هادی نوری

شکل رابطه دولت با طبقات اجتماعی در طول تاریخ ایران همواره متأثر از نظریات شیوه تولید آسیایی و استبداد شرقی تبیین شده است. بر اساس این نظریه، قدرت دولت نامحدود است و همه طبقات را زیر سیطره خود دارد. این در حالی است که بسیاری از داده های تاریخی عصر قاجار، این دیدگاه را زیر سوال می برند و نمایانگر وضعیتی هستند که در آن نیروهای مختلف اجتماعی قدرت دولت را محدود می کنند. این مقاله در پاسخ به مسأله تعارض نظریه دولت آسیایی و واقعیت تاریخی عصر قاجار نوشته شده است. پرسش اصلی مقاله این است که آیا دولت قاجار توسط طبقات جامعه محدود می شد یا دارای قدرتی مطلق و فراطبقاتی بود؟. در پاسخ به این پرسش از نظریه سه گانه دولت طبقاتی، بناپارتی و آسیایی کارل مارکس استفاده می شود. روش تحقیق از نوع مطالعه موردی تاریخی است که با دو روش اسنادی و تطبیق الگو به گردآوری و تحلیل داده ها می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که دولت قاجار نه ماهیتی طبقاتی داشت و نه دارای قدرتی فراطبقاتی، بلکه با برخورداری از استقلال نسبی نسبت به طبقات جامعه با مفهوم دولت بناپارتی قابل توصیف است.

مقاله حاضر، به نقش عوامل کلیدی سازمانی (ساختار، فرهنگ، فناوری اطلاعات  و آموزش منابع انسانی)در پیاده سازی مدیریت دانش با استفاده از روش پیمایشی (مطالعه موردی) در یک سازمان نظامی اشاره دارد این مقاله سعی دارد با نتایج حاصل از مطالعه موردی صورت گرفته به بررسی وضع موجود، و تبیین نقش عوامل کلیدی سازمانی در پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های نظامی، وضعیت مطلوب هر یک از عوامل را به منظور دستیابی به هدف پیاده سازی موفق مدیریت دانش ترسیم نماید. نتایج به دست آمده نشان می دهند که رابطه معناداری بین عناصر ساختار سازمانی، جریان ارتباطات، با مدیریت دانش وجود دارد. همچنین فرهنگ یادگیری مستمر رابطه مثبتی با خلق و انتقال دانش و در نتیجه مدیریت دانش دارد. نتایج مقاله انجام شده نشان می دهند که فناوری اطلاعات در پیاده سازی موفقیت مدیریت دانش در سازمان از نقشی کلیدی برخوردار است و باید به عنوان ابزار مؤثر جمع آوری، ذخیره سازی، انتقال و اشاعه دانش مورد توجه قرار گیرد. همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد آموزش منابع انسانی مهارت لازم را در کارکنان بمنظور خلق و انتقال دانش و نهایتأ مدیریت مؤثر مدیریت دانش فراهم می سازد. به طور کلی نتایج به دست آمده نشان می دهد که ارتباط مهمی بین این عوامل سازمانی و مدیریت دانش وجود دارد. بنابراین برای اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در نهاجا باید به سازمان به عنوان یک کل نگاه کرد و همه این عوامل را مورد توجه قرار داده و وضعیت آنها شناسایی و تحلیل شود.

موفقیت فرماندهان برای مقابله با شرایط نامطمئن و متغیر محیطی در سازمان های نظامی امروزی و در نتیجه رهبری صحیح به منظور رسیدن به اهداف مطلوب سازمان بستگی به تصمیم های اتخاذ شده و درجه صحت و منطقی بودن آنها دارد. مدیریت دانش در تلفیق با مدیریت فناوری اطلاعات کسب اطلاعات از طریق روش های  علمی، تصمیم گیری فرماندهان را تسهیل و این امکان را فراهم می آورد که تصمیم اخذ شده کارایی و اثربخشی لازم را دارا باشد. هدف  مقاله پیش رو ارائه الگوی اثربخشی فرایند مدیریت دانش بر تصمیم گیری راهبردی سازمانی می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش اجرای آن موردی زمینه ای بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل فرماندهان ستاد آجا در سه حوزه ی، رزمی، پشتیبانی رزمی و پشتیبانی خدمت رزمی می باشند. ابزار گردآوری داده ها، بررسی اسناد و مدارک کتابخانه ای، مصاحبه با خبرگان این حوزه و یک پرسشنامه محقق ساخته می باشد. به منظور تجزیه  وتحلیل داده های جمع آوری شده از روش های کمی و کیفی استفاده شده است. یافته های تحقیق بیان گر آن است که فرایند مدیریت دانش از تصمیم گری راهبردی فرماندهان آجا پشتیبانی به عمل می آورد. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که الگوی اثربخشی سامانه مدیریت دانش بر فرایند تصمیم گیری فرماندهان از طریق فرایند مدیریت دانش و نیز زیرساخت فاوا تاثیر گذار می باشد.