جلال حجازی دهاقانی

تعبیرها و مفهوم های متفاوتی از واژه های مهندس و مهندسی وجود دارد که در بسیاری از موارد برنامه ریزی و حتی موضوع های آموزشی را با چندگویی و برداشت های متفاوت رو به رو می سازد. در مقاله حاضر کوشش شده است تا با تکیه بر ریشه واژه های یاد شده در منابع فارسی و انگلیسی، به تعریف واژه های مهندس و مهندسی و دامنه علمی و توانایی های فنی آنها پرداخته شود و در خاتمه، هدف، فلسفه و اخلاق مهندسی به روشنی تعریف و مشخص شود.

با تکیه بر اهداف و فلسفه آموزش مهنسی موا [ 1،2] در این مقاله، تدوین و تألیف نظامهای آموزشی بر اساس مراتب و درجه های تحصیلی و شغلی و همچنین رشته های متفاوت تحصیلی به عنوان مقدمه ای بر نظام آموزشی مهندسی مواد، مورد بررسی قرار گرفته است. دامنه آموزش مهندسی مواد در محورهای متفاوت علم و مهندسی مواد، شناسایی و با توجه به عوامل مؤثر در نظام آموزشی ( دانشجو، موضوع درس، روش آموزش و ... ) پیشنهادهایی برای تنظیم و تدوین نظام آموزش مهندسی مواد ارائه شده است. در این نظام، شرایط و استعداد دانشجو، نحوه پذیرش موضوعهای درسی و روش آموزش تشریح شده است. در پایان با ترکیب عوامل مژثر، نظام آموزش مهندسی مواد، به عنوان یک مجموعه اختصاصی برای آموزش مهندسی مواد معرفی می شود.

دوران قاجار از نظر تأثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و علمی و صنعتی بر زمان حاضر حائز اهمیت و از دیدگاههای مختلف قابل بررسی است. بنیان گذاری آموزش نوین از طریق تأسیس دبستان ها، دبیرستانها، مؤسسات آموزش عالی، اعزام محصل به خارج و دعوت از استادان خارجی نیز یکی از ویژگیهای دوران قاجار است که تأثیر آن تا دوران حاضر را پوشش داده است. در این مقاله پس از یک بررسی اجمالی در ویژگی های دوران قاجار تمام زمینه های آموزش نوین با توجه به اسناد تاریخی مورد بررسی و تحلیل کاستی ها و فزونی ها، چونی ها، و چرایی ها قرار می گیرد و در پایان نتیجه گیری شده و پیشنهاد هایی برای اصلاح سیستم آموزشی نظام آموزشی ارائه می شود.

این مقاله ضمن مروری کوتاه بر تاریخچه آموزش عالی ایران، به بررسی مشکلات موجود در آموزش عالی پرداخته و راهکار مقابله با آسیبهای موجود را تغییر نگرش مدیریت و برنامه ریزی در مراحل مخلتف تصمیم گیری اعلام کرده است.