محمدتقی اقدسی

هدف از پژوهش حاضر، تعیین ارتباط بین تبحر حرکتی با بهرة هوشی و مقایسة تبحر حرکتی در رده های سنی مختلف بود. جامعة آماری پژوهش را کلیة پسران 10 7 سال و 15 12 سال و نیز تمامی دانشجویان پسر 21 18 سال دانشگاه تهران تشکیل دادند. نمونة پژوهش در هر یک از گروه های سنی برابر با 120 نفر بود که به روش خوشه ای هدفمند انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که ارتباط تبحر حرکتی با بهرة هوشی در سنین کودکی و جوانی بالا است؛ اما در سنین نوجوانی بسیار پایین می باشد. میانگین تبحر حرکتی نوجوانان نیز پایین تر از کودکان و جوانان است؛ بنابراین، می توان ادعا نمود که بهرة هوشی با تبحر حرکتی ارتباط دارد؛ اما این ارتباط در سنین مختلف با یکدیگر متفاوت می باشد ( در این زمینه نیاز به پژوهش های بیشتر است).

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة علّی بین رفتارهای کنترلی مربی، ناکامی از نیازهای روان شناختی و به تبع آن، کاهش ارزشمندی ورزش و میل به ادامة ورزش در ورزشکاران نوجوان بود. پژوهش به روش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی انجام شد. 350 نوجوان ورزشکار شهر تبریز (185 پسر و 165 دختر) با دامنه سنی 18-15 سال به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه ها را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که رفتارهای کنترلی مربی به طور غیر مستقیم و از طریق ناکامی از نیازهای روان شناختی، پیش بین کننده مثبت کاهش ارزشمندی ورزش می باشد. با این وجود، ارتباط معناداری بین رفتارهای کنترلی مربی و میل به ادامة ورزش وجود ندارد. همچنین، ناکامی از نیازهای روان شناختی پیش بین کننده مثبت کاهش ارزشمندی ورزش و پیش بین کننده منفی میل به ادامة ورزش می باشد. درکل، یافته ها بیانگر نقش مهم رفتارهای کنترلی مربی و متغیرهای روان شناختی در عوامل مرتبط با مشارکت ورزشی ورزشکاران نوجوان می باشد.

این پژوهش نظریة نیازهای اساسی روان شناختی، یک زیر نظریه در چهارچوب نظریة خود مختاری، را در دانشجویان ورزشکار مورد بررسی قرار داد. بر این اساس، عوامل زمینه-اجتماعی تعیین کننده در بهزیستی دانشجویان ورزشکار مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این پژوهش نقش میانجی گری نیازهای اساسی مورد آزمون قرار گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی– همبستگی بود. 234 دانشجوی ورزشکار در دانشگاه های ارومیه و تبریز (میانگین سنی: 90/20 و انحراف استاندارد: 03/3) به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که حمایت استقلالی و جو تکلیف محور به صورت مثبتی با احساس استقلال، شایستگی و وابستگی و عاطفه مثبت ارتباط داشت. جو خود-محور با عاطفه منفی در ارتباط بود. سه نیاز اساسی روان شناختی ارتباط مثبتی با عاطفه مثبت، و همچنین ارتباطی منفی با عاطفه منفی داشتند. همچنین سه نیاز اساسی روان شناختی میانجی گر مثبت در رابطة بین حمایت استقلالی و جو تکلیف محوری با عاطفه مثبت بودند. نتایج پژوهش حاضر از نظریة نیازهای اساسی حمایت کرد.

