سید علی اصغر سلطانی
| مدرک تحصیلی: دانشیار وابستة پژوهشکدة مطالعات قرآنی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۲ مورد.
تحلیل گفتمانی فیلم های سیاسی- اجتماعی، نگاهی به پارتی سامان مقدم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله بر آن است تا با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موف که چارچوبی برای تحلیل نظام گفتمانی سیاسی - اجتماعی است نشان دهد که چگونه نظام گفتمانی حاکم بر یک جامعه محصولات فرهنگی ای مانند فیلمهای سینمایی را تولید می کند و بدان واسطه در واقع به باز تولید خود در جامعه می پردازد. در این راستا، بخشهایی از فیلم سینمایی «پارتی» ساخته سامان مقدم به عنوان نمونه مد نظر قرار گرفته است و این سوالات مطرح شده است که این فیلم در چه گفتمان اجتماعی ای تولید شده و چگونه این فضای گفتمانی در فیلم بازنمایی شده است. در نهایت، با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موف فضای گفتمانی حاکمی که فیلم را تولید کرده است و چگونگی بازنمایی این فضا در فیلم مورد بررسی قرار گرفته است. به طور کلی هدف از مقاله این است که نشان دهد چگونه نظریه گفتمان می تواند برای تحلیل پدیده های اجتماعی و محصولات فرهنگی به کار گرفته شود.
چارچوبی برای تحلیل گفتمان سیاسی در رسانه ها(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تحلیل گفتمان سیاسی درصدد توضیح رویدادهای ارتباطی خاص و ساخت و تغییر نظم گفتمان سیاسی است. هدف کلی مقاله حاضر، پایه ریزی یک چارچوب تحلیلی به منظور پژوهش در نظم گفتمان سیاسی معاصر است. این چارچوب، کاربرد حوزه خاصی از نسخه ای از تحلیل گفتمان انتقادی است. به منظور تحلیل متون و رویدادهای گفتمانی فردی نیاز است تا آنها را در وضعیت های حوزه سیاسی و اجتماعی و چارچوب گسترده تر آن قرار داده و به مفهومی کلی از نظم گفتمان و نظم اجتماعی دست یافت و از این رو باید به ترکیبی از دانش فرهنگی خود و بیانات مکتوب گفتمان سیاسی، اتکا نمود. در پایان، مثالی آورده شده که صرفاً به منظور ارائه مفهومی از برخی پتانسیل های این چارچوب است.
سینمای ایران و بازنمایی عناصر دینی؛ تحلیل گفتمان فیلم «اخراجی ها 2»(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
ترویج عناصر دینی یکی از اصول اولیة سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است. دولت ها به مثابة اصلی ترین بازیگران عرصة اجرای سیاست گذاری، تلاش می کنند تا از طریق تدوین سیاست های راهبردی، سیاست های کلان فرهنگی را عملیاتی و اجرا کنند. ازاین رو، برون داد این فرایند، شاخص مناسبی برای آشکارسازی نگرش دولت ها در حوزة فرهنگ است. مسئلة اصلی که مطرح می شود این است که با توجه به این نگرش، عناصر دینی چگونه بازنمایی می شوند؟ بدین منظور، می توان با توجه به الگوی ارزیابی متوازن سیاست ها، از روش علمی استفاده کرد. روشی که در اینجا به کار گرفته می شود، روشی است مبتنی بر رویکرد برساخت گرای میشل فوکو و رویکرد نقش گرای مایکل هلیدی. طبق مدعای تحقیق، از طریق سازوکارهای زبان شناختی، می توان مبانی فکری برساختة گفتمان ها را آشکار ساخت. در نهایت، با استفاده از این روش، که در این مقاله با عنوان «روش تحلیل قدرت» ارائه می گردد، عنصر گفتار در فیلم سینمایی اخراجی ها 2 بررسی می شود.
