حمیدرضا شاکرین
| مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علمی منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۷ مورد.
مبانی معرفت شناختی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هرگونه نظریه پردازی و الگوسازی برای پیشرفت بر بعضی از مبانی معرفت شناختی، جهان شناختی، انسان شناختی، ارزش شناختی و ... استوار و آگاهانه یا ناآگاهانه از آن مبانی مستمد و مستفید است. الگوی اسلامی تمدن و پیشرفت ورزی نیز گریزی از بازشناسی و مراجعه به مبانی و زیرساخت های نظری خود نداشته و بررسی دقیق و کاربست هوشمندانه آنها در تدوین بهینه الگو، نقش اساسی دارد. در تحقیق حاضر بر آنیم تا برخی از مهم ترین مبانی معرفت شناختی مقبول اندیشمندان مسلمان را شناسایی کنیم و نقش آنها را در تدوین نظریه و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بازکاویم.
جامعیت چهاروجهی زبان قرآن و برون داد روش شناختی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از اساسیترین مبانی درخور پژوهش در حوزه فهم قرآن مجید، زبان شناسی این کتاب الهی است. امروزه پرسش های فراوانی درباره زبان قرآن مطرح است؛ ازجمله اینکه: زبان قرآن معنادار است یا بیمعنا؟ شناختاری است یا ابزاری؟ ادبی، رمزی یا عرفی است یا به گونه ای دیگر؟ دارای ساختار گفتاری است یا نوشتاری؟ نسبت اجزای درونی و مفاهیم آیات قرآنی با یکدیگر چگونه است؟ و ... .
هر پاسخی به پرسش های پیش گفته افزون بر تعیین نوع نگاه به قرآن، زیرساختی تئوریک برای چگونگی فهم قرآن و قواعد آن نیز خواهد بود. تحقیق حاضر، ضمن شناختاری انگاشتن زبان قرآن برآن است که این کتاب آسمانی به لحاظ زبانی دارای جامعیت چهاروجهی میباشد. این ویژگی، نتایجی در فهم و تفسیر دارد که در این مقاله به آنها پرداخته میشود.
برهان علیت و شبهات فلسفه غرب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قبسات بهار ۱۳۸۹ شماره ۵۵
حوزه های تخصصی:
کارکردهای حکومت دینی و ولایت فقیه
حوزه های تخصصی:
آناتومى از دیدگاه فقه و پزشکى
حوزه های تخصصی:
شهید مطهری و هستی شناسی جامعه (بررسی و نقد)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
امامت و خاتمیت، تعارض یا تلائم
منبع:
کتاب نقد ۱۳۸۵ شماره ۳۸
حوزه های تخصصی:
عصمت و استغفار؛ تعاند، تلائم یا تلازم؟
حوزه های تخصصی:
عصمت پیامبران و امامان از مسائل بسیار مهم در قلمرو عقاید دینی است و بخش حجیمی از ادبیات دینی و معارف اسلامی را به خود اختصاص داده است. در عین حال در دعاها و مناجات های پیامبر(ص) و امامان(ع) به فرازهایی برمیخوریم که ایشان به خود نسبت گناه داده و از پیشگاه ربوبی خواستار آمرزش شده اند. منکران عصمت، این مسئله را دلیلی بر نفی عصمت امامان(ع) قلمداد کرده اند. در این مقاله بر آنیم تا نسبت این رفتار پیامبر(ص) و امامان(ع) را با عصمت بازکاویم و روشن سازیم که با معناکاوی توبه و استغفار و بررسی وجوه مختلف برای توبه و استغفار، هیچ زمینه ای برای منافیانگاری عصمت و استغفار نیست و بین آنها سازگاری کامل برقرار است. افزون بر آن میتوان وجوهی از توبه و استغفار را در نظر گرفت که نه تنها تلائم، بلکه بر تلازم عصمت و استغفار دلالت دارد.
روش آزمون صدق کشف و شهود عرفانی
حوزه های تخصصی:
مبنامندی فهم و معرفت دینی و بروندادهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی انتقادی دیدگاه شیخ محمد سند درباره حجیت خبر واحد در عقاید(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل مهم در حوزه عقاید دینی، این است که رسیدن به چه درجه ای از معرفت در آن، لازم و کافی است. آیا رسیدن به یقین در این زمینه ضروری است و به ناچار تنها منابع علم آور در آن اعتبار دارند یا اینکه دلایل ظنی و تعبدی کافی است و به ناچار ظنون معتبر که اهم آنها خبر واحد است، در این عرصه کفایت می کند. شیخ محمد سند عقیده را عمل جوانحی و قابل جعل مولویت شرعی دانسته و ادله حجیت خبر را بر آن سرایت می دهد. لیکن ماحصل پژوهش، امکان ناپذیری تعبد به ظن در عقاید، در عین امکان رعایت احتیاط در لوازم عملی پاره ای از اخبار اعتقادی است.
