طوبی خاقانی

تحلیل گفتمان انتقادی زیر شاخه ی تحلیل گفتمان است که با ترکیبی از دو شرط بین رشته ای و شرط انتقادیبودن توصیف می شود. در تحلیل گفتمان انتقادی، اعتقاد بر این است که در زیرساخت همه ی متون و گفتمان ها، شکلی از ایدئولوژی نهفته است که ساخت و معنی متن و گفتمان را تعیین می کند. به گفته تئون ای ون دایک هدف تحلیل گفتمان، رونمایی، اطلاع دادن و مقاومت در برابر نابرابری های اجتماعی است. به عقیده ی وی چنین تحلیلی، منتقد را قادر خواهد ساخت تا آن گونه های گفتمانی را که از قدرت سوء استفاده می کنند و بی عدالتی را رواج می دهند، مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. هدف از بررسی این پژوهش، بازنمایی کنش اجتماعی در مجموعه داستان زن زیادی از جلال آل احمد بر اساس الگوی ون لیوون(2008) می باشد که نگارندگان به این دلیل که مجموعه داستان های این نویسنده، هم در دوران خود و هم امروزه نیز میان اقشار مختلف محبوبیت خود را دارد این عنوان را جهت بررسی انتخاب نموده اند. در این پژوهش از روش توصیفی و کتابخانه ای برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است بدین صورت که پس از انتخاب متون، الگوی مورد بحث روی آنها بررسی شده و در نهایت از آزمون خی برای مشخص شدن میزان رازگونگی متون استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر این است در این مجموعه داستان میزان صراحت بیشتر از پوشیدگی است.