دانش آموز دختر دوم متوسطه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و بطورتصادفی در سه گروه آزمایشی، آموزش یوگا (18نفر)، آموزش تنظیم هیجان (18نفر) و گروه کنترل (18نفر) قرار گرفتند. دو گروه آموزش تحت آموزش قرار گرفتند برای ارزیابی حافظه فعال از آزمون  چند محرک پیشین و برای ارزیابی مدیریت خود از پرسشنامه خودمدیریتی استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس یک متغیره و چندمتغیره انجام شد. یافته ها : آموزش یوگا و آموزش تنظیم هیجان بر حافظه فعال و مدیریت خود  در  سطح 01/0 معنی دار مؤثر بود.  تنها اثر آموزش تنظیم هیجان بر میزان نمرات تشخیص تفاوت معنی دار نبود. نتایج مقایسه اثرات دو روش آموزشی نشان داد که میزان اثربخشی آموزش یوگا بر مدیریت خود وحافظه فعال بیشتر از روش آموزش تنظیم هیجان بود. نتیجه گیری : هر دو روش آموزشی یوگا و تنظیم هیجان بردانش آموزان مؤثر می باشند، اما اثربخشی آموزش یوگا بیش تر از آموزش تنظیم هیجان بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتارهای قلدری- قربانی و توانایی شناختی در دانش آموزان پسر دوم متوسطه فرزند طلاق و غیر طلاق به اجرا در آمد. روش : جامعه آماری پژوهش تمامی نوجوانان پسر  16 تا 18 ساله (دوره دوم متوسطه) فرزند طلاق و فرزند غیر طلاق در منطقه 8 و 13 شهر تهران در سال تحصیلی 97-96 بود که به روش نمونه گیری در دسترس و برای هر گروه 50 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی(1392) و رفتارهای قلدری- قربانی الویس (1996) استفاده شد و داده های بدست آمده با تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد که بین دو گروه دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق و غیر طلاق به لحاظ مؤلفه های قلدری- قربانی تفاوت معنادار وجود دارد و دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق در مقایسه با دانش آموزان پسر عادی در مؤلفه های قلدری- قربانی میانگین نمرات بالاتری کسب می کنند. بین دو گروه دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق و غیر طلاق به لحاظ مؤلفه های توانایی شناختی تفاوت معنادار وجود دارد . نتیجه گیری: دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق در مقایسه با دانش آموزان پسر عادی در مؤلفه های برنامه ریزی، توجه پایدار، شناخت اجتماعی و انعطاف پذیری شناختی عملکرد ضعیف تری دارند.

هدف: بررسی رابطه ی بین رفتارهای پرخطر و فضای مجازی با کیفیت زندگی در دختران و پسران پایه دهم شهرستان بوکان در سال تحصیلی 97-96 بود. روش: پژوهش از لحاظ هدف کاربردی واز لحاظ گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه دهم شهرستان بوکان بودند. در مجموع 400 نفر دانش آموز (170 نفر پسر و 230 نفر دختر) پایه دهم به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعیین گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پرخطر محمدخانی، پرسشنامه فضای مجازی پورغلامی و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. روش تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره بود. یافته ها: نتایج نشان داد که بین رفتارهای پرخطر و ابعاد فضای مجازی با کیفیت زندگی دانش آموزان پایه دهم رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد که از بین رفتارهای پرخطر، مصرف مشروبات الکلی با بیش ترین واریانس و ارتباط با جنس مخالف، کمترین واریانس و همچنین از بین ابعاد فضای مجازی، تعارض ارزش ها با بیش ترین واریانس و انزوای اجتماعی با کمترین واریانس تغییرات کیفیت زندگی را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: بنابراین، ناسازگاری با تغییرات تکنولوژیکی و مشکلات ارتباط عاطفی با والدین باعث افزایش رفتارهای پرخطر از قبیل: مصرف مشروبات الکلی و ارتباط جنسی نامشروع می شود و این رفتارها به نوبه خود  کاهش کیفیت زندگی و افزایش انزوای اجتماعی در پی حواهد داشت.