تحلیل گفتمان برنامه های تولیدی شبکه ""من و تو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گرایش عمده مخاطبان ایرانی به استفاده از شبکه های ماهواره ای، لزوم مطالعه پیام های ارسالیِ این شبکه ها را، از طریق واسازی پیام و کشف مفروضات بدیهی انگاشته شده آن ها، ایجاب می کند. بر این اساس پژوهش حاضر با مدنظر قرار دادن برنامه های تولیدی شبکه «من و تو» و تحلیل گفتمان آن ها بر اساس نظریه و روش لاکلاوموفه، پاسخ به سؤال پژوهش را آغاز کرد. در این وضعیت با استفاده از مفهوم واسازی، و قطع رابطه دال و مدلول های گفتمانی برنامه (مفروضات بدیهی انگاشته شده)، مفروضات گفتمانی برنامه شناسایی و مفصل بندی برای آن ها شکل گرفت. به حسب مطالعه انجام شده، «مردم»، «تساهل و مدارا»، «تجربه های جدید»، «خوش گذرانی» و «فرهنگ و هنر» به عنوان دال های مرکزی گفتمان برنامه های این شبکه مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین مشخص گردید، بیشترین هویت های گفتمانی که این شبکه مورد بازنمایی قرار می دهد، دو هویت گفتمانی «مردم ایران» و «حکومت جمهوری اسلامی ایران» می باشد. «مردم ایران» در زنجیره هم ارزی شبکه قرارگرفته و بازنمایی می شوند و «حکومت ایران» در راستای زنجیره تفاوت من وتو. در این وضعیت گفتمان من وتو از کارکرد دال خالی و فضای استعاری گفتمانی نیز استفاده می کند، و با بازنمایی منفی از گفتمان حکومت ایران و نمایش دال هایی که-به حسب بازنمایی- جایشان در مفصل بندی گفتمانیِ این حکومت خالی می باشد؛ و در مقابل مفصل بندی آن دال های خالی در گفتمان خود، تلاش می کند تا بتواند گفتمان رقیب خود را مورد حاشیه رانی قرار دهد و هژمونی معناییِ خود را تثبیت کند. ازجمله مشخصه های گفتمانی دیگر برنامه های مورد مطالعه تاکید بر «معنویت یا خدا گرایی/پرستیِ فاقد شریعت و تعصب» و پرداخت مثبت به «سلطنت پهلوی» به حسب پیوند آن با «گذشته خاطره انگیز» مخاطب می باشد.
بررسی نشانه شناختی عناصر دینی در فیلمِ نشانه ها اثر شیامالان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
استفاده از نشانه ها برای بیان اندیشه ها و القای عقاید به مخاطب، روشی است که بشر از آغاز، با آن مأنوس بوده است. نشانه ها به سبب بهره گیری از معانی ضمنی، امکان بازنمایی غیرمستقیم پیام را ایجاد می کنند و بدین صورت، سبب اثر گذاری عمیق تر و طولانی تر پیام بر ذهن مخاطبان می شوند. شناخت این شیوه، به کارگزاران رسانه امکان می دهد پیام های دینی را جذاب تر و با عمق و اثرگذاری بیشتر، به مخاطبان عرضه کنند. نشانه ها دارای لایه های معنایی ای مختلف هستند؛ بنابراین، به منظور نفوذ به درون این لایه ها برای کشف معانی ضمنی نشانه ها و بررسی نقش آن ها در بازنمایی عناصر دینی به ویژه در رسانه پر مخاطب فیلم، تحلیل آن ها ضروری است. در این پژوهش کوشیده ایم از منظری نشانه شناختی، فیلم نشانه ها را تحلیل کنیم. یافته های تحقیق نشان می دهد در این فیلم، از حجمی گسترده از نشانه های دارای بار معنایی دینی استفاده شده است.