این مطالعه ادبیات پژوهش مربوط به آثار مداخله های شناختی - حرکتی بر عوامل خطرزای افتادن در سالمندان را ارزیابی می کند. سی مطالعه در مرور سیستماتیک وارد شدند که تحلیل کمی داده ها (فراتحلیل) روی همه آنها انجام شد. مداخله ها به سه دسته تقسیم شدند: مداخله های تصویر سازی (43 نمونه)، تکلیف دوگانه (168 نمونه) و مداخله های کامپیوتری (706 نمونه). اندازه اثر کوچکی برای مداخله های تصویر سازی گزارش شد اما اندازه اثر مربوط به تکلیف دوگانه و مداخله های کامپیوتری متوسط بود. در حالی که عوامل متعددی شناسایی شدند که بر خطر افتادن سالمندان تأثیر گذار هستند به نظر می رسد که اختلال در وضعیت ذهنی و جنبش پذیری از اهمیت ویژه ای برخوردار باشند. تمرینات شناختی- حرکتی به دلایلی از جمله هدف گذاری واقع بینانه، تقویت مثبت حین تمرین، بازخورد و توانایی خود نظارتی عملکرد، موجب ثبات بیشتر می شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین توانمندی روان شناختی با رضایت شغلی داوران لیگ برتر فوتبال کشور بود. 70 نفر از داوران لیگ برتر از جامعه 84 نفری انتخاب شدند. نتایج ضریب هم بستگی بیان گر آن بود که بین رضایت شغلی و تمامی مؤلفه های توانمندی روان شناختی به جز خودکارآمدی و همچنین بین رضایت شغلی با توانمندی کل ارتباط مثبت و معنا داری وجود داشت. یافته های تحلیل رگرسیون هم زمان نشان داد که متغیر توانمندی روان شناختی می تواند حدود 34% از تغییرات مربوط به متغیر رضایت شغلی را تبیین و پیش بینی کند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام بیان گر آن بود که از بین مؤلفه های توانمندی روان شناختی، فقط 2 عامل احساس اعتماد و احساس تأثیر به طور ترکیبی 47% از واریانس رضایت شغلی را تبیین می کنند که از این مقدار سهم متغیر اعتماد 35 % و سهم متغیر تأثیر 12 % بود. با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت افزایش و یا کاهش میزان توانمندی روان شناختی به ترتیب همراه با افزایش و کاهش رضایت شغلی در داوران خواهد بود.

هدف از این تحقیق، تعیین روایی و پایایی آزمون M-ABC برای کودکان شش ساله شهر اصفهان بود. بدین منظور 306 کودک در این تحقیق شرکت کردند. پایایی بین آزمونگرها با دو آزمونگر روی 50 کودک، پایایی آزمون – بازآزمون با فاصله یک هفته بین دو آزمون و روی 30 کودک به دست آمد. از طریق تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، روایی سازه ارزیابی شد. پایایی بین ارزیاب ها با میانگین ضریب همبستگی درون طبقه ای 98/0، عالی بود. میانگین ضریب همبستگی درون طبقه ای برای آزمون – بازآزمون، 77/0 به دست آمد. در این جامعه، سه عاملی بودن ساختار آزمون، همچنین درستی تخصیص مهارت ها به عامل های چالاکی دستی، مهارت های توپی و تعادل تأیید شد. بر پایة یافته ها از آزمون M-ABC می توان برای ارزیابی مهارت های بنیادی کودکان شش ساله شهر اصفهان استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه میزان پرخاشگری و گوشه گیریِ نوجوانان بی سرپرست ورزشکار و غیرورزشکار بود. در این پژوهشِ علی مقایسه ای، از بین نوجوانانِ پسرِ 10 تا 18 سالة بی سرپرست، در مراکز بهزیستی شهر تبریز، 150 نفر به شیوة تصادفی هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامة پرخاشگری باس و پری، و پرسش نامة پژوهشگر ساختة گوشه گیری استفاده شد و روایی و پایایی هر دو پرسش نامه نیز مورد سنجش قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات، با آمار توصیفی، و آزمون تی مستقل انجام گردید. نتایج به دست آمده نشان داد، بین نمرة کل پرخاشگری و خرده مقیاس های کلامی، جسمی، و خشم، و گوشه گیری نوجوانان بی سرپرست ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد؛ ولی در خرده مقیاس دشمنی، بین نوجوانان بی سرپرست ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معنا داری دیده نشد. بر اساس نتایج پژوهش، چنین نتیجه گیری می شود که با افزایش برنامه های ورزشی نوجوانان بی سرپرست، می توان از آثار منفی پرخاشگری در رفتار فردی و اجتماعی آن ها پیشگیری کرد.

