حسن دانایی فرد

حسن دانایی فرد

مدرک تحصیلی: استاد گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۲۸۹ مورد.
۱۰۱.

تبیین اولویت های تشویقی کارکنان: آیا تفاوتی بین بخش خصوصی و دولتی وجود دارد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزش توسعه سازمان خصوصی سازمان دولتی مشوّق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۳۲۳
بر سر تفاوت های ذاتی و عَرضی سازمان های بخش دولتی و خصوصی بحث و جدل های فراوانی وجود دارد، زیرا مطالعات موجود همچنان به اجماعی کامل در باب شباهت ها و تفاوت های این دو بخش نائل نشده اند؛ از این رو مطالعات فعلی بر سه رویکرد کلی استوار است: 1-رویکرد سیاسی 2-رویکرد عمومی و 3-رویکرد حرفه ای. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد آزمون تفاوت بین دو بخش دولتی و خصوصی بر اساس نوع اولویت های کارکنان به مشوق ها(مالی/غیرمالی، انگیزش درونی، محیط اجتماعی و حمایتی) است. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه استاندارد گردآوری شد. بیش از 1300 پرسشنامه توزیع و در نهایت تعداد 1021 پرسشنامه (519 پرسشنامه از بخش خصوصی و 512 بخش دولتی) در تجزیه و تحلیل نهایی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد دیدگاه کارکنان بخش دولتی و خصوصی در خصوص اولویت دهی به مشوق های مالی، انگیزش درونی و محیط کاری و اجتماعی حمایتی تفاوت معنادار ندارد. در زمینه تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر متغیرهای وابسته، زنان و افراد با تجربه تر اولویت بیشتری به توسعه خود و محیط کاری و اجتماعی حمایتی در هر دو بخش قائل شدند.
۱۰۲.

واکاوی و فهم اصول اسلامی خط مشی گذاری فرهنگی مبتنی بر سیره حکومتی پیامبر اکرم(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی فرهنگی خط مشی گذاری خط مشی عمومی سیره پژوهی سیره نبوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۵۵۴
خط مشی گذاری فرهنگی محل تلاقی خط مشی گذاری عمومی و فرهنگ است که به دلیل اهمیت فزاینده اش در کانون توجه پژوهشگران و اندیشه ورزان قرار گرفته است. در این مقاله با رویکردی اسلامی به این حوزه نظری پرداخته، و تلاش شده است با تکیه بر سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان اسوه حسنه، اصول خط مشی گذاری فرهنگی با رویکرد اسلامی استخراج و ارائه شود؛ به عبارت دیگر مسئله این پژوهش پرسش از دلالتهای عملی سیره حکومتی پیامبر اسلام(ص) در خط مشی گذاری فرهنگی است. برای پاسخ به این مسئله مجموعه ای از منابع سیره به صورت هدفمند انتخاب شد و با روش تحلیل مضمون مورد مطالعه و شناسه گذاری قرار گرفت. شناسه ها در قالب مضمونها دسته بندی و پالایش، و با توسعه دامنه مطالعه، شواهد بیشتری برای مضمونهای اصلی گردآوری و تحلیل شد. با مراجعه به متن روایات و خطبه های پیامبر(ص) شواهدی در جهت تأیید مضمونهای اصلی فراهم آمد. هفت مضمون اصلی استخراج شده از تحلیل متون سیره عبارت است از: هدایتگری، جامعیت فرهنگی، تدریج، تقویت وحدت و انسجام اجتماعی، مسجدمحوری، تقویت جایگاه خانواده و زنان، و رشد دانش و آگاهی. این هفت مضمون، اصول هفت گانه خط مشی گذاری فرهنگی بر اساس سیره پیامبر مکرم اسلام(ص) را تشکیل می دهد.
۱۰۳.

مدل شایستگی-ظرفیت-عملکرد :واکاوی پسآیند های مثبت و منفی" تجربه زدگی" در انتخاب مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت بخش دولتی انتخاب و انتصاب مدیران تجربه کاری تجربه زدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۰۰
تحصیلات و به طور خاص تجربه کاری صرفاً نوعی شایستگی است و زمانی ارزشمند است که منشا شکل گیری پدیده ای بنام ظرفیت در افراد شود که چنین ظرفیتی خود منشا عملکرد کاری خواهد بود. در بسته شایستگی های لازم برای احراز پست های مدیریتی عالی سازمانی و ملی در بخش دولتی تجربه کاری یکی از معیارهای بسیار کلیدی محسوب می شود، زیرا به نظر می رسد تجربه کاری جوهره خطا- آزمایشی تصمیم های مدیران را کاهش می دهد. اگرچه مطالعات متعددی به تبیین نقش تجربه کاری در ارتقا عملکرد کاری پرداخته اند، ولی کمتر مطالعه ای به پیامدهای منفی اتکا بیش از حد به تجربه کاری در انتخاب مدیران در بخش دولتی پرداخته است. هدف غایی این مطالعه تحلیل تجربه کاری براساس مدل شایستگی- ظرفیت- عملکرد و واکاوی تبعات منفی تجربه زدگی در انتخاب مدیران دولتی سازمانی و ملی است؛ بنابراین تبعات نگرشی، گفتاری و رفتاری اتکا افراطی به تجربه کاری به عنوان ملاک اصلی انتخاب و انتصاب مدیران را مورد بحث قرار می دهد. دلالت های تحلیل های این نوشته در طراحی دستگاه انتخاب و انتصاب مدیران در بخش دولتی و همین طور خصوصی می تواند مفید باشد.
۱۰۴.

واکاوی و تبیین تمدن سازمانی در سازمان های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعالی سازمانی تمدن سازمانی عدالت اجتماعی فرهنگ سازمانی مدیریت منابع انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی در خصوص موضوع تمدن سازمانی در سازمان های دولتی است. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادین کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت از دسته پژوهش های آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری در بخش کیفی، خبره های منابع انسانی و رفتار سازمانی است. خبرگان با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها، در مجموع با 20 خبره مصاحبه شد. برای آزمون مدل نیز 384 نفر از کارکنان سازمان های دولتی در پژوهش مشارکت کردند. روش تجزیه و تحلیل، تئوری داده بنیاد و رویکرد معادلات ساختاری بود. داده ها از طریق مصاحبه عمیق در کنار توزیع پرسشنامه 49 گویه ای گردآوری شدند. بر اساس نتایج، در شرایط علّی تعیین اهداف و رهبری تمدن سازمانی شناسایی شد. پدیده اصلی مدنیت سازمانی در رابطه با شرایط مداخله گر، سازمان کمال گرا بود. بستر حاکم، فرهنگ سازمانی و اقدامات مطلوب مدیریت منابع انسانی توانمندساز و راهبرد اصلی سوسیوکراسی، ادهوکراسی، تکنوانفوکراسی و مریتوکراسی قطعی و شناسایی شد. پیامد اصلی این مدل نیز سازمان متمدن است و نتایج به دست آمده از مدل حداقل مربعات جزئی، گویای تأیید و صحت طراحی روابط بود.
۱۰۵.

استراتژی های مدیران در واداری کارکنان به سکوت سازمانی در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکوت سکوت سازمانی استراتژی های شخصی استراتژی های سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۶۴۹
در هر سازمانی، اعضای سازمانی ظرفیت صحبت کردن در مورد مسائل مهم سازمانی را دارا هستند اما پژوهش ها نشان از وجود پدیده ای به نام سکوت سازمانی است. سکوت سازمانی نشان دهنده وجود جو عدم اظهار نظر کارکنان نسبت به مسائل سازمانی است. این مقاله با هدف شناسایی استراتژی های مدیران در واداری کارکنان به سکوت سازمانی در سازمان های دولتی صورت گرفته است. بنابراین با استفاده از رویکرد ترکیبی به پژوهش در بخشی کیفی با توجه به راهبرد تحلیل محتوای متعارف و مصاحبه با 20 نفر از کارکنان بخش های دولتی، 14 استراتژی شناسایی شد که در بخش کمی از راه آزمون دوجمله ای و روش آنتروپی شانون آزمون گردید. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش را کارکنان سازمان های دولتی و جامعه آماری بخش کمّی پژوهش را کارکنان ستاد امور مالیاتی شهر تهران تشکیل می دهند. نتایج حاکی از استفاده مدیران از دو دسته استراتژی های شخصی و استراتژی های سازمانی برای واداری کارکنان به سکوت سازمانی است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش، مدیران استراتژی شخصی را در به وجود آوردن جو سکوت در اولویت قرار می دهند.
۱۰۶.