آیا این مرد به بمب اتم دست پیدا میکند؟ (نگاهی به بازنمایی مناقشات اتمی ایران در مطبوعات آمریکا)
حوزه های تخصصی:
رسانه ها در همه جای جهان خواسته های صاحبان خود را بازتاب میدهند و صاحبان رسانه ها هم برای خود ایدئولوژی دارند. اما این ایدئولوژیها چگونه به نویسندگان مطبوعات منتقل میشوند و در قالب متن بازتاب مییابند؟ ایدئولوژیها، نگرش های خاص گروه ها را سازماندهی میکنند؛ این نگرش ها میتوانند به شکل نظرات شخصی در مدل ها بازنمایی شوند و سرانجام این نظرات شخصی میتوانند در متون و گفتگوها بیان شوند. با این مفروض، این مقاله به تحلیل چگونگی بازنمایی مناقشات اتمی ایران در یکی از سرمقالههای مجله تایم میپردازد تا نشان دهد مطبوعات آمریکا چگونه حقایق مربوط به این مناقشات را به شکلی خاص بازسازی میکنند تا در راستای سیاستهای دولت آمریکا باشد. به لحاظ نظری این تحقیق مبتنی است بر دیدگاه اجتماعی ـ شناختی ون دایک و چارچوب ویژه ای که او برای تحلیل سرمقاله ها ارائه میکند.
کاربردشناسی زبان و سازوکارهای ادب ورزی در برخی از ادعیة شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وجود اختلاف در جایگاه اجتماعی، دینی و سیاسی افراد، آن ها را به سمت شیوه ای خاص از سخن گفتن سوق می دهد تا به این ترتیب، متکلم در کنش زبانی خود به جایگاه و منزلت مخاطب لطمه وارد نکند. از نظر مسلمانان، عالی ترین مقام هستی، خداوند است و مسلمانان هنگام سخن گفتن با او می کوشند تا از سازوکارهای خاصی برای حفظ و رعایت جایگاه این مخاطب والامقام استفاده کنند.
در این راستا، مسئلة این پژوهش آن است که دریابد انسان هنگام صحبت کردن با خدا از چه سازوکارهای ادب ورزی ای بهره می گیرد. از این رو، جستار حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی و بر اساس نظریة ادب ورزی براون و لوینسون به بررسی راهبردهای ادب ورزی در ادعیة شیعه می پردازد تا به سؤال یاد شده پاسخ گوید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که افراد در هنگام طرح خواستة خود با خداوند، از سازوکار «کوچک داشت خود» و «بزرگ داشت دیگری» استفاده کرده، تلاش می کنند تا با ذکر صفات مخاطب خود، والا بودن جایگاهش را نشان دهند.
تحلیل اپیزودی فعالیت هسته ای ایران در مطبوعات غرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از کارکردهای زبان، برقراری ارتباط میان تفکرات و نگرشهای افراد است. این کارکرد زبان، به عنوان بخشی از رویدادهای ارتباطی و اجتماعی مانند نوشتن سرمقاله مشهود است. متن سرمقالهها نه تنها از طریق زنجیرة جملات، بلکه از طریق یک ساختار سلسلهمراتبی سازماندهی می شوند. این ساختار به واحدهایی به نام «اپیزود» تجزیه میشود که هم از لحاظ ساختاری و هم از لحاظ معنایی، ماهیتی یکپارچه دارد و از نظر زبانی، مرزهای آن مشخص است. از آنجا که اپیزودها، واحدهای معنایی گفتمان تلقی میشوند، میتوان آن ها را بر حسب اصطلاحات معنایی، همچون گزاره تعریف کرد.
مسئله و هدف این پژوهش، شناسایی سطوح گزارهای در متون سرمقالات غربی در بارة فعالیت هستهای ایران است. بر این اساس، در این مقاله با استفاده از الگوی اپیزودی ون دایک (1981) و روش توصیفی و تحلیلی کوشیدهایم تا با تحلیل نمونهای از سرمقالات روزنامة «ایندیپندنت» چاپ انگلیس، به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه میتوان فرایند سازماندهی سرمقاله را در قالب یک الگوی منسجم از گزارهها توصیف کرد؟ یافتههای این تحلیل نشان میدهد که کلانگزارههای کلی در اولین جملات درونمایهای تجلی یافته و خلاصهای از متن که همان سیاست آمریکا نسبت به فعالیت هسته ای ایران است را ارائه میکنند. درونمایة فرعی متن که مشتمل بر نظرات و واکنشهای دولت های قدرتمند و نیز ایران نسبت به این سیاست است، در پاراگرافهای متن و به ترتیب در ساختار کلی متن سر مقاله آمده است.