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر خودگفتاری آموزشی بر عملکرد و یادگیری پرتاب دارت در دوره های کودکی و نوجوانی بود. به این منظور تعداد 100 نفر (50 نفر از رده سنی 11-9 سال با میانگین سنی10.1 و 50 نفر از رده سنی 17-15 سال با میانگین سنی 16.08 ) به روش تصادفی ساده از بین داوطلبین انتخاب شدند، که هیچ کدام آشنایی با مهارت پرتاب دارت نداشتند و همگی راست برتر بودند . آزمودنی ها پس از شرکت در جلسه آموزشی و پیش آزمون به گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها پس از 5 جلسه تمرین که در هر جلسه 7 بسته 3 کوششی تمرین را ادامه دادند و پس از 24 ساعت بی تمرینی در آزمون یادداری و انتقال شرکت کردند. در این پژوهش، برای طبقه بندی داده ها به لحاظ میانگین و انحراف معیار از آمار توصیفی و برای تحلیل داده ها از روش های غیر پارامتریک ( کروسکال والیس و ویلکاکسون) از نرم افزارspss نسخه ی 17 در سطح معنی داری آلفای 0.05 استفاده شد. نتایج نشان داد که خودگفتاری آموزشی موجب تسریع اکتساب، یادداری و انتقال مهارت پرتاب دارت در هر دو رده سنی شد، اما تاثیر آن در رده سنی نوجوانان بیشتر مشاهده شد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که خودگفتاری به عنوان یک راهکار شناختی در کنار تمرین بدنی می تواند مورد تاکید مربیان در هر دو رده سنی بویژه نوجوانان قرارگیرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تمرینات پیلاتس بر عملکرد حرکتی مردان سالمند غیرفعال شهر کرمانشاه بود. بدین منظور40 نفر مرد سالمند غیرفعال با میانگین سنی (54/6±)15/72 سال که با مراجعه به مراکز سالمندان شهر کرمانشاه انتخاب شده بودند، به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. به منظور ارزیابی عملکرد حرکتی شرکت کنندگان از جعبه انعطاف پذیری، دینامومتر ویژه قدرت چنگش، آزمون تعادل ایستای لک لک و آزمون مدت زمان برخاستن و رفتن (TUG)، برای آزمون تعادل پویا استفاده شد. گروه تجربی در یک دوره 8 هفته ای، هر هفته 3 جلسه 60 دقیقه ای تمرینات پیلاتس را گذراندند. هر دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون که شامل انعطاف پذیری، قدرت عضلانی چنگش (دست)، تعادل ایستا و تعادل پویا بودند شرکت داده شدند. پس از اطمینان از طبیعی بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کلموگرف-اسمیرنوف، از آزمون t همسته جهت بررسی میزان پیشرفت هریک از گروه ها از پیش آزمون به پس آزمون و t مستقل برای مقایسه میانگین های دو گروه تجربی و کنترل در پس آزمون استفاده شد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود تفاوت معنی داری در گروه تمرینی پیلاتس نسبت به گروه کنترل در عملکرد انعطاف پذیری، قدرت عضلات چنگش، تعادل ایستا و تعادل پویا می باشد (p<0.05). الگوی نتایج حاضر پیشنهاد می کند تمرینات پیلاتس روش مفیدی جهت حفظ و ارتقاء عملکرد حرکتی و به تبع آن پیشگیری از خطر افتادن و هزینه های درمانی احتمالی متعاقب آن می باشد.

هدف این پژوهش استفاده از تحریک چند حسی و تمرین یوگا به عنوان روش هایی غیر دارویی به منظور بهبود کیفیت زندگی مردان سالمند مبتلا به دمانس بود. در این پژوهش نیمه تجربی، 80 مرد سالمند در دامنه سنی 88-60 سال با میانگین سنی 59/5 ± 94/70 سال به طور تصادفی انتخاب شده و در سه گروه آزمایشی (تمرین یوگای دسته جمعی، تحریک چند حسی و ترکیبی ) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. نتایج نشان داد، اختلاف نمره کلی کیفیت زندگی و چهار حیطه آن در سه گروه آزمایشی در پیش و پس آزمون معنادار بود. گروه تمرین ترکیبی که از هر دو نوع مداخله سود می برد بیشترین پیشرفت را در نمره های کیفیت زندگی داشت. ازنظر جسمانی، یوگا از تحریک چندحسی مفیدتر بود؛ درحالی که تحریک چندحسی آثار مثبت محیطی بیشتری برای سالمندان مبتلا به دمانس داشت. در مجموع، مشغول کردن سالمندان مبتلا به دمانس در محیط ها و فعالیت هایی که تنوع و میزان محرک ها در آنها بالاست، از نظر روان شناختی، جسمانی و اجتماعی، کمک فراوانی به آنها می کند. یافته های این پژوهش در طراحی و اجرای برنامه های ارتقاء سلامتی سالمندان مبتلا به دمانس می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

