مطالعات کارورزی در تربیت معلم

       هدف مقاله شناسایی برخی ابعادِ پنهان برنامه ی درسی کارورزی دانشگاه فرهنگیان است. جامعه مورد مطالعه، گزارشات روایت شده دانشجویان در  درس کارورزی 1 در سال تحصیلی 98-97 در پردیس شهید هاشمی نژاد مشهد است. حجم نمونه مورد بررسی تعداد 60 گزارش مشاهده کلاس درس از بین 600 گزارشی است که دانشجویان در طول یک ترم نوشته بودند و از بین آن ها  به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش پژوهش مورد استفاده، تحلیل روایی است و با کمک تحلیل روایت ها و کدگذاری مضامین، مقولات اصلی استخراج و سپس تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که موارد پنهان برنامه درسی کارورزی در گزارشات کارورزی 1 مستتر است که اساتید راهنما باید به نحو مطلوب دانشجویان را راهنمایی کنند تا تحت تاثیر نکات منفی برنامه پنهان قرار نگیرند. چند پیشنهاد ارائه شد از جمله: ارتباط استاد راهنما و معلم راهنما در کارورزی بیشتر شود و همچنین مدارس تجربی در کنار دانشگاه جهت گذراندن درس کارورزی تاسیس شود.

معلمان به عنوان یکی از عوامل مؤثر در روند آموزشی، نقش مهمی در ایجاد تمدن ها دارند، زیرا یادگیرنده از طریق تعامل با او تجربیات، دانش، نگرش و ارزش ها را بدست می آورد. موضوع آمادگی و تربیت معلمان، مورد توجه بسیاری از اهالی آموزش و پرورش است وآمادگی و پیشرفت حرفه ای آنان یکی از اصول اساسی در بهبود آموزش محسوب می شود. این امر به دلیل اهمیت زیاد درخور توجه است و توسعه حرفه ای اصلی ترین نکته برای دستیابی به مهارت های حرفه ای برای دانشجومعلمان است. این مطالعه با هدف شناسایی زمینه های آمادگی دانشجومعلمان و پیشرفت حرفه ای آنان انجام می شود که یک تحقیق کاربردی با روش توصیفی- تحلیلی است و از طریق محورهای زیر انجام می شود: روندهای بین المللی معاصر در مورد سیاست پذیرش دانشجومعلمان در مراکز تربیت معلم. روندهای اخیر در ادغام آمادگی معلمان پیش از خدمت و پیشرفت حرفه ای آنان. روندهای اخیر در سیستم مطالعه و برنامه ها در مراکز تربیت معلم.گرایش های مدرن برای برنامه های کارورزی و برنامه های آموزش ضمن خدمت معلمان. این مطالعه نشان دهنده علاقه روزافزون کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به روندهای مدرن در زمینه آمادگی معلمان و پیشرفت حرفه ای آنان است و نتیجه گرفته شد که آماده سازی معلمان یک روند مداوم است که شامل آماده سازی قبل از خدمت و آموزش های ضمن خدمت است و به این نتیجه رسیدیم که در باید در مراکز برنامه ای برای فعالیت دانشجومعلمان پیش بینی شود تا بیاموزند که چگونه یاد بگیرند و چگونه یادگیری خود را سازماندهی کنند.

    آموزش اثر بخش علاوه بر بهره مندی از دانش به روز در رشته تخصصی، مستلزم شکل گیری و تداوم روابط عاطفی سازنده بین معلم و دانش آموزان می باشد؛ چرا که ایجاد روابط عاطفی اثربخش می تواند به عنوان ابزاری مفید کیفیت تدریس و یادگیری را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. با این وجود، آموزش مجازی در بستر سامانه شاد و نبود ارتباط چشمی مستقیم، کیفیت و ویژگی روابط عاطفی بین معلم و شاگرد را کاملاً دگرگون ساخته است. نوشته  حاضر تلاشی است در راستای توصیف و تحلیل روش های ایجاد و تداوم روابط عاطفی بین معلم و شاگرد در شبکه شاد که سامانه یادگیری مورد تایید وزارت آموزش و پرورش ایران است. در پژوهش موردی حاضر روی کلاس های مجازیدرس زبان انگلیسی سطح متوسطه، کیفیت شکل گیری روابط عاطفی مجازی بین معلم و دانش آموز با استفاده از ابزار های زبانی و غیرزبانی توصیف شده است. نتایج حاصل نشان داد که در اوایل سال تحصیلی رابطه معلم و شاگرد، رابطه ای کاملاً جدی، رسمی و مقررات-محوربوده است ولی با گذشت زمان و آشنائی و تعاملات فزاینده معلم و دانش آموزان، این روابط به تدریج تلطیف شده و روابط عاطفی غیر رسمی و صمیمانه تر جایگزین شده اند. سپس ضمن تحلیل دلایل تغییر رویه در تعاملات عاطفی، پیشنهاداتی برای ایجاد روابط عاطفی موثر و مطلوب در آموزش مجازی ارائه شده است که خود می تواند بر ارتقاء سطح یادگیری دانش آموزان نیز تاثیرگذار باشد. در نهایت کاربرد یافته های پژوهش و پیشنهاداتی برای تحقیق بیشتر ارائه شده است.