نشانه شناسی گفتمانی ادبیات پایداری در غزلیات حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کوشش های گفتمانی حافظ برای بازنمایی گفتمان استعلایی عصر، و پایداری در مقابل نظام معنایی و کنشگران آن، با هدف غیریّت سازی و مشروعیّت زدایی، ذیل الگوی گفتمان پایداری، قابل تبیین است. این مقاله می کوشد تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به بررسی گفتمانی ادبیات پایداری در غزلیات حافظ، بر مبنای نظریه گفتمان لاکلائو و موف و الگوی نشانه شناسی گفتمانی سلطانی، بپردازد. در این شیوه، دیوان غزلیات حافظ از منظر متن، بینامتنیت و بافت مورد بررسی قرار گرفته است. مسئله مقاله این است که نظام های گفتمانی بازنمایی شده در متن کدامند و چه نسبتی با گفتمان پایداری دارند. بر اساس این روش، روشن شد که چهار خرده گفتمان: حاکمیّتی، پایداری، عرفان و تصوّف در متن حضور دارند و عمده نزاع معنایی متن، حاصل تقابل خرده گفتمان پایداری با گفتمان هژمونیک حاکمیّت وقت و گفتمان تصوّف رسمی است. با توجه به قراین متنی، خرده گفتمان پایداری در تعامل با خرده گفتمان عرفان است. خرده گفتمان تصوّف نیز در این دوره، همسو با حاکمیّت وقت، در عرصه های مذهبی، سیاسی و اجتماعی حضوری فعّال دارد. بازنمایی ویژگی های هویتی طبقات سیاسی- اجتماعی مرتبط با گفتمان حاکم، با هدف تاثیرگذاری بر ذهن سوژه ، از کوشش های گفتمانی صاحب اثر است که در مجموع منجر به تبیین چهره قدرت و هویت گفتمانی آن شده است.
تحلیل گفتمانی انشقاق جریان اصول گرا به خرده گفتمان های جبهه ی پایداری و جبهه ی متحد اصول گرایی در انتخابات 1390(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گفتمان اصول گرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 خرده گفتمان های متعددی را در خود جای داد. جبهه متحد اصول گرایی و جبهه پایداری از مهم ترین و تأثیرگذارترین خرده گفتمان های اصول گرا در انتخابات 1390 بوده اند. این تحقیق بر آن است تا بر اساس تلفیقی از نظریه گفتمان لاکلا و موف (2001) و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی منازعات معنایی این دو خرده گفتمان در انتخابات مجلس شورای اسلامی 1390 بپردازد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که گفتمان جبهه متحد اصول گرایی دال های شناور خود یعنی «عدالت»، «معنویت»، «پیشرفت»،«خدمت رسانی»، «ارزش ها»، «توسعه ی اقتصادی»، «اسلام» و «مقاومت» را حول دال مرکزی «ولایت» شکل داده است. در مقابل، گفتمان جبهه پایداری انقلاب اسلامی دال های شناور «معنویت»، «عدالت»، «ارزش ها»، «خدمت رسانی»، «مقاومت» و «عقلانیت» را حول دال مرکزی «ولایت» مفصل بندی کرده است.