بدبینی سازمانی و انگیزه خدمت عمومی: تبیین نقش تعدیل گر برداشت کارکنان از سیاست سازمان و ابهام هدف سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزه خدمت عمومی سازمان های دولتی بدبینی سازمانی برداشت از سیاست سازمانی و ابهام هدف سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۱۹
مدیریت انگیزه خدمت عمومی در کارکنان سازمان های دولتی بزرگ ترین چالش مدیران بخش دولتی امروزی است زیرا فلسفه وجودی مدیریت دولتی خدمت به آحاد شهروندان در پرتو وجود کارکنان دارای انگیزه خدمت عمومی بالا است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بدبینی سازمانی بر انگیزه خدمت عمومی، به تبیین نقش برداشت از سیاست سازمانی و ابهام هدف سازمانی به عنوان متغیرهای تعدیل گر پرداخته است. در این پژوهش با به کارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده،926 نفر از کارکنان سازمان های دولتیِ تابع 18 وزارتخانه کشور به عنوان نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد به کار گرفته شد که روایی و پایایی هریک از متغیرها به تأیید رسیده است. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون همبستگی اسپیرمن و رگرسیون مرحله ای به وسیله نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بدبینی سازمانی منجر به کاهش انگیزه خدمت عمومی می شود و برداشت منفی کارکنان از سیاست سازمان ارتباط بین بدبینی سازمانی و انگیزه خدمت عمومی را در جهت منفی تعدیل می کند. به علاوه، همراه شدن ابهام هدف سازمانی با برداشت از سیاست سازمانی این ارتباط را شدت می دهد.  
۱۰۷.

سازوکارهای آموزش مردم و مدیران در ارتقای تعامل مردم حکومت: دلالت هایی برآمده از تفسیر شریف المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازوکارهای تعامل مردم حکومت آموزش مردم آموزش مدیران مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۴۲
تعامل مردم حکومت مرکز ثقل حکومت ها بوده و کارگزاران حکومتی همواره درپی کشف سازوکارهایی برای افزایش کمیت و کیفیت تعاملات مردم با حکومت هستند. در این مقاله با رویکرد کیفی و براساس روش دلالت پژوهی در تفسیر شریف المیزان و تدبر مسئله محور در آیات قرآن کریم، از دل 1921 آیه و 496 مضمون برآمده از آنها، سازوکارهای آموزشی تعامل مردم و حکومت، مفهوم پردازی شد. قرآن کریم برای بهبود مشارکت عمومی در جامعه به آموزش توأمان مدیران و مردم پرداخته و برای آن سازوکارهای گوناگونی را درنظر گرفته است. در حوزه آموزش مردم، هیجده سازوکار مانند: آموزش نحوه تعامل با یکدیگر، آموزش نحوه مشارکت عمومی (جهاد، زکات، انفاق)، آموزش مسئولیت پذیری و فرمان بری، آموزش تلازم ایمان و عمل صالح، آموزش امر به معروف و نهی از منکر و... ارائه شده است. در حوزه آموزش مدیران نیز هفت سازوکار کشف شد که مهم ترین آنها عبارتند از: آموزش تقویت رابطه رهبر و مردم مبتنی بر انس و الفت، آموزش سعه صدر و مشورت پذیری مدیر و رهبر، آموزش ساده گویی و بیان روان مدیر و رهبر، آموزش زهد و اعراض از مادیات مدیر و رهبر. بدین ترتیب براساس آموزه های قرانی می توان گفت که اولاً آموزش و یادگیری، رکن مهمی در ساخت و بهبود تعامل مردم و حکومت است و ثانیاً این آموزش برای مردم و مدیران در عرصه های متنوع، به صورت توأمان لازم و ضروری است.
۱۰۸.

