علی ابراهیمی

از دستاوردهای انقلاب اسلامی، غلبه شیوه دموکراتیک (مردمی) در اداره کشور بر اساس الگوهای نظام سیاسی برآمده از اندیشه تفکیک قوا است؛ اندیشه ای که تداعی گر نظام های مختلف است که در پرتو آن و با توجه به واقعیت های موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران، الگوی نیمه پارلمانی و نیمه ریاستی در کشور سیطره یافت. این نوشتار درصدد است تا چرایی پذیرش و نوسان بین دو الگوی نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و گرایش مجدد به نظام پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران را تحلیل کند. (سؤال) انتخاب هر یک از این دو الگو، در جمهوری اسلامی ایران به جهت اداره بهتر و تسریع در امور کشور صورت گرفته و اینک به همین دلیل،گرایش مجدد بدان روی نمایانده است. (فرضیه) مقاله درصدد است تا دلیل های رویکرد به نظام های نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و پارلمانی را دریابد. (هدف) نویسندگان معتقدند پاسخ به سؤال و سنجش فرضیه در گرو بررسی حقوقی-تاریخی حوادث پس از انقلاب اسلامی میسر است. (روش) بروز مشکلات در حوزه اختیارات رئیس جمهوری، قوه مقننه و قوه قضائیه در کنار زمینه های دیگری چون ضرورت افزایش نقش آفرینی بیشتر مردم، رویکرد به تغییر در ساختار قانون اساسی و میل مجدد به نظام پارلمانی را زمینه سازی می کند. (یافته)

اخلاق و اخلاق مداری از مؤلفه های اساسی هر کشوری جهت پیشرفت و تعالی در زمینه های مختلف است. در راستای پژوهش پیش رو، هوش اخلاقی که یک شاخص قابل اندازه گیری برای مدیران و کارمندان سازمانی تلقی می شود، دارای چهار مؤلفه درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی، بخشندگی می باشد. به نظر می رسد که این عوامل می تواند مسئولیت پذیری افراد در قبال جامعه را افزایش داده و به تبع آن امنیت و منافع ملی یک کشور تأمین شود. اگر بپذیریم که مشارکت سیاسی، شرکت داوطلبانه و آگاهانه افراد در تعیین سرنوشت خود است و در عین حال پاسخی است به حس فطری بشر که از تنهایی گریزان است و کمال خود را در اجتماع و در کمک به همنوعان می جوید، این موضوع می تواند مبین رابطه بین مشارکت و هوش اخلاقی باشد. با توجه به ادبیات مزبور، نوشتار حاضر به دنبال یافتن رابطه ی تأثیر هوش اخلاقی بر مشارکت سیاسی است. بدین سان سوال اصلی تحقیق این است که هوش اخلاقی چه تأثیری بر مشارکت سیاسی با توجه به مطالعه موردی دانشگاه اصفهان دارد. فرضیه ی مورد نظر عنوان می کند که بین هوش اخلاقی افراد و میزان مشارکت سیاسی آنها رابطه ی معناداری وجود دارد. روش پژوهش حاضر در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها روش پیمایشی است، این مطالعه بر روی 300 نفر از کارمندان و اساتید دانشگاه اصفهان صورت گرفته است. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه انجام شده است و داداه از طریق نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده اند.

با گذار از عصر سنتی و گسترش فن آوری ها و اطلاعات بشری، ابزارهای کاربرد آنها هم با تغییراتی مواجه شد که از جمله آنها می توان به کاربرد سلاحهای نظامی اشاره کرد. شرایط جدید نظام بین الملل باعث شده است تا مؤلفه های جدیدی در ساختارهای رسمی بین الملل نقش ایفا کنند و کشورها برای دستیابی به اهداف و خواسته های خود برای تأمین منافع ملی، ابزارها و راه های جدیدی را به کار گیرند که از مهمترین آنها می توان به بهره گیری از قدرت نرم به جای قدرت سخت اشاره داشت. چنانکه هر چه به دهه های اخیر نزدیک تر می شویم به دلیل کاهش مشروعیت، هزینه های زیاد و ناکامی های کارکردی در بکارگیری از قدرت سخت، از کاربرد آنها کاسته و قدرت نرم جایگزین آنها شده است. از این منظر، دولت ها می توانند با ارائه تصویری جذاب از خود نزد افکار عمومی جهان، به ابزارهای مقبولی جهت پیشبرد اهداف و سیاست های خود دست یابد. بر این اساس، نوشتار حاضر در مقام پاسخ گویی به این سؤال است که با توجه به فضای حاکم بر روابط بین الملل، جمهوری اسلامی چگونه می تواند برای مقابله با تهدیدات خارجی علاوه بر قدرت سخت، از قدرت نرم استفاده نماید؟ به نظر می رسد، جمهوری اسلامی ایران با توجه مؤلفه های قدرت نرم به ویژه در حوزه علم، هنر و شرایط فرهنگی خاص خود امکان بهره گیری از قدرت نرم را داراست و از ظرفیت لازم در بهره گیری از آن با توجه به موقعیت استراتژیک و ژئوپلیتیک خود برخوردار است. از این رو، ایران با توجه به ظرفیت ها و گرایش های خاص خود، درمقابله با جنگ نرم دشمن از قابلیتِ خنثی کردن و ظرفیت بکارگیری از آن با توجه به راهکارهای پیشِ رو برخوردار است.