ابعاد نوین شعر فرانسه در دهه هشتاد
منبع:
شعر آذر ۱۳۷۳ شماره ۱۵
حوزه های تخصصی:
مواجهه مطبوعات ایران و عربستان در بازنمایی منا: فاجعه یا حادثه؟(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
در فاجعه منای سال 1394 که یکی از خون بارترین وقایع تاریخ حج در مکه بود، جمعاً 464 نفر ایرانی به شهادت رسیدند. این تلفات جانی که به دلیل سقوط جرثقیل در محوطه مسجدالحرام و ازدحام جمعیت در رمی جمرات در منا رخ داد، به سرعت در مطبوعات جهان و جهان اسلام بازتاب یافت و به جنگ رسانه ای شدیدی میان رسانه های عربستان سعودی و ایران انجامید و در نهایت موجب کاهش شدید روابط دیپلماتیک بین دو کشور گردید. این پژوهش معطوف به این جنگ رسانه ای است و مسئله اصلی آن این است که: بازنمایی این وقایع در رسانه های این دو کشور چگونه بوده است و آنها از چه سازوکارهایی برای بازنمایی این وقایع و مقابله با یکدیگر بهره گرفته اند؟ برای پاسخ به این پرسش از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف استفاده شده است. این پژوهش نشان می دهد مطبوعات عربستان با استفاده از سازوکارهای گوناگونی چون نام گذاری خنثای این واقعه، استفاده از گزاره های دینی ای چون قضا و قدر، انتساب مسئولیت حادثه به حجاج ایرانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و تکذیب روایت ایرانی از این واقعه، به شکل های مختلف کوشیدند نقش منفی عربستان را در این رویداد به حاشیه برانند و افکار عمومی را به سوی ایران معطوف سازند. در مقابل مطبوعات ایران نیز با استفاده از نام گذاری منفی واقعه و انتساب جنگ طلب بودن، آمریکایی و اسرائیلی بودن عربستان، منفعت طلبی عربستان از مراسم حج و نسبت دادن عربستان با تروریسم، بازنمایی منفی ای از نقش عربستان در مطبوعات فارسی زبان ارائه کنند.
سازوکارهای ادب ورزی در نامه نگاری دوره مملوکی با تأکید بر کتاب صبح الأعشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کتاب صبح الاعشی، نوشته قلقشندی (9 ه.ق) که اصول نامه نگاری رسمی در عصر مملوکی را شرح می دهد منبعی غنی برای مطالعات ادب ورزی تاریخی است. این مقاله با تکیه بر اصول ادب ورزی لیچ و الگوی ادب ورزی بیمن، پرده از شیوه های رعایت ادب که تابعی از روابط قدرت هستند در نامه نگاری عصر مملوکی برمی دارد. نتایج نشان می دهد الگوهای ادب ورزی استفاده شده در این نامه ها با الگوی «تحقیر خویش و تعظیم مخاطب» که بیمن از آن یادکرده است، همخوانی دارد. همسویی این نامه ها با اصل شماره 3 و 4 از اصول شش گانه ادب ورزی لیچ مشهود است که بر اساس آن، فرد تمام توان خود را برای ستودن طرف مقابل و تواضع هنگام ارتباط نشان می دهد. سازوکار حذف، «تعظیم مخاطب» و «ستودن» او از سازوکارهایی است که در این نامه ها مشهود است. همچنین، در این نامه ها، توجه به گفتمان دینی نیز برای حفظ احترام ضروری تلقی شده، خالی بودن نامه از وجود این عناصر نشانگر بی احترامی به مخاطب است. نهایتاً، توجه به گفتمان اجتماعی نیز از دیگر مواردی است که تجلی آن را می توان در موضوع هویت مستقل و هویت وابسته دید.
ادب در گفتمان قرآن: گفتگوی موسی(ع) و فرعون در سوره اعراف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از ابعاد مهم گفتگوهای قرآنی، رعایت و عدم رعایت قواعد ادب ورزی است. پژوهش حاضر می خواهد جلوه های ادب و بی ادبی را در گفتگوهای میان فرعون و موسی(ع)، باتکیه بر نظریه ادب براون و لوینسون (1987) و نظریه بی ادبی کالپپر (1996) در سوره اعراف بررسی کند. مسئله این تحقیق پاسخ این است که کاربرد راهبردهای ادب و بی ادبی در این متن گفتگویی، به چه میزان و در چه جهتی است. هدف بررسی چگونگی عملکرد و تاثیرگذاری راهبردهای ادب و بی ادبی در این گفتگوهاست. نتایج عبارتنداز: گفتار مودبانه تر موسی(ع) و گفتار بی ادبانه فرعون، اختصاص بیشترین میزان راهبردهای ترکیبی در آیه ها، کاربرد میزان بالای تمامی راهبردهای ادب توسط موسی(ع) و کاربرد میزان بالای تمامی راهبردهای بی ادبی توسط فرعونیان. وجود دو گروه متضاد و مخالف باتوجه به صفت هایشان نشان از علت کاربرد یک گروه از راهکارهای ادب و گروه دیگر از راهکارهای بی ادبی است. یافته های پژوهش همچنین نشان دهنده اهمیت مطالعه ادب و بی ادبی به عنوان پدیده ای اجتماعی- کاربردشناسی است که ارتباط دهنده بین مذهب و اخلاقیات است. همچنین این پژوهش با کمک نظریه های زبان شناسی(کاربردشناسی) افقی جدید پیش روی مخاطب می گذارد تا درک بهتری از آیه های قرآن و تفاسیر آن داشته باشد.