       هدف از این جستار بررسی برنامه کارورزی در دانشگاه فرهنگیان ایران است. در واقع این جستار به برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان از منظر عناصر برنامه درسی (هدف، محتوا، ارائه و ارزشیابی) پرداخته شده است. روش این جستار توصیفی تحلیلی و در واقع تجزیه و تحلیل شیوه ارائه برنامه کارورزی در دانشگاه فرهنگیان است. نتایج این جستار نشانگر آن است که  این درس در دانشگاه فرهنگیان در طول چهار ترم و در قالب چهار درس دو واحدی ارائه می گردد. میزان ساعت ارائه این دروس 512 ساعت است که بخش زیادی از آن شامل حضور دانشجویان در مدرسه و کسب تجارب عملی می گردد. این برنامه با تأکید بر مشاهده تأملی، روایت نگاری و واکاوی تجربیات به عنوان عناصر سازنده/ شکل دهنده عمل فکورانه و با بهره گیری از ابزارهای سه گانه کنش پژوهی فردی، درس پژوهی و خودکاوی روایتی به عنوان روش های مورد تأکید در برنامه تربیت معلم فکور اجرا می گردد. بهره گیری از مبانی نظری/ تکنیک ها و فنون در برنامه کارورزی به منظور دست یابی دانشجو معلم به یک نگاه همه جانبه و غنا بخشیدن به تصمیمات اتخاذ شده در ابعاد برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی برای حمایت از یادگیری دانش آموزان در برنامه کارورزی پیش بینی شده است و در طول برنامه کارورزی دانشجو معلم فرصت کسب تجربه برای درک عمل اثربخش، تأمل بر روی آن به منظور پذیرش مسئولیت حرفه ای را کسب می نماید.

  پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین هوش عاطفی و ارتباط گریزی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان به روش توصیفی - همبستگی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 2 شهر اصفهان به تعداد (4826 نفر) بودند که تعداد (278 نفر) به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مر حله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های هوش عاطفی گلمن (2001)،   عملکرد تحصیلی درتاج (1383) و مقیاس ارتباط گریزی مک کراسکی (1985) استفاده شد. نتایج نشان داد بین هوش عاطفی و ابعاد خودآگاهی و خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد (01/0P ≤). همچنین بین ارتباط گریزی و ابعاد آن (ارتباطات گروهی، جلسات گروهی، ارتباطات میانفردی و سخنرانی عمومی) با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس وجود دارد (01/0P ≤). همچنین بُعد خودآگاهی از هوش عاطفی و جلسات گروهی از ارتباط گریزی توان پیش بینی عملکرد تحصیلی را بطور معنا داری برخوردارند (01/0P ≤) 

آدمی از بدو تولد موجودی پرسشگر است و این در کودکان با رفتارهای مبهوت کننده کاملا ملموس است. چشمانی که دائما در حال جست و جو است، با گوش هایی که منتظر کوچک ترین تحریک برای پیدا کردن منبع صدا است و اندامی که با خستگی ناپذیری به هر گوشه ای سرک می کشد، ولی متاسفانه در بیشتر مواقع این روحیه خلاق تحت تاثیر جهان بزرگسالان نابود می شود. آموزش و به تبع آن محیط های آموزشی بیشترین اثر و نقش را بر ذهنیت و تمدن سازی جوامع به عهده دارند. لازمه اصلاح کالبد آموزش و پرورش، ایجاد فضاهای مرتبط با فعالیت کودکان است، فضاهایی که دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان می باشد به همین دلیل در این پژوهش به بررسی تاثیر قصه گویی و نمایش خلاق بر رشد و شکوفایی و خلاقیت دانش آموزان در درس انشا پرداخته شده است. شواهد حاکی از این است که روش قصه گویی و نمایش خلاق باعث تثبیت و افزایش میزان خلاقیت و یادگیری دانش آموزان در مفاهیم درس انشاء می شود.

دوران تحصیلی ابتدایی مهم ترین مرحله در زندگی کودکان است که ضرورت توجه به عواطف آنها بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد چراکه این دوره در راستای شکل گیری شخصیت دانش آموزان و از حساس ترین مقاطع سنی محسوب می گردد. از نظر کارشناسان، این دوران بهترین زمان برای انس بیشتر دانش آموزان با متون دینی و قرآنی است. بنابراین، اهمیت آموزش در پایه ابتدایی و نیز شکل گیری شخصیت انسانی در مرحله ی کودکی و تلاقی این دو، حاکی از نقش فوق العاده ی شان در حیات انسانی شخص و بالتّبع زندگی اجتماعی اوست. پژوهش حاضر، با هدف بررسی راهبردهای افزایش علاقه دانش به درس قرآن، به روش مبتنی بر رویکرد اقدام پژوهی، در یکی از مدارس ابتدایی شهرستان بابل انجام پذیرفت. در این پژوهش پس از کشف علل بی علاقگی دانش آموزان به درس قرآن، منجر به تدوین راه حل ها پیشنهادی برای برون رفت از این مشکل و سپس به مرحله اجرا راه حل های پیشنهادی در محیط واقعی کلاس درس منجر گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که به کارگیری روش های ترکیبی و نوین تدریس در درس قرآن، محیط کلاس را از حالت کسل کننده به فعال تغییر و میزان علاقه دانش آموزان به درس قرآن را به حد مطلوب رسانده است.