لیبرالیسم و اسلام
حوزه های تخصصی:
نگاهی به منطق تدوین مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جایگاه و نقش مبانی در نظریه پردازی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ملاحظات لازم در شیوه جستجو، کشف و تبیین مبانی، گونه شناسی، چگونگی طبقه بندی و منطق تدوین آن، از جمله مسائلی است که بدون توجه به آنها نمی توان انتظار داشت الگو جهت صحیح خود را باز یابد و غفلت از آنها زمینه ساز مشکلات، کاستی ها و چه بسا انحرافات و اعوجاجاتی در این مسیر خواهد شد. مقاله حاضر بر آن است به یاری خداوند متعال به طور فشرده مسائل یادشده را بر رسد. آنچه نویسنده بر آن تأکید می کند، کاربست روش ترکیبی و جامع در اکتشاف مبانی است. افزون بر آن مطالعات رفت و برگشتی بین مبانی عام پایه ای، مبانی عرصه ای و مسائل را به عنوان حرکتی پیوسته و مداوم توصیه می کند. واژگان کلیدی: مبنا، الگو، پیشرفت، اسلامی، الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت.
بررسی انتقادی دیدگاه هاسپرز مبنی بر بدیل انگاری تئوری فرگشتی داروین نسبت به برهان نظم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جان هاسپرز، فیلسوف معاصر آمریکایی، از ناقدان بارز براهین اثبات وجود خدا، به ویژه برهان نظم است. وی بر آن است که نظریه فرگشتی داروین رقیب و بدیلی نیرومند برای خداباوری به حساب می آید و با وجود آن دیگر نیازی به فرضیه آفرینش و سامانگری الهی نیست. تحقیق پیش رو بر آن است تا دیدگاه او در این زمینه را به روش عقلی تحلیلی بررسی کرده و در بوته سنجش گذارد. نتیجه تحقیق این است که نظریه فرگشتی با اشکالاتی، به ویژه از منظر فلسفه علم روبه رو است. افزون بر آن نظریه مزبور بر فرض صحت، کاملا با برهان های خداشناختی از جمله برهان نظم و غایتمندی تلائم و سازگاری داشته، تبیینی طبیعی و فروپایه از زیستمندان است و در طول تبیین فراپایه و توحیدی قرار دارد، نه در عرض آن.
رویکردی روش شناختی به تمایزات عقاید و احکام دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تناسخ و نسبت آن با معاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قبسات سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۹
36 - 61
حوزه های تخصصی:
تناسخ چیست؟ چه گونه هایی برای آن متصور است؟ واقعیت دارد یا پنداری واهی است و نه تنها محقق نبوده که امکان آن هم نیست و در هر صورت چه نسبتی با معاد و حیات جاوید اخروی می تواند داشته باشد؟ این مسیله اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است؛ چنان که گویی بر سر دوراهه تناسخ یا معاد قرار گرفته اند. در این مقاله برآنیم- به یاری خداوند بزرگ- ابتدا چیستی تناسخ و اقسام آن، دلایل تناسخیان و پاره ای از نقدهای وارد بر اصل مدعا و نیز ادله آن را بررسیده، سپس نسبت آن را با معاد بازیابیم. در روند این پژوهش هم از روش عقلی و هم تجربی بهره برده ایم. ماحصل تحقیق، نفی تناسخ ملکی در همه اشکال آن، نارسایی تناسخ در تأمین کارکردهای معاد، ناسازی تناسخ ملکی مطلق و نامحدود با اساس حیات اخروی و ناسازی تناسخ ملکی محدود با خصوص معاد جسمانی است.
بررسی انتقادی اشکالات داوکینز بر خداباوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
داوکینز، زیست شناس فرگشتی معاصر و از پیشرانان الحاد جدید، ضمن ایمان عمیق به نظریه فرگشتی داروین و ارائه خوانشی الحادی از آن؛ بخشی از همت خود را مصروف ارائه اشکالات گوناگونی در برابر اعتقاد به وجود خدا کرده است. مساله تحقیق پیش رو آن است که این اشکالات را بررسیده و به سنجش گذارد. در این بررسی به لحاظ گردآوری از روش کتابخانه ای، اسنادی سود جسته و به لحاظ مقام داوری از روش تحلیلی بهره خواهیم برد. دستاورد تحقیق نشان می دهد که داوکینز در همه این ایرادات بر خطا بوده، گرفتار مغالطات عدیده ای شده است و برخلاف پندار وی، باورداشت خدای متعالی بهترین تبیین خردپذیر جهان است.