جوّ اجتماعی، مانند کلاس درس یا تیم ورزشی، تعیین کننده جوّ انگیزشی است که فرد ادراک می کند. همچنین محققان گزارش کرده اند که بازیکنان تیم های ورزشی مختلف از نظر عوامل روان شناختی متفاوت اند که این امر می تواند به جو انگیزشی تیم ورزشی مرتبط باشد. تا کنون، مطالعات اندکی به بررسی این موضوع در ورزشکاران نخبه پرداخته اند؛ از این رو هدف از این تحقیق بررسی جو انگیزشی ادراک شده و ارتباط آن با اضطراب و عزت نفس در ورزشکاران نخبه و غیرنخبه رشته های تیمی است. شرکت کنندگان در این تحقیق شامل 116 ورزشکار مرد در دامنه سنی 18 تا 29 سال (با میانگین سن 7/3±24) بودند که در یکی از سطوح نخبه یا غیرنخبه مشغول فعالیت بودند (55 نفر نخبه و 61 نفر غیرنخبه). در این تحقیق از نسخه دوم پرسشنامه جو انگیزشی ادراک شده در ورزش (PMCSQ-2) برای ارزیابی انگیزش، مقیاس اضطراب ورزشی (SAS) برای ارزیابی اضطراب و پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (SEI) برای اندازه گیری عزت نفس ورزشکاران استفاده شد. از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده ها، روش های آمار توصیفی برای گزارش امتیازات ورزشکاران، آزمون تحلیل واریانس یک سویه برای تفاوت در عملکرد بین دو گروه استفاده شد و همچنین با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون ارتباط اضطراب و عزت نفس با جو انگیزشی ادراک شده بررسی شد. نتایج نشان داد در ورزشکاران نخبه، در مقایسه با همتایان غیرنخبه آن ها، جو انگیزشی ادراک شده بیشتر از نوع تکلیف محور است، اما از لحاظ عزت نفس و اختلال تمرکز تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود ندارد. در بُعد تکلیف محور، نمرات ورزشکاران نخبه در یادگیری مشارکتی و نقش مهم بیشتر از همتایان غیرنخبه شان بود. با بررسی همبستگی ها مشاهده شد بین جو تکلیف محور و خودمحور، اضطراب پیکری و جو تکلیف محور، جو تکلیف محور و نگرانی، اختلال تمرکز با جو تکلیف محور، اضطراب پیکری و عزت نفس و نیز نگرانی و عزت نفس در سطح 05/0 رابطه ای معنی دار و معکوس وجود دارد. با توجه به نتایج این پژوهش و تحقیقات مشابه به نظر می رسد عملکرد ورزشکاران آشکارا تحت تأثیر ویژگی های روانی قرار می گیرد. عوامل روانی می تواند موجب تمایز بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه شود. افزایش سطح آمادگی روانی باعث افزایش درصد موفقیت ورزشکاران می شود و احساس کفایت و شایستگی در آن ها به وجود می آورد که باعث افزایش انگیزش، اعتماد به نفس و عزت نفس می شود و در نهایت، به پیشرفت در عملکرد ورزشی منجر می گردد. به مربیان توصیه می شود با دادن تمرینات منظم، تشویق و پاداش ها، دادن بازخورد به موقع و همچنین استفاده از راه-کارهایی برای افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب، انگیزش را در ورزشکاران و فراگیرندگان خود افزایش دهند.

هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل رابطه بین برخی ویژگی های فردی، اجتماعی و محیطی با فعالیت بدنی در اوقات فراغت و همچنین قصد ادامه فعالیت است. 639 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز (321 مرد و 318 زن با میانگین سنی 78/2 ±43/21) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. در بخش تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، همبستگی پیرسون، آزمون t و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان می دهد آمادگی جسمانی ادراک شده، سابقه فعالیت بدنی و حمایت مربی در هر دو گروه پسران و دختران، تأثیر مستقیم بر انجام فعالیت بدنی و تأثیر غیرمستقیم بر قصد ادامه فعالیت دارند. همچنین مشارکت ورزشی، تأثیر مستقیمی بر ادامه فعالیت دارد. در پسران، شرکت در رقابت های ورزشی و در دختران، عضویت در یک باشگاه ورزشی، شاخص های پیش بین مشارکت ورزشی و قصد ادامه فعالیتاند.