سازوکارهای ارتقای کیفیت سیاست گذاری عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی عمومی سازوکارهای سیاسی سازوکارهای مدیریتی سازوکارهای دانشی کیفیت خط مشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۸۳
بهبود کیفیت خط مشی های عمومی چالش بزرگ فراروی همه کشورهاست. زیرا خط مشی های بی کیفیت تبعات سنگینی از جمله نهادینه شدن فقر، هدر رفتن منابع ملی و در نهایت مخدوش شدن اعتماد عمومی در پی دارد. مطالعات متعددی بر نقش خط مشی های خوب در ارتقا عملکرد ملی تاکید داشته اند. با این اوصاف کیفیت خط مشی های عمومی به محیط ملی و بین المللی هر کشور بستگی دارد. هدف این پژوهش واکاوی و احصا سازوکارهای ارتقا کیفیت خط مشی های عمومی در ایران است. نتایج این پژوهش می تواند در بسط نظری کیفیت خط مشی های عمومی موثر باشد. پژوهش در دو مرحله انجام شده است. در مرحله نخست (کیفی) سازوکارها احصا و با استفاده از شیوه مقایسه مستمر کیفیت یافته ها مورد ارزیابی قرار گرفته است و در مرحله دوم ضمن رتبه بندی سازوکار ها فرضیه های  توصیفی در مورد سازوکارها در معرض آزمون قرار داده شد. نتایج  نشان می دهد که سازوکارهای طراحی نظام اطلاعاتی خط مشی گذاران عمومی در کشور. طراحی نظام انسجام عمودی و افقی خط مشی های عمومی، کاربردی سازی دانش خط مشی گذاران عمومی کشور و تسهیل ورود نخبگان شایسته به مجلس، دولت، قوه قضاییه، شوراهای اسلامی شهر و روستا و نهادهای خط مشی گذاری عمومی اهمیت بیشتری نسبت به سایر سازوکارها در در ارتقا کیفیت خط مشی های عمومی در ایران دارند.
۱۰۹.

شناسایی و اولویت بندی موانع توسعه مشارکت بخش خصوصی – دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت بخش خصوصی – دولتی توسعه پروژه های ملی پژوهش ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۳۷۰
شتاب بخشیدن به روند رشد اقتصادی در کشورها مستلزم کاهش سطح حضور دولت در فعالیت های غیر حاکمیتی است که ممکن است در چارچوب خصوصی سازی تعریف شود؛ اما آنچه موضوع مشارکت بخش خصوصی دولتی را از مفهوم خصوصی سازی متمایز می سازد، این است که در بحث مشارکت بخش خصوصی دولتی، دولت ها وظایف قانونی و مسئولیت های حاکمیتی خود را حفظ می کنند و با تقبل بخشی از ریسک و حداقل کردن آن، زمینه شراکت بخش خصوصی با بخش دولتی را فراهم می آورند. یکی از راهبردها های کاهش هجمه خصوصی سازی، طراحی پروژه های مشارکتی بین بخش های خصوصی و دولتی است. هدف از این پژوهش، بررسی موانع توسعه راهبرد مشارکت بخش خصوصی دولتی در پروژه های ملّی و اولویت بندی هر یک از موانع است. راهبرد پژوهشی این مطالعه، ترکیبی و مستلزم گرداوری و تحلیل هر دو نوع داده کمّی و کیفی است که درنهایت 46 مانع شناسایی و در 9 دسته طبقه بندی شد. شناخت موانع مشارکت بخش خصوصی دولتی به مدیران دولتی کمک خواهد کرد تا با شناسایی موانع و رفع آن ها، ضمن کاهش هزینه ها به ویژه پیشگیری از افزایش هزینه و تسریع عملیات اجرای پروژه در زمان تعیین شده، خدمات عمومی باکیفیت تری را به شهروندان ارائه کنند.
۱۱۰.

فهم سیاست زدگی بوروکراسی: مطالعه تطبیقی کیفیت، فرایندها و پیامدهای آن در مدیریت دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست زدگی سیاست- اداره بوروکراسی مطالعه تطبیقی مدیریت دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۸ تعداد دانلود : ۵۸۲
دوری یا نزدیکی سیاست و اداره، محمل کلیدی تولید دانش در باب مدیریت دولتی است. در جوامع علمی مدیریت دولتی، به میزان دخالت سیاست در اداره "سیاست زدگی" گفته شده است. بنابراین در همه نظام های اداری کشورهای جهان درجه ای از سیاست زدگی وجود دارد و به صراحت می توان گفت هیچ کشوری را نمی توان یافت که مدیریت دولتی در آن منویات سیاست مداران را در عمل اجرا نکند. البته بسته به میزان حرفه ای بودن بوروکراسی، میزان تبعیت از دستورات سیاسی متغیر است. هدف نوشتار حاضر واکاوی این پدیده در شش کشور اروپایی و امریکای شمالی است. در این پژوهش با استفاده از روش مطالعه تطبیقی؛ مفهوم سیاست زدگی، فرآیندها و پیامدهای سیاست زدگی در کشورهای دانمارک، آلمان، فرانسه، بریتانیا، امریکا و یونان توضیح داده می شود. در پایان دلالت هایی برای سیاست زدگی در ایران ارائه شده است که می تواند راهنمای فهم و به کارگیری دقیق تر ادبیات سیاسی حکمرانان داخلی در عرصه بین المللی باشد.
۱۱۱.

