محمدجمال کمالی

افزایش مشکلات و بحران های زیست محیطی در جهان از یک سو درک پیامدهای بلندمدت موضوعات زیست محیطی در زندگی انسان ها از سوی دیگر باعث شده است طی نیم قرن گذشته اهمیت بحث درباره محیط زیست و مسائل زیست محیطی افزایش یابد. در این میان مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان می تواند تا حدودی مسائل و مشکلات محیط زیستی کاسته شود. در این راستا، پژوهش حاضر نیز در تلاش است تا رابطه بین رفتار محیط زیستی و مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان بررسی نماید. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و متدولوژی پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری شهروندان شهر سیرجان که با فرمول کوکران 383 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار pls استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین رفتار محیط زیستی و مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان رابطه مستقیم با میزان 0/675 و با شدت نسبتاً قوی رابطه وجود دارد. همچنین، نتایج حاصل از pls بیانگر این است که در میان ضرایب به دست آمده تأثیر حفاظت محیط زیست بر مسئولیت پذیری اجتماعی با کسب امتیاز 0/733 و مشارکت و همکاری با کسب ضریب 0/502 بیشترین امتیاز را دارد. در مراتب بعدی تأثیر شاخص مدیریت پسماند با ضریب0/288 و درنهایت شاخص دانش زیست محیطی نیز با کسب امتیاز 0/243 ازنظر تأثیرگذاری بر مسئولیت پذیری اجتماعی قرار دارند. لازم به ذکر است همه روابط و ضرایب مسیرها چه به صورت درون زا و چه برون زا تأثیرات مثبت و جهت داری دارند و شدت روابط بسیار بالا و معنادار ارزیابی شده اند. رفتار محیط زیستی به عنوان یکی از ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی نیاز به تغییر در رفتار، نگرش و ارزش ها و انگیزه های اخلاق درونی محیط زیستی دارد که این امر از طریق آموزش و نهادینه سازی و روحیه مسئولیت پذیری اجتماعی قابل تحقق می باشد.