هدف این مطالعه مقایسه توزیع استراحت و تمرین در مراحل مختلف کسب و اجرای یک تکلیف حرکتی مجرد ( پرتاب دارت ) بود . بدین منظور تعداد 59 آزمودنی راست دست و نا آشنا به مهارت مورد نظر از بین دانشجویان پسر داوطلب دانشگاه تبریزبا میانگین سنی20 سال به روش تصادفی ساده انتخاب و به همین روش نیز در دوگروه جایگزین شدند. هر دو گروه به مدت 5جلسه و هرجلسه دو بسته 10 تایی را در شرایط متفاوت تمرین کردند . گروه تمرین انبوه بدون استراحت در بین کوششها و گروه فاصله دار پس از هر کوشش به مدت 10 ثانیه استراحت میکردند . پس از جمع آوری دادهها امتیازات پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از روش آماری تی استیودنت مستقل دادهها تجزیه و تحلیل و مورد مقایسه قرار گرفت . یافتهها حاکی از آن بود که امتیاز دو گروه آزمودنی در هیچیک از مراحل با یکدیگر اختلاف معنی داری ندارند(p<%5) . بنابراین بر اساس یافتههای این پژوهش بکارگیری هریک از روشهای تمرین انبوه و فاصله دار به عنوان عاملی اثرگذار در مراحل مختلف کسب و یادداری پرتاب دارت محسوب نمیشود هر چند که جهت روشن تر شدن دقیق موضوع انجام تحقیقات بیشتر توصیه میشود .

توالی حرکتی اساس بسیاری از رفتارهای هوشیارانه انسان است؛ چرا که رفتارهای پیچیده حرکتی زنجیره ای از رفتارهای اولیه است. هدف این پژوهش مقایسه یادگیری توالی حرکتی مشخص (یادگیری صریح) در دو گروه سنی سالمندان و جوانان است. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، نرم افزار تخصصی ارایه محرک های متوالی و ثبت زمان و خطای پاسخ بود. در این نرم افزار تکلیف یادگیری حرکتی به صورت فشار دادن کلیدهای تعریف شده صفحه کلید خاص در پاسخ به یک سری محرک های رنگی بود که بر روی صفحه نمایش گر ظاهر می شدند. در این پژوهش، دو گروه سالمند و جوان (هر گروه 15 نفر) در تکلیف یادگیری صریح شرکت داده شدند. آزمون تحلیل واریانس برای اندازه گیری های مکرر زمان پاسخ و خطای پاسخ، تی زوج شده برای مقایسه داده های منظم و نامنظم یک گروه و تی مستقل برای مقایسه داده های دو گروه سالمند و جوان مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو گروه جوانان و سالمندان با پیشرفت مراحل آزمون، خطا کمتر و سرعت اجرای توالی حرکتی سریع تر می شود. در گروه جوانان نسبت به سالمندان خطا کمتر و سرعت اجرای مهارت حرکتی سریع تر بود. از آن جایی که در یادگیری صریح بیشتر قطعه پیشانی مغز در یادگیری ترتیب توالی ها نقش دارد و زوال مغزی در قطعه پیشانی بیشتر از سایر نواحی مغزی است، سالمندان در یادگیری صریح مهارت حرکتی کارایی کمتری نسبت به جوانان دارند.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه میزان وابستگی به توجه در یادگیری صریح و ضمنی در دو گروه سنی سالمندان و جوانان بود. روش: ابتدا نرم افزار تخصصی ارائه محرک های متوالی، ثبت زمان و خطای پاسخ و ارائه تکلیف آد بال طراحی شد. در این نرم افزار زمان پاسخ به محرک های متوالی و تعداد خطاها ثبت می گردید. در این پژوهش دو گروه سالمند و جوان در دو وضعیت یادگیری صریح و ضمنی (چهار گروه، هر گروه 15 نفر) شرکت داده شدند. برای تحلیل یافته ها از آنالیز واریانس چندطرفه استفاده شد، به این ترتیب که اثر سن، شرایط یادگیری (صریح و ضمنی) و نوع تحریک (توالی منظم و نامنظم) بر کاهش زمان پاسخ و کاهش تعداد خطاها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در گروه جوانان خطای پاسخ و زمان پاسخ کمتر و کارایی تکلیف دوم بیشتر بود. خطای پاسخ در شرایط ضمنی در هر دو گروه سالمند و جوان کمتر بود. در مرحله منظم خطای پاسخ و زمان پاسخ کمتر و کارایی تکلیف دوم بیشتر از مراحل نامنظم بود. بحث: تداخل تکلیف دوگانه در شرایط یادگیری ضمنی کمتر از یادگیری صریح است. بر اساس این یافته ها، یادگیری ضمنی نسبت به یادگیری صریح نیاز به توجه کمتری دارد و در شرایط تقسیم توجه (به ویژه در سالمندان)، بهتر است از شرایط یادگیری ضمنی استفاده شود.