اسماعیل شریفی نیا نجف آبادی

در طواف، به عنوان یکی از ارکان واجب حج، گفتن ذکر تسبیحات اربعه مستحب است. با توجه به اینکه دین اسلام بی دلیل به چیزی توصیه و سفارش نمی کند و احکام، تابع مصالح و مفاسد واقعی است، نوشتار پیش رو به روش نقلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای در صدد است که به چرایی تأکید و سفارش بیشتر بر گفتن ذکر تسبیحات اربعه نسبت به اذکار دیگر در هنگام طواف، پاسخ دهد. یافته های این تحقیق، حاکی از آن است که وجود ویژگی های خاص مثل حاکی بودن این ذکر از اسمای حسنای الهی، دلالتش بر ابعاد توحید و عامل قبولی حج بودنش  باعث این تأکید شده است. آنچه آدمی در زمین می بیند، در عوالم بالاتر دارای حقیقتی است؛ همانند کعبه که در عالی ترین مرتبه اش از عرش سرچشمه گرفته و عرش تکون یافته تسبیحات اربعه ای است که مشتمل بر اسما و صفات الهی است. بنابراین زائر در حالی کعبه را طواف می کند که هم در ظاهر، با ذکر تسبیحات اربعه زبان به توحید گشوده و هم در حقیقت طواف او در عالی ترین مرتبه خود بر چهار رکن تسبیحات اربعه استوار است و از به هم پیوستن این ارکان، توحیدِ کامل شکل می گیرد.