هدف: این تحقیق مقایسه تاثیر سطوح مختلف آموزشی  ( DOLA ) در چهار سطح( انفعالی، فعال، سازنده گرا و تعاملی) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر و سواد رسانه ای وگرایش به تفکر انتقادی در دانش آموزان است. روش: پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل است.جامعه آماری 117 نفر(30 نفر در گروه گواه و 87 نفر در گروه های آزمایشی ) که به طور تصادفی خوشه ای در شهر میاندوآب  در چهار دبیرستان پسرانه و در هر دبیرستان یک کلاس انتخاب شدند. پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس و پرسشنامه محقق ساخته پیشرفت تحصیلی تکمیل شدند. هر یک از گروه های آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت آموزش و گروه کنترل به صورت انفعالی (سنتی) تحت آموزش قرارگرفت. بعد از جمع آوری داده ها ، با استفاده از نرم افزار SPSS   آزمون کوواریانس یک راهه ( ANCOVA ) و مقایسه زوجی بونفرونی به کار گرفته شد. نتیجه: نشان داد که آموزش در سطوح فعال چهارچوب ( DOLA ) بر گرایش به تفکر انتقادی و میزان پیشرفت تحصیلی تاثیر مثبت و معناداری دارد.آموزش در سطح فعالیت تعاملی بیشترین تاثیر و آموزش در سطح انفعالی (سنتی)کمترین تاثیر را بر یادگیری دارد . همچنین به ترتیب با حرکت ازسطح انفعالی به سمت سطح تعاملی نمرات دانش آموزان نیز افزایش پیدا می کند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد که هرچقد آموزش ها در مدارس به صورت فعالانه تدریس شوند به همان میزان تفکر انتقادی و یادگیری دانش آموزان  پیشرفت محسوسی خواهد داشت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی نقاشی درمانی و قصه درمانی بر کاهش نشانه های اختلال اضطراب جدایی کودکان پیش دبستانی انجام شد. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح  پیش آزمون – پس آزمون با  گروه کنترل بود. جامعه ی پژوهش شامل کودکان 5 تا 6 ساله حاضر در مهدهای کودک و مراکز پیش دبستانی منطقه ی 2 شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند. 215 نفر ازمادران کودکان حاضر در این مراکز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از طریق آنها، اضطراب جدایی فرزندشان از طریق پرسشنامه علائم مرضی کودکان گادو و اسپرافکین (1994) و  مقیاس درجه بندی رفتاری کانرز (1991) ارزیابی شد. به روش نمونه گیری در دسترس، 45 نفر از کودکان انتخاب و  به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک کنترل به نسبت یکسان گمارده شدند. گروه آزمایش اول (روش نقاشی درمانی) و گروه آزمایش دوم (روش قصه درمانی) را طی 8 جلسه 60 دقیقه ای در هر هفته دو جلسه دریافت کردند؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس تک متغیری و t مستقل به کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمون هر دو گروه آزمایش نقاشی درمانی و قصه درمانی نسبت به گروه کنترل، در متغیر اضطراب جدایی تفاوت معناداری وجود داشت (01/0 > p ). همچنین، نتایج نشان داد که بین اثربخشی دو روش درمانی تفاوت معناداری وجود داشت (01/0 > p ). نتیجه گیری : قصه ها کودکان را به سمت وسویی هدایت می کنند که با اضطراب و ترس های خود روبرو شوند و به جای گریز از این موقعیت ها آنها را به عنوان بخشی از احساسات و افکار که فقط مربوط به آنها نیست، درک کنند و بتوانند به برون ریزی بیشتر احساسات خود بپردازند. از این رو، درمانگر می تواند با شناخت کامل تری از محتوای افکار آنها، به کاهش اضطراب جدایی آنها کمک کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و معنادرمانی بر عملکرد شغلی زنان فرهنگی انجام شد. روش: از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به مراکز آموزش و پرورش بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 45 نفر انتخاب شد و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. گروه های آزمایش به مدت 10 جلسه در جلسات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (بر مبنای منبع هیز در سال 2004) و جلسات معنادرمانی (بر مبنای منبع فرانکل در سال 1963) به صورت گروهی و به مدت دو ساعت شرکت کردند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه عملکرد شغلی (پاترسون و همکاران، 2000) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیری تحلیل شد. یافته ها: درمان ACT و معنادرمانی باعث افزایش عملکرد شغلی زنان فرهنگی شده است، همچنین تاثیر درمان ACT بر بهبود عملکرد شغلی زنان بیشتر از معنادرمانی بود. نتیجه گیری: می توان گفت درمان ACT و معنادرمانی موجب افزایش عملکرد شغلی زنان می گردد و می توان از این روش های درمانی در جهت افزایش عملکرد شغلی کارکنان سازمان ها استفاده نمود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش گروهی مهارت های اجتماعی و ارتباطی با رویکرد شناختی - رفتاری بر سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه های دولتی شهرستان شهرکرد در سال 97 انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه های دولتی شهرکرد در سال 1397-98 بودند. روش : طرح پژوهش نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (1939) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) بود. مداخلات طی 10 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر با استفاده از نرم افزار SPSS-22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نمرات سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در گروه آزمایش، افزایش معناداری در مرحله پس آزمون نسبت به گروه کنترل داشته است. یافته های پژوهش حاکی از اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی و ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در دانشجویان شاهد و ایثارگر است و این تاثیر بعد از یک ماه و نیم ماندگار بود. نتیجه گیری : با توجه به افزایش سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی دانشجویان باید به نقش آموزش مهارت های اجتماعی و ارتباطی به عنوان راهکاری برای بهبود سازگاری و تاب آوری تحصیلی بیشتر توجه شود.