بوروکراسی هراسی: نگاه دوگانه شهروندان به خدمات عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد عمومی بوروکراسی بوروکراسی هراسی خدمات عمومی رضایت از خدمات دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۰
در زمینه تصویر منفی مدیریت دولتی و خدمات عمومی میان شهروندان مطالعات متعددی انجام گرفته است که اغلب آنها ناکارآمدی دولت را در نظر گرفته اند و نگاه دوگانه شهروندان به خدمات عمومی در آنها به ندرت بررسی شده است. هدف این مقاله توصیفی همبستگی، مفهوم پردازی و شناسایی بوروکراسی هراسی است. به این منظور ابتدا با تحلیل اطلاعات حاصل از ارزشیابی عملکرد دستگاه های دولتی، بوروکراسی هراسی شناسایی و وجود آن تأیید شد. سپس، با پیمایش شهروندان برخی متغیرهای فردی مؤثر بر پدیده بوروکراسی هراسی شناسایی شدند. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان 18 تا 70 ساله ای بودند که در یک سال گذشته دست کم یک بار برای دریافت خدمات به یکی از سازمان های عمومی مراجعه کرده اند. ابزار تحقیق، پرسشنامه و اسناد و مدارک بود و داده ها با رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بی اعتمادی به دولت و کارکنان بخش عمومی فقط با عملکرد خدمات عمومی مرتبط نیست و 29 درصد پاسخگویان بورو کراسی هراس هستند. متغیرهای سن، جنسیت، سطح تحصیلات و دفعات مراجعه برای دریافت خدمات نیز با بوروکراسی هراسی رابطه دارند، اما متغیرهای سطح درآمد و نوع شغل با بوروکراسی هراسی رابطه معناداری ندارند.
۱۱۲.

مدل ساختاری فرایند توانمند سازی منابع انسانی دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عناصرتوانمندساز در محیط خرد و کلان فضای توانمندساز ویژگی های شخصیتی توانمندسازی روان شناختی توانمندی رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۴۸۰
امروزه یکی از دغدغه های اصلی مدیران، توانمند سازی منابع انسانی و به کارگیری آنها در شرکت های دانش بنیان است. هدف غایی این پژوهش، که مبتنی بر راهبرد روش های آمیخته اکتشافی انجام شده؛ خلق و آزمون نظریه ای داده بنیاد درباره فرایند مذکور است . لذا مدلی براساس مطالعات نظری و تحلیل مصاحبه های عمیق انجام شده با خبرگان حوزه ی دانش بنیان طراحی شده است. برای آزمون مدل، پرسشنامه ایی 128 سوالی از دل داده های کیفی مرحله نخست پژوهش و مبانی نظری تدوین شد. سپس با استفاده از 211 پرسشنامه تکمیل شده توسط مدیران و کارشناسان شرکت های دانش بنیان در سطح 75 شرکت به صورت کمّی آزمون شد. پس از اطمینان از پایایی و روایی پرسشنامه، معناداری هر بخش از مدل از طریق تحلیل عاملی تاییدی مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های برازش داده های مدل و ضرائب رگرسیونی نشانگر روایی سازه و همگرایی در مدل بوده است. تحلیل معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزیی (pls) دلالت بر تایید همه فرضیات به جز یک فرضیه دارد . شاخص برازش کلی مدل0/372 GOF= توان پیش بینی کنندگی مدل را مثبت نشان می دهد. لذا پیشنهاد گردید سازه های مدل و روابط میان آنها رصد شده برای اتصال نقاط انقطاع، برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی صورت پذیرد.
۱۱۳.

مفهوم پردازی ظرفیت خط مشی عمومی انقلاب اسلامی ایران در اندیشه مقام معظم رهبری(مدظله)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حیات طیبه انقلاