ماریا قربانیان

از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران نظام فعلی آموزش عالی ایران پاسخگوی خیل عظیم مطالبات و خواسته های ذینفعان خود نبوده و در ساختار حکمرانی خویش دارای نقاط ضعف و خلأهای بسیاری است. لذا نیاز به طراحی یک الگوی حکمرانی خوب، احساس می شود. حکمرانی خوب یک فاکتور اساسی در رشد کیفیت نظام آموزش عالی است. بنابراین این پژوهش با هدف شناسایی و تدوین مؤلفه های بومی حکمرانی خوب در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. تحقیق حاضر یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی- اکتشافی است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند با 23 نفر از صاحب نظران و اساتید حوزه آموزش عالی با معیار اشباع نظری بود. داده های حاصل از این پژوهش از طریق تحلیل محتوای کیفی و با کمک نرم افزار مکس کیودا مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور سنجش روایی تحقیق از نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان و انتخاب مؤلفه ها با استفاده از مطالعه مبانی نظری استفاده شد. همچنین برای بررسی پایایی پژوهش از روش هولستی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج 30 کد/مفهوم مختلف برای حکمرانی خوب در نظام آموزش عالی ایران از نظر صاحب نظران مصاحبه شده به دست آمد که در قالب سه مؤلفه اصلی مسئولیت پذیری مدنی و توسعه پایدار، ارزیابی مستمر و اثربخش (عملکرد دانشگاه، امور مالی و انتصابات دانشگاهی) و مدیریت و رهبری خوب جای گرفتند.

هدف از این مطالعه شناسایی مؤلفه های نظارت مبتنی بر سوء استفاده در میان کارکنان غیر هیأت علمی در نظام آموزش عالی ایران بود. در راستای این هدف با استفاده از الگوی نظارت مبتنی بر سوء استفاده لیانگ هو (2017)، دو گروه عوامل شخصیتی مربوط به مدیران (سرپرستان) و عوامل سازمانی اعم از گرایش به سلطه طلبی، احترام درونی ادراک شده، بی ثباتی موقعیتی و انگیزه برای حفظ جایگاه شغلی به عنوان عوامل شخصیتی مدیران (سرپرستان) و همچنین ساختار مکانیکی سازمان و جو خصومت آمیز به عنوان عوامل سازمانی اثر گذار بر نظارت مبتنی بر سوء استفاده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. به منظور این بررسی، یکی از دانشگاه های جامعه شهر تهران انتخاب گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی کارکنان غیر هیأت علمی دانشگاه مذکور بودند که به گزارش امور اداری و پشتیبابی دانشگاه، جمعاٌ مشتمل بر 441 نفر، اعم از کارکنان صف و ستاد می باشند که از این تعداد 200 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. اطلاعات دریافت شده الگوی لیانگ هو را حمایت و تأیید کرد. اولین پیش بینی کننده نظارت مبتنی بر سوء استفاده، بی ثباتی موقعیتی بود. همچنین متغیرهای ساختار مکانیکی و گرایش به سلطه طلبی مدیران از دیدگاه دو گروه کارکنان صف و ستادی مورد مطالعه تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند.