روانشناسی بالینی

مقدمه: هدف پژوهش حاضر عبارت از بررسی تأثیر درمان های مکمل آموزش روانی فردی و آموزش روانی خانوادگی بر بیماران دوقطبی نوع یک تحت درمان روانپزشکی، برای تنظیم شاخص های زیستی لیتیوم و بیلی روبین خون است. مقدمه: هدف پژوهش حاضر عبارت از بررسی تأثیر درمان های مکمل آموزش روانی فردی و آموزش روانی خانوادگی بر بیماران دوقطبی نوع یک تحت درمان روانپزشکی، برای تنظیم شاخص های زیستی لیتیوم و بیلی روبین خون است. روش: پس از وارسی معیارهای ورود و خروج یک نمونه 66 نفری از بیماران دچار اختلال دوقطبی نوع یک با شیوه هدفمند انتخاب شدند. آزمودنی ها به طور تصادفی در سه گروه آموزش روانی فردی، آموزش روانی خانواده و گروه کنترل قرار داده شدند. دو گروه آزمایشی اول آموزش روانی فردی و خانوادگی را دریافت کردند، درحالیکه گروه کنترل ویزیت ساده با مشاور داشتند. سنجش متغیرهای لیتیوم و بیلی روبین با استفاده از کیت های آزمایشگاهی پارس آزمون در سه نوبت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری انجام شد. داده ها استخراج و  با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد. یافته ها: تفاوت معناداری برای گروههای تحقیق در ارتباط با سطح لیتیوم گروه ها بدست آمد. گروه آموزش روانی خانواده در پس آزمون به گونه معنادار میانگین  بالاتری از گروه کنترل از نظر میزان لیتیوم داشتند، در پیگیری دو ماهه نیز میانگین گروه آموزش روانی خانواده از گروه کنترل در  میزان لیتیوم بالاتر بود. نتیجه گیری: آموزش روانی فردی و خانوادگی می تواند سطح  لیتیوم خون بیماران دوقطبی را تنظیم نماید و  علایم ناشی از اختلال دوقطبی نوع یک بیماران را در کوتاه مدت و بلند مدت کنترل کند. درمان مکمل آموزش روانی فردی و خانوادگی در کنار درمان روانپزشکی روتین این بیماران توصیه می شود.    

مقدمه: ترس از افتادن می تواند منجر به ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی افراد سالمند شود. هدف از پژوهش حاضر آماده سازی نسخه کوتاه مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن در سالمندان بود که به منظور سنجش ترس از افتادن طراحی شده است. روش: جهت بررسی اعتبار سازه ای، مقیاس کوتاه کارآمدی افتادن، 200 نفر از سالمندان (108 مرد و 92 زن) با سطوح مختلف فعالیت به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب و نسخه کوتاه مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن را تکمیل کردند. ابتدا، اعتبار صوری و صحت ترجمه ابزار تأیید شد. در ادامه برای تعیین اعتبار سازه ای مقیاس از تحلیل عاملی تأییدی و برای بررسی اعتبار همگرا از همبستگی پیرسون استفاده شد. برای تعیین همسانی درونی مقیاس نیز از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین پایایی زمانی سؤالات از ضریب همبستگی درون طبقه ای در روش بازآزمایی استفاده شد. یافته ها: مقدار پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 و ضریب همبستگی درون طبقه ای 87/0 بدست آمد. به منظور بررسی اعتبار سازه ای و واگرایی به ترتیب از تحلیل عاملی تأییدی و نسخه اصلی مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن استفاده شد که نتایج مطالعه نشان دهنده برازندگی مطلوب شاخص های (02/0RMSEA= ،1= CFI ،1TLI=) بود. نتیجه گیری: نسخه کوتاه مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن می تواند به عنوان ابزاری معتبر و پایا جهت مطالعه و ارزیابی کارآمدی افتادن سالمندان ایرانی استفاده شود.

مقدمه: دواختلال اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی از اختلالاتی شایع در کودکان و نوجوانان بشمار می روند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه نظم دهی هیجان و انعطاف پذیری شناختی در بین نمونه های غیربالینی نوجوانان با علائم اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: با یک طرح علی مقایسه ای از جامعه آماری شامل دانش آموزان متوسطه اول شهرستان خرم آباد دو گروه بر مبنای نمرات برش مقیاس های اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی و تشخیص روانشناس انتخاب شدند. همه آزمودنی ها از لحاظ نمرات مقیاس های دشواری های تنظیم هیجان و انعطاف پذیری شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیره تفاوت معناداری را در ترکیب خطی متغیرهای وابسته برای دو گروه نشان داد. آزمون های تک متغیری تحلیل واریانس نیز نشان داد که دانش آموزان دارای اضطراب فراگیر مشکلات بیشتری در راهبردهای تنظیم هیجان و دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی مشکلات بیشتری در آگاهی هیجانی، اما در عین حال سطوح بالاتری (مشکلات کمتری) از انعطاف پذیری شناختی (در جایگزین ها) را داشتند. در دیگر متغیرها بین دو گروه تفاوت معناداری نبود. نتیجه گیری: اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی در نوجوانان در مؤلفه های مربوط به دشواری های تنظیم هیجان و انعطاف پذیری شناختی متفاوت هستند. بنابراین  ملاحظات ارزشیابی، تشخیص، و درمان باید با تأکید بر این تفاوت ها در هر دو  اختلال صورت گیرد .