رتوریک سیاسی و الگویابی پارلمانی در نطق های عمومی فراکسیون امید و ولایت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رتوریکِ سیاسی از اَشکال نوینِ علمِ رتوریک یا همان شیوه به کارگیری ابزارهای اقناع در کلام، به شمار می آید و به طبع آن رتوریک پارلمانی نیز که از مظاهر مهمِ گفتمانِ سیاسی کشورهاست نیاز به مطالعه و بررسی قابل توجهی دارد. پنج کانون اصلی خلق (اِتوس، لوگوس،پاتوس)، جاگذاری در متن، فصاحت، ارائه و به خاطرسپاری از فازهای مهم بررسی رتوریکِ سخنرانی ها از نگاه سنتی تا مدرن، هستند. در این تحقیق با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت مذاکرات نطق عمومیِ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به خوانشی جدید از رتوریک پارلمانی در ایران خواهیم رسید و با بررسی الگوی نطق عمومی در نمایندگان دو فراکسیون امید و ولایت درمی یابیم که در بیشتر موارد فارغ از تفاوت در نوع پاتوس، ناطقین در بخش جاگذاری و ارائه دچار ضعف هستند. درنهایت، براساس نتایج به دست آمده هدف، ارائه الگویی جهت دستیابی به نطقی اصولی و منطبق با موازین رتوریکی ارائه است تا رتوریکی پویا و کارآمد را بر حسب نیازهای روز شاهد باشیم.
بررسی کنش های فراگفتاری در دو نوع متفاوت از فرامین قرآنی و شیوه برخورد مترجمان انگلیسی با آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش درصدد تبیین تفاوت در استفاده معناشناسانه و کاربردشناسانه، بین دو دسته متفاوت از فرامین، در قرآن است: فرامینی که وجه امری دارند و فرامینی که وجه خبری دارند. این تحقیق توصیفی- تحلیلی، می کوشد با استفاده از نظریات زبان شناسی کاربردی و تحلیل گفتمان، به بررسی بافتی بپردازد که این دو دسته از فرامین در آن به کار رفته اند. نتایج این تحقیق که پیکره زبانی آن، آیات قرآنی است، نشان می دهد که از جملات و پاره گفتارهای امری و خبری برای صدور فرمان استفاده شده است؛ ولی به کارگیری هرکدام، استنباط خاصی را به دنبال دارد. اگر اشکال امری مربوط به دستورات فوری و شخصی باشد درنتیجه، کاربرد آن بیشتر در گفتگوهای بینافردی دیده می شود. شکل های خبری هنگامی استفاده می شود که گوینده قصد القای فرامینی را دارد که فاقد فوریت یا بعد شخصی است. ضمناً به کارگیری شکل های خبری برای بیان فرامین، نشان از اطمینان خاطر و دانشی دارد که گوینده نسبت به اجرای فرامین خویش دارد. درنتیجه، جملات خبری غالباً در بافت هایی دیده می شود که گوینده عالی مقام درصدد القای دستورات خویش است. بازخورد این موضوع در ترجمه نشان می دهد در دستوراتی - با ساختار خبری- مترجمان رویه های متفاوت داشته اند. در آن جایی که آیات، مربوط به احکام خاص فقهی است یا بروز مفهوم فرمان و دستور آشکار است، از افعال کمکی مانند shall استفاده شده است. در برخی از موارد نیز مفهوم فرمانی و دستوری از دید مترجمان پنهان مانده است.
