محمدتقی مصباح یزذی

این مقال شرحی است بر کلام امام محمدباقر علیه السلام در باب صفات شیعیان واقعی. حضرت می فرمایند: با تفویض صحیح (همه امور به خدا) به آسایش دل دست یاب و آسودگی تن را در آسایش دل جست وجو کن، و با کاهش خطا، آسودگی دل را به دست آور. روان شناسان و اگزیستانسیالیست ها معتقدند که انسان حیوان مضطرب است. اگر انسان اضطراب نداشته باشد، انسان نیست. راه حل روان شناسان برای درمان اضطراب این است که اصلاً نباید به سختی ها و گرفتاری های زندگی اندیشید و باید به دنبال خوشی و سرگرمی بود. ولی انبیای الهی معتقدند که برای رهایی از اضطراب های دنیایی، باید ماهیت این عالم و دنیا را که گذرگاه و موقتی است، شناخت. کسی که سختی های این دنیا را تحمل کند و وظایفش را انجام می دهد، به آرامش و آسایش ابدی خواهد رسید. باید امور را به خدا واگذار کرد. لازمه واگذاری امور به خدا این است که انسان احساس آرامش کند و تنها نگرانی او انجام وظیفه به بهترین شکل باشد. واگذاری کارها به خدا و اعتماد به او درباره سرانجام امور، راهی است برای آرامش روح و ریشه کن کردن اضطراب، ناراحتی و ترس های بی دلیل.

این مقال شرحی است بر کلام امام محمدباقر علیه السلام در باب اوصاف شیعیان واقعی. یکی از این اوصاف، همه امور را به خدا سپردن با هدف نیل به آسایش و آرامش در زندگی است. انسان در نظام تکوین معمولاً به دنبال ارضای غرایز خود است و در این ساحت به تکلیف و وظیفه نمی اندیشد. اما افزون بر این، خداوند برای دستیابی به اهداف بالاتر و کمال و قرب الهی، تکالیفی معین کرده است. این نظام تشریع بر نظام تکوینی و اسباب و مسببات مبتنی است. یکی از اهداف بزرگ انبیاء این است که چشم بشر را به حقایق و معارف پنهان باز کنند تا ظواهر دنیا آنان را نفریبد. برخی انسان ها از نظام تکوین بهر ه ای نیکو می برند و از نعمت های بی شمار الهی در چارچوب نظام تشریع استفاده می کنند. اینها از سنخ نعمت های مادی نیست، همچون انس با خدا، باز شدن چشم بصیرت به حقایق، نورانیت دل و... . این سنت الهی در مورد جامعه هم ساری و جاری است؛ خدای متعال به جامعه ای که مردمش اهل تقوا باشند و در کنار احترام به احکام اسلامی آنها را اجرا کنند، برکت می دهد.

این مقال شرحی است بر کلام امام محمدباقر علیه السلام در اوصاف شیعیان واقعی. شیعیان با یاد بسیار خدا در خلوت، خود را آماده نرمی دل می سازند. این کلام امام علیه السلام سفارشی است برای رقت قلب که با یاد خدا در خلوت به دست می آید. قلب در قران دو کاربرد متمایز دارد: درک فهم و احساسات و عواطف. قلب، مطالب را به خوبی درک می کند. درک، که ممکن است شامل علم حضوری هم بشود، در قرآن به قلب نسبت داده شده است. همچنین محبت، نفرت، ترس، آرامش، امید و ناامیدی و... به طورکلی حالات انفعالی، اعم از مثبت یا منفی به قلب نسبت داده شده است. قلب مرکز ادراکات و احساسات است. اگر قلب سالم باشد، حقایق را درک و در مقابل برخی حوادثْ، حالت رقت پیدا می کند و منفعل می شود. رقت قلب زمانی ارزش دارد که منجر به قرب به خدای متعال شود. قلبی که حقایق را درک نکند، دچار قساوت می شود.