تعالی مشاوره و روان درمانی (آموزش، مشاوره و روان درمانی سابق)

هدف: پژوهش حاضر به صورت گذرا به بررسی و مرور دیدگاهها و مکاتب عمده روان شناسی در سده اخیر پرداخت. از آن جایی که نظریه های مختلف روان شناسی بستر و زمینه درمان های متنوعی را فراهم نموده اند، در این نوشتار تحولات اخیر روان شناسی در صد سال گذشته در چها رمرحله مورد بررسی قرار گرفت که عبارت بودند از روان شناسی مبتنی بر نظریه روان تحلیلی، روان شناسی رفتارگرایی، دیدگاه شناختی و دیدگاه انسانگرایی که هر کدام از نظریه ها ، زمینه ساز روش های درمانی شدند مانند درمان متنی برروان کاوی، درمان مبتنی بر رفتار گرایی، درمان مبتنی بر دیدگاه شناختی، درمان مبتنی بر و جود گرایی، درمان مبتنی بر هیجان، درمان مبتنی بر تئوری انتخاب و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد شدند که مورد نقد و بررسی قرار گرفتند. نتیجه گیری: دانش روان شناسی هنگامی که با ویژگی های شایسته اخلاقی و حرفه ای همراه می شود بدون شک می تواند فارغ از نوع دیدگاه و روش درمانی، مفید و موثر واقع شده و در خدمت سلامت و بهداشت روانی جامعه قرار گیرد.

مقدمه: سالمندی دوران حساسی از زندگی بشر است و آگاهی از وضعیت روانی سالمندان و مداخلات روان شناختی مؤثر باعث دست یابی به بهداشت روانی این دوره می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر نشانه های روانی (افسردگی و بهزیستی روانشناختی) در سالمندان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه آزمایش و کنترل بود. در یک پژوهش نیمه تجربی، 24 نفر از زنان سالمند مراجعه کننده به دو مرکز توانبخشی خانه یاس و آرمان شایان شهر تهران در سال 1396 با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی ساده در دو گروه مساوی (هر گروه 12 نفر) جایگزین شدند. گروه مداخله با روش گروه درمانی شناختی رفتاری آموزش دید و گروه شاهد آموزشی دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های افسردگی سالمندان و بهزیستی روانشناختی بودند. داده ها در نرم افزار SPSS-22 با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه درمانی شناختی رفتاری (CBT) باعث بهبود افسردگی و بهزیستی روانشناختی زنان سالمند شد ( 05 / 0 > P). این یافته بدین معنی بود که مداخله درمانی منجر به افزایش میزان بهزیستی روانشناختی در زنان سالمند شد. از سوی دیگر، نگاهی به مقادیر سطح معناداری، مجذور اتا و توان آزمون نشان داد که مداخله درمانی در گروه آزمایش موثر و معنادار و میزان این اثربخشی برابر با 43/0 درصد بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، گروه درمانی شناختی رفتاری (CBT) با بهبود علائم و واکنش های منفی روان شناختی از قبیل افسردگی، احساس فقدان و تنهایی می تواند منجر به افزایش امیدواری زنان سالمند، معنایابی در فقدان، کاهش اضطراب مرگ و بهبود نگرش آنها نسبت به آینده و خود شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ساخت وهنجاریابی آزمون هوش بین فردی گاردنر برای دانش آموزان ابتداییانجام شد. روش شناسی: روش تحقیق حاضر از لحاظ نحوه گرداوری داده ها در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی بود و از لحاظ روش از نوع تحقیقات آمیخته - بود بود و به لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی بود . جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی سال پنجم و ششم مدارس ابتدایی منطقه 5 شهر در سال تحصیلی 98-97 تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش های حاضر که محقق ساخته بودند عبارت بودند از پرسشنامه هوش بین فردی که دارای 23 سوال و چهار خرده متغیر (فهم از رابطه، سازگاری ، یاری رسانی و کارگروهی) بود که روایی و پایایی ابزارهای فوق با استفاده از روش تحلیل عامل تاییدی و اکتشافی انجام شد و مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص های برازش مدل برای 4 بعد پرسشنامه هوش بین فردی حائز برازش مناسب بود. نتیجه گیری: افرادی که دارای هوش بین فردی قوی تری هستنددرک بالایی از رابطه دارند و قواعد و هنجار های یک رابطه را بیشتر حفظ می کنند و بیشتر تمایل به مشارکت و کار گروهی وجود دارد و انگیزه ای برای رقابت های فردی و تحقیر و تمسخر دیگران وجود ندارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر راهبردهای تنظیم هیجان و تاب آوری دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران بود. روش شناسی: طرح پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی از پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر دوم متوسطه در منطقه 7 شهر تهران در سال تحصیلی 1397-98 بودند که با از این بین افراد واجد شرایط داوطلب به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار داده شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای جلسات آموزش واقعیت درمانی را دریافت کردند. روش جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه استاندارد تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) و پرسشنامه استاندارد تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS23 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) در سطح معناداری 05/0 انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که واقعیت درمانی بر "تنظیم هیجان" و مولفه های آن در دانش آموزان موثر است. همچنین واقعیت درمانی بر "تاب آوری" در دانش آموزان موثر بود. نتیجه گیری: روش مداخله ای واقعیت درمانی می تواند تنظیم هیجان و تاب آوری دانش آموزان را افزایش دهد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه بر اساس یادگیری اجتماعی- هیجانی، وضعیت اجتماعی اقتصادی و رابطه والد-فرزند با میانجیگری ساختار انگیزشی انجام شد. روش: روش پژوهش در مطالعه حاضر توصیفی-همبستگی با تاکید بر روابط علی ممکن بر پایه معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1397-1396 بودند. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای حجم نمونه معادل 481 نفر براورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه احمدی (1396)، یادگیری اجتماعی-هیجانی کسل (2008)، وضعیت اجتماعی-اقتصادی تیمز (2007)، رابطه والد-فرزند فاین، مورلند و شوبل (1983) و ساختار انگیزشی کاکس و کلینگر (2002) بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار spss و Amos انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که همه ضرایب مسیر به جز یادگیری اجتماعی-هیجانی به ساختار انگیزش انطباقی، یادگیری اجتماعی-هیجانی به نگرش مثبت به مدرسه و ساختار انگیزش غیر انطباقی به نگرش مثبت به مدرسه، در سطح 0/01 معنی دار بودند. نتیجه گیری: یادگیری اجتماعی-هیجانی و رابطه والد-فرزند با نقش میانجی ساختار انگیزشی تاثیر چشم گیری بر جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه در دانش آموزان دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی انگیزش تحصیلی بر اساس حمایت اجتماعی ادراک شده و میزان باورهای هوشی در دانش آموزان انجام شد. روش شناسی: مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه در شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بودند. نمونه پژوهش 120 نفر بودند که با روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه های انگیزش تحصیلی (هارتر، 1981)، حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت و همکاران، 1988) و باورهای هوشی (عبدالفتاح و ییتس ، 2006) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون چندگانه خطی در نرم افزار SPSS-22 و در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که حمایت خانواده، دوستان و معلمان با انگیزش تحصیلی دانش آموزان رابطه معنادار مثبت و میزان باورهای هوشی افزایشی با انگیزش تحصیلی آنان رابطه معنادار مثبت داشت. همچنین متغیرهای حمایت خانواده، دوستان و معلمان و باورهای هوشی به طور معناداری توانستند 31 درصد از تغییرات انگیزش تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی نمایند (0/05>P). نتیجه گیری: هر چقدر معلمان خانواده و دوستان از دانش آموز در حوزه های مختلف به صورت واقعی حمایت کنند روحیه انها و ظرفیت های تحصیلی آنها افزایش خواهد یافت و از این رو بهبود حمایت اجتماعی ادراک شده و آموزش های مرتبط با باورهای هوشی می تواند زمینه ساز افزایش انگیزش تحصیلی در دانش آموزان شود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی طرح واره درمانی بر تعدیل طرح واره های ناسازگار اولیه و علائم روان شناختی همسران جانباز اعصاب و روان بود. روش: در این پژوهش از طرح درون گروهی تک آزمودنیA- B با خط پایه و با مداخله درمانی به همراه دوره پیگیری استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه همسران جانباز اعصاب و روان بنیاد شهید و امور ایثارگران شهر تهران در سال 1398 بودند که به تعداد 5 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از موقعیت خط پایه بیست جلسه طرح واره درمانی انفرادی به مشارکت کنندگان ارائه گردید. در تحلیل داده های پژوهش، از تحلیل دیداری و درصد بهبودی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد طی تحلیل دیداری نموادر داده ها طرح واره درمانی بر تعدیل طرح واره های ناسازگار اولیه و علائم روان شناختی همسران جانباز بنیاد شهید و امور ایثارگران موثر بوده است. به عبارت دیگر شاخص های درصد بهبودی و اندازه اثر مربوط به حوزه های طرح واره های ناسازگار اولیه و علائم روان شناختی بیانگر کاهش متوسط در شرکت کنندگان بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش ،ضروری به نظر می رسد که در مداخلات بالینی همسران و خانواده های جانباز اعصاب و روان ،برنامه ریزی لازم برای مداخله در سطوح شناختی و هیجانی صورت گیرد و بدلیل تاثیر طرح واره درمانی بر کاهش علایم روانشناختی می توان به عنوان یک رویکرد موثر سود جست.