مقاله حاضر تلاش میکند ضمن بررسی روند تاریخی روابط ایران و آمریکای لاتین و تاکید بر اشتراکات آن ها، علت حمایت این کشورها از برنامه هسته ای ایران و نیز دلایل مخالفت آمریکا با برنامه هسته ای ایران و سیاسی بودن آن را مورد بحث قرار دهد .تشابهات بین ایران و امریکای لاتین از قبیل نفی استکبار، مبارزه باظلم و ستم و نفی هژمونی آمریکا، باعث شد تا ایران و آمریکای لاتین در مجامع بین المللی به حمایت از یکد یگر عمل کنند. آمریکا تلاش فراوانی برای همسوکردن کشورهای آمریکایلاتین در فشار علیه برنامه هسته ای ایران انجام داد. اما آنچه اتفاق افتاد این بود که کشورهای آمریکای لاتین به دفعات یا در قالب گروه آلبا 1 و جنبش عدم تعهد 2، بیانیه یا در قالب کشورهای مستقل و ع ضو شورای امنیت، رأی موافق در حمایت از برنامه هسته ای ایران صادر کردند .به نظر میرسدکشورهای آمریکایلاتین به این موضوع واقف اند که علت مخالفت آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، کاملاً سیاسی و در راستای منافع ملی ایالات متحده است و رفتار آمریکا با کشورهای آمریکای لاتین نیز از همین جنس است . لذا با وجود ادعاهای آمریکا، مقاله حاضر تلاش خواهد کرد ضمن اشاره به مواردی که سیاسی بودن رفتارهای امریکا را ثابت می کند، نشان دهد که برخورد جهان غرب به سردمداری آمریکا در قبال برنامه هسته ای ایران صرفاً سیاسی است و کشورهای امریکای لاتین نیز در این مساله با ایران هم نظر بوده و به همین دلیل از برنامه هسته ای ایران حمایت می کنند.

در دهه های اخیر توجه به عدالت در سازمان ها اهمیت بیشتری یافته و عدالت توزیعی، رویه ای، مراوده ای و اطلاعاتی مد نظر اندیشمندان در انواع سازمان ها قرار گرفته است. یکی از انواع عدالت که مورد بیتوجهی محققان سازمان قرار گرفته، عدالت جزایی (تنبیهی) است. مجازات و اقدام عادلانه در مقابل مفسدان و قانون شکنان میتواند در گسترش عدالت در سازمان مؤثر واقع شود. در این مقاله تلاش میشود تا زمینه های شکل گیری بی عدالتی جزایی و نقش آن در شیوع فساد (اعم از آموزشی و پژوهشی) در دانشگاه ها بررسی شود. بدین منظور، نمونه ای 22 نفره به روش نمونه گیری گلوله برفی از میان دانشجویان و اساتید دانشگاه های تهران در سال 1387 مد نظر قرار گرفته و بر اساس سؤالات طراحی شده توسط محققان، مورد مصاحبه قرار گرفتند؛ روش تحقیق کیفی از نوع مطالعه چند موردی بوده و در تجزیه و تحلیل با استفاده از روش تِم، هفت تم زمینه ساز بی عدالتی جزایی در دانشگاه ها شناسایی گردید. یافته های تحقیق میتواند راهکارهای مناسبی در جهت کاهش عوامل بازدارنده تحقق ماموریت و چشم انداز مراکز دانشگاهی و آموزشی، در اختیار مدیران و مسئولان این مراکز قرار دهد تا در راستای تولید علم حرکت کنند.