مقدمه: شرم درونی شده، رفتارهای ایمنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی از عوامل مؤثر در  بروز اختلال اضطراب اجتماعی می باشند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه شرم درونی شده، رفتارهای ایمنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی با ابعاد اضطراب اجتماعی در دانشجویان بود. روش: با یک طرح همبستگی از جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشکده علوم پزشکی آبادان به روش نمونه گیری در دسترس 285 دانشجو(176 مرد و 109 زن) انتخاب شدند و از آنها درخواست شد تا مقیاس شرم درونی شده ، مقیاس رفتارهای ایمنی بخش، مقیاس سبک مقابله اجتناب شناختی و مقیاس سنجش ابعاد اضطراب اجتماعی را پاسخ دهند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی کانونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد که همبستگی چند متغیره بین متغیر های شرم درونی شده، رفتارهای ایمنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی با ابعاد اضطراب اجتماعی معنادار می باشد. در حدود 84 درصداز واریانس ابعاد اضطراب اجتماعی توسط متغیرهای پیش بین تبیین می شدند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که شرم درونی شده، رفتارهای ایمنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی با ابعاد اضطراب اجتماعی رابطه دارند. مداخلات مرتبط برشرم، رفتارهای ایمنی بخش و راهبردهای اجتناب شناختی می بایست در دانشجویان علوم پزشکی مورد توجه قرار گیرد.

  مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی روان درمانی انتقال محور بر کنش تأملی و کاهش نشانه شناختی در مراجعانِ مبتلا به اختلال شخصیت مرزی صورت گرفت. روش: هدف پژوهش، کاربردی و طرح آن نیمه آزمایشی، از نوع A-B-A بود. ازمیان مراجعانِ دارای اختلال شخصیت مرزی که به بیمارستان ابن سینا شهر مشهد رجوع کردند، 3 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مدت یک سال تحت روان درمانی انتقال محور قرار گرفتند. داده ها در سه مرحله ی خط پایه، درمان و پیگیری طی 15 ماه، بااستفاده از پرسشنامه های کنش تأملی و پرسشنامه صفت اسکیزوئیدی (نسخه ی B) جمع آوری شد. برای تحلیل نتایج از شاخص های تحلیل دیداری، درصد بهبودی، اندازه اثر و تغییر پایا استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مراحل درمان و پیگیری، نمره ی کلی کنش تأملی، افزایش و نشانه های مرزی، کاهش معنادار داشت. شاخصِ اطمینانِ کنش تأملی، افزایشِ معنادار نشان داد، حال آنکه شاخصِ عدم اطمینان، تغییر معناداری نداشت. بعلاوه، شاخص های تحلیل بیانگرِ کاهش معنادارِ ناامیدی و تکانش گری بودند، منتها این تغییر برای نشانه ی تجزیه و پارانویا مشاهده نشد. نتیجه گیری: روان درمانی انتقال محور می تواند در مدت زمان یک سال موجب افزایش کنش تأملی و تغییرات ساختاری و نشانه شناختی مهم در بیماران مرزی شود. پژوهش های بیشتر درخصوصِ ابعاد ژرف تر درمان نیاز است.      

مقدمه: هراس از عمق یکی از مهم ترین موانع در یادگیری شنا است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی حساسیت زدایی منظم بر اضطراب حالتی، هراس از عمق و علاقه به تداوم مشارکت ورزشی در زنان نوآموز شنا بود. روش: با بهره گیری از یک طرح تحقیق نیمه تجربی نمونه ای  شامل 30 زن نوآموز شنا (20-30 سال) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، 8 جلسه 60 دقیقه ای حساسیت زدایی منظم دریافت کردند، درحالیکه گروه کنترل در طول دوره تمرینات به فعالیت های روزانه خود پرداختند. هر سه ابزار پژوهش: سیاهه اضطراب حالتی مارتنز، پرسش نامه هراس از عمق، و پرسش نامه علاقه به تداوم مشارکت ورزشی بود توسط هر دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل و داده ها با استفاده از آزمون کواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که حساسیت زدایی منظم بطور معنادار با کاهش میانگین نمرات اضطراب حالت و هراس از عمق، و نیز افزایش میانگین علاقه به تداوم مشارکت ورزشی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل همراه است. نتیجه گیری: حساسیت زدایی منظم تاثیر مثبتی بر زنان نو آموز شنا با هراس از عمق دارد و به آنان توصیه می شود که موجب  افزایش علاقه به تداوم مشارکت ورزشی آنان نیز می شود.      

