فرشید یغمایی

مقام معظم رهبری همواره تأکید داشته اند که، «تولید» ستون فقرات اقتصاد مقاومتی است و ضروری است در راستای جهش تولید گام های بلندی برداشته شود. با این وجود، موانع بسیاری در مسیر جهش تولید وجود دارد که مانع از دستیابی به اهداف آن می شود که در این بین، امنیت اقتصادی یکی از مهمترین بسترسازهای حرکت جریان تولید در کشور می باشد. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های امنیت اقتصادی مؤثر در جهش تولید برمبنای مطالعه ای کیفی و با رویکرد اکتشافی-کاربردی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی، مدیران خبره شرکت های شهرک صنعتی سمنان و مسئولین ارگانهای مرتبط می باشند. نمونه آماری به روش هدفمند با رویکرد گلوله برفی به تعداد 17 نفر انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها شامل مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و روش تجزیه و تحلیل داده های کیفی، تحلیل مضمون (تِماتیک) بوده است. در این پژوهش برای اطمینان از روایی و پایایی نتایج احصاء شده در تحلیل مضمون از شیوه های خاص پژوهش کیفی شامل معیار مقبولیت و قابلیت تأئید استفاده شد. در نهایت، نتایج تحلیل مضمون منتج به ارائه مؤلفه های امنیت اقتصادی مؤثر در جهش تولید گردید که در سه حوزه مؤلفه های رفتاری (محتوایی)، ساختاری و زمینه ای (محیطی) شناسایی و دسته بندی گردیدند. به نظر می رسد با فراهم سازی مؤلفه های امنیت اقتصادی، حرکت رو به جلویی در راستای مانع زدایی و پشتیبانی از تولید در کشور صورت گیرد.

پژوهش حاضر بمنظور شناسایی مؤلفه های امنیت اقتصادی مؤثر در جهش تولید و اعتبارسنجی آن مبتنی بر روش شناسی آمیخته با رویکرد اکتشافی صورت گرفته است. جامعه آماری برای مرحله کیفی شامل اساتید دانشگاهی، مدیران خبره شرکت های شهرک صنعتی سمنان و مسئولین ارگانهای مرتبط می باشند. برای مرحله کمی، در برگیرنده کلیه مدیران و کارشناسان ارشد شرکت های یاد شده بوده است. نمونه آماری بخش کیفی با رویکرد هدفمند قضاوتی به تعداد 17 نفر و در بخش کمی به روش طبقه ای تصادفی به تعداد 335 نفر انتخاب گشت. ابزار جمع آوری داده ها در مرحله اول شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و در مرحله دوم پرسشنامه 67 سوالی می باشد که روایی آن به روش محتوایی و پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ (847/0) تأیید گشت. تجزیه و تحلیل داده های کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و داده های کمی به روش تحلیل عامل تأئیدی در نرم افزار Amos 26 انجام شده است. نتایج بخش کیفی نشان داد که مؤلفه های امنیت اقتصادی مؤثر در جهش تولید شامل سه حوزه رفتاری (محتوایی)، ساختاری و زمینه ای (محیطی) بوده اند که هرکدام نیز دارای زیر عواملی بوده اند. همچنین نتایج بخش تحلیل عامل تأئیدی حاکی از آن است که مدل اندازه گیری هر یک از سه مؤلفه یاد شده از برازش بالایی برخوردار بوده اند. در بین مؤلفه های رفتاری امنیت اقتصادی، شاخص "فرهنگ مقاوتی تولید" با بار عاملی 982/0، در بین مؤلفه های ساختاری امنیت افتصادی، "نظام ها و نهادهای بسترساز تولید" با بار عاملی 980/0، و در بین مؤلفه های محیطی امنیت اقتصادی، "تهدیدات پیرامونی" با بار عاملی 970/0 بیشترین حمایت را از مؤلفه خود داشته اند.