رضا حسنوی آتشگاه

بسیاری از فناوری هایی که در بخش دفاعی طراحی شده اند، می توانند در کسب وکارهای تجاری نیز کاربرد داشته باشند. سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری پیامدهای مثبت فراوانی در سطوح ملی، تجاری و دفاعی دارد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری در قالب یک مدل است. پژوهش از نوع آمیخته (کیفی-کمی) می باشد. نمونه آماری پژوهش در بخش کیفی، 17 نفر از خبرگان حوزه های دفاعی و کسب وکارهای تجاری کشور می باشند که با روش گلوله برفی و تا زمان اشباع نظری انتخاب شده اند. نمونه آماری در بخش کمی، 177 نفر از مدیران و کارشناسان این دو حوزه می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب گردیدند. جهت شناسایی عوامل مؤثر، از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شده و در نهایت اعتبارسنجی مدل به دست آمده، با تحلیل عاملی و نرم افزار  3SMART PLS انجام گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش در بخش کیفی، 148 کد در قالب 7 مقوله شناسایی گردید و پس از تحلیل عاملی تأییدی، 5 کد حذف و مدل نهایی پژوهش با 143 کد و 7 مقوله تائید شد. نتایج حاصل از نظریه داده بنیاد در خصوص فراوانی و اهمیت مضامین و مقولات سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری، نشان دهنده آن است که به ترتیب سیاست ها و مقررات، عوامل ارتباط بین بخش های دفاعی و تجاری، توانمندی فناورانه، عوامل محیطی، عوامل اجتماعی– فرهنگی، عوامل اقتصادی و مالی، ویژگی های فناوری بیشترین اهمیت را دارا هستند.

هدف: این مقاله با هدف بررسی چگونگی تأثیر عوامل سرمایه فکری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با استفاده از روش  دنپ و اولویت بندی آن انجام شد.روش شناسی: روش مورد استفاده در این پژوهش از نظر ماهیت داده ها کمی،  از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی بوده است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه دیمتل  و برای اولویت بندی معیارها از تکنیک دنپ بهره گیری شده است. تمامی مراحل با استفاده از نرم افزار اکسل انجام شده است. روایی پرسشنامه به تائید خبرگان رسید. برای سنجش پایایی پرسشنامه از نرخ ناسازگاری استفاده شده است. از آنجاییکه نرخ ناسازگاری ماتریس F از 0/1 کمتر می باشد در نتیجه ماتریس مورد نظر که منبعث از آراء نظرات خبرگان می باشد پایایی دارد و میتوان ادامه مسیر  را پیمود.یافته ها: تعداد 3 معیار و 13 زیرمعیار با استفاده از تکنیک دنپ وزن دهی شدند. در نهایت یافته های پژوهش حاکی از اهمیت بالای معیار سرمایه انسانی در ارتقاء اقتدار توان دفاعی می باشد و سرمایه اجتماعی و سرمایه ساختاری در اولویت های بعدی می باشد. زیرمعیارهای آرمان گرا، اقتدارگرا، عنصر رابطه ای به ترتیب بیشترین اهمیت را در الگوی سرمایه فکری وزارت دفاع دارند. نتیجه گیری: یکی از مسایل کلیدی امروز و آینده نیروهای مسلح کشور، نه تنها به کارگیری سرمایه انسانی متخصص و متعهد برای خلق یا توسعه فناوری ها و قابلیت های پیشرفته است بلکه نیروهای مسلح و خصوصاً وزارت دفاع نیازمند طراحی الگویی کارآمد برای بکارگیری سرمایه های انسانی و استعدادهای خاص در راستای دستیابی به نوآوری ها و پیشرفت های شالوده شکن می باشد که این موضوع اهمیت پرداختن به سرمایه فکری و نیز اولویت بندی عوامل آن را نشان می دهد.  

هدف: دگرگونی در ماهیت و شکل نبرد و تغییر در ماهیت تهدیدات نظامی و شکل گیری صنایع دفاعی موج چهارم، اهمیت توجه به رویکرد سیستمی در سنجش و مدیریت سرمایه فکری  برای وزارت دفاع را بیشتر می کند. از این رو هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی بومی سرمایه فکری بمنظور سنجش آن در وزارت دفاع می باشد. روش شناسی:روش پژوهش کیفی بوده و در این روش، پس از انجام مصاحبه اکتشافی با خبرگان و محققین حوزه سرمایه فکری، با استفاده از روش داده بنیاد ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های بومی شناسایی شده و با استفاده از روش دلفی در دو مرحله، الگوی نهایی پژوهش احصاء شد. یافته ها: این الگو مشتمل برسه بعد، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه اجتماعی بوده و بمنظور سنجش وضعیت سرمایه فکری در وزارت دفاع پیاده سازی خواهد شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش مبین این مطلب است که این مدل مشتمل برسه بعد، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی می باشد.  همچنین این ابعاد داری 13 مؤلفه و 72 شاخص می باشد.