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی سیاهه ارزیابی شخصیت در دانشجویان کشور بود. روش: در این پژوهش توصیفی از جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان شهر تبریز در سال 96-1395 گروه نمونه ای به تعداد 462 دانشجو به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور تعیین اعتبار و پایایی گویه ها از روش تحلیل گویه، بررسی اعتبار سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی و نیز تعیین همسانی درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده به روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس منجر به استخراج شش مؤلفه ی تمایلات ضداجتماعی گونه، افسردگی و اضطراب، بی ثباتی خلقی و هیجانی، نشانگان روان پریشی، نشانگان جسمانی سازی و اختلالات مرتبط با فشار روانی شد و ضرایب پایایی این مؤلفه ها بین 92/0 تا 98/0 به دست آمد. بررسی ضرایب همبستگی بین گویه ها با خرده مقیاس ها نیز نشان داد که این ضرایب بین 34/0 تا 92/0 است. نتیجه گیری: درمجموع می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی سیاهه ارزیابی شخصیت از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزار ارزیابی مشکلات روان شناختی استفاده کرد.

مقدمه: پژهش حاضر با هدف بررسی نقش نظام های مغزی رفتاری، طرحواره های ناسازگار اولیه و نشانگان پیش از قاعدگی در پیش بینی و تبیین اندوه پس از زایمان انجام شد. روش: مطالعه حاضر جزء طرح های توصیفی- همبستگی می باشد. جمعیت تحقیق شامل تمامی مادران بعد از دوره زایمان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد در سال 1397 بودند که تشخیص اختلال اندوه پس از زایمان گرفته بودند. کل نمونه 172 نفری با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد و پرسشنامه نظام های مغزی رفتاری، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ، پرسشنامه نشانگان پیش از قاعدگی و مقیاس افسردگی ادینبرگ را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که نظام های بازداری/ فعال ساز رفتاری، نشانگان پیش از قاعدگی و طرحواره های حوزه خودگردانی-عملکرد مختل و حوزه محدودیت مختل همگی با اندوه پس از زایمان رابطه داشتند. نظام بازداری رفتاری، طرحواره خودگردانی و عملکرد مختل، طرحواره محدودیت مختل،  و نشانگان پیش از قاعدگی به طور مثبت و نظام فعا ل ساز رفتاری به صورت منفی اندوه پس از زایمان مادران را پیش بینی کردند. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج پژوهش حاضر تأییدی است بر این که خلق  می تواند تحت تأثیر مستقیم و غیرمستقیم عوامل روانی، زیستی و درون زاد از قیبل طرحواره ها، نظام های مغزی و نشانگان پیش از قاعدگی قرار بگیرد. به همین منظور در مفهوم پردازی، پیش بینی و درمان اختلال اندوه پس از زایمان، لازم است به نقش طرحواره های ناسازگار اولیه، نشانگان پیش از قاعدگی و نظام بازداری رفتاری توجه کرد.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی وضعیت مجله روانشناسی بالینی در  طی سال های مختلف از زمان انتشار تا زمان جاری بر اساس شاخص های مختلف علم سنجی در قیاس با مجلات مشابه  است. روش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش علم سنجی و با کمک شاخص های علم سنجی موجود شامل ضریب تأثیر، شاخص فوریت، شاخص  Qو مانند آن در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و سامانه رتبه بندی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، داده های مربوط به مجله روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان استخراج و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: شاخص ضریب تأثیر مجله روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان از متوسط ضریب تأثیر حوزه علوم انسانی در سال های مورد بررسی بالاتر بوده است. در برخی سال ها نیز ضریب تأثیر مجله از متوسط ضریب تأثیر رشته روانشناسی در سطح کشور نیز بالاتر بوده است. در مورد شاخص Q نیز، مجله روانشناسی بالینی در چارک دوم مجلات رشته قرار دارد. همچنین سابقه چارک اول نیز در سال های مورد بررسی (1393) وجود داشته است. همچنین در شاخص فوریت که به سرعت رشد استناد مقالات دربازه یک سال اشاره دارد نیز مجله روانشناسی بالینی در سال 1395 با کسب شاخص فوریت 139/0 بالاترین میزان را در سال های مورد بررسی به خود اختصاص داده است. نتایج همچنین نشان داد فصلنامه روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان نه تنها در بین مجلات دانشگاه سمنان از جایگاه مناسبی برخوردار است بلکه در بین مجلات روانشناسی بالینی کشور نیز این مجله در شاخص ضریب تأثیر از عملکرد بهتری برخوردار بوده و از نظر این شاخص در سال های مختلف روند روبه رشدی را طی کرده است. نتیجه گیری: بهبود شاخص های علم سنجی مجله روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان در سال های 1390 تا 1395 نشان از رشد این مجله داشته و بالاترین امتیاز مجله (80 امتیاز) در بین نشریات دانشگاه سمنان و نیز کسب رتبهA  در بین مجلات علمی طبق سامانه رتبه بندی نشریات علمی کشور می تواند نقطه قوت این مجله محسوب گردد.