تحلیل نشانه شناختی رسانه و کاربرد آن در بازنمایی گفتمان: مطالعه موردی «سریال کیمیا»
منبع:
پازند سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۸ و ۵۹
77 - 100
حوزه های تخصصی:
به منظور بازنمایی گفتمان های موجود در نهادهای اجتماعی به ویژه خانواده می توان از رسانه ها و متن های گفتمانی به عنوان ابزار گفتمانی بهره گرفت. این نکته که سریال ها و فیلم های تلویزیونی چگونه نهاد خانواده و گفتمان های احتمالی موجود در آن از جمله گفتمان های مذهبی، حکومتی و فرهنگ غربی را بازنمود می کنند و اینکه آیا سریال ها می توانند تئوری صفر و یک ارسطویی که نشانگر شخصیت های کاملاً خوب و شخصیت های کاملاٌ بد است را آشکار سازند مسئله ای است که در پژوهش حاضر با بررسی یکی از سریال های ایرانی (سریال کیمیا به کارگردانی جواد افشار) به آن پاسخ می دهد. به منظور پاسخ به این مسئله از نظریه لاکلا و موف و الگوی نشانه شناسی گفتمانی سلطانی به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. گردآوری و تحلیل داده ها بر مبنای تحلیل گفتمان انتقادی صورت گرفت و در قالب 11 نمودار و 7 جدول ارائه گردید. در نهایت با بررسی هویت های فردی و خانوادگی شخصیت های داستان، خرده گفتمان های مذهبی، حکومتی و فرهنگ غربی در سریال مشاهده گردید. همچنین با کمک این دو رهیافت و در پاسخ به وجود مسئله صفر و یک ارسطویی و با بررسی های صورت گرفته به واسطه تحلیل متنی، بینامتنی و بافتی سریال به وجود اغراق در سریال این کارگردان می توان اشاره کرد.
مدل رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری امام خامنه ای(مدظله العالی) نقطه کانونی قدرت نرم انقلاب اسلامی (مبتنی بر استقراء کنش گفتار مستخرج از بیانات معظم له)(مقاله علمی وزارت علوم)
در مقاله حاضر، سعی شده است که با تحلیل بیانات مقام معظم رهبری ایراد شده در جمع عامه مردم و خواص بر اساس مدل های پنج گانه کنش گفتاری، که عبارت اند از؛ کنش های گفتاریِ تقریری/ اعلامی، تصریحی/ توصیفی، احساسی، امری/ دستوری و تعهدی، به بررسی نحوه اِعمال رهبری معظم له از طریق ارتباط کلامی ایشان پرداخته شود. جامعه آماری پژوهش شامل بیانات مقام معظم رهبری در دوران مسئولیت رهبری معظم له تا کنون بوده است. نمونه آماری شامل بیانات معظم له در جمع آحاد مردم در حرم رضوی و در ابتدای هر سال بوده که از 1369 تا 1398 ایراد فرموده اند، که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت. برای سنجش روایی سنجه تحقیق، پیش آزمونی به تعداد 20 نفر به روش گلوله برفی انجام شد و برای محاسبه پایایی سنجه تحقیق، با استفاده از روش فرمول آلفای کرونباخ، و دونیمه کردن تصادفی سنجه ها (841/0) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها با بکارگیری نرم افزار Spss23، تفاوت کنش های پنج گانه گفتاری با استفاده از میانگین، نما، شاخص مجذور کای مخصوص داده های اسمی و انحراف استاندارد جهت محاسبه پراکندگی نمرات اطراف میانگین، تحلیل یافته ها انجام گرفت. نتایج به دست آمده، حاکی از آن بود که، بیشترین کنش های گفتاری مربوط به کنش های تصریحی/ توصیفی با فراوانی 3/67٪ برای عامه مردم و 2/69٪ برای خواص جامعه (کارگزاران نظام) بوده است. در مقابل کمترین کنش های گفتاری مربوط به کنش های تعهدی با فراوانی 2/1٪ برای عامه مردم و 3/1٪ برای خواص جامعه (کارگزاران نظام) بوده است. در مجموع، نتایج آزمون کای اسکوئر حاکی از آن است که بین نوع کنش و نوع مخاطب رابطه معنی داری وجود دارد زیرا سطح معنی داری به دست آمده کمتر از 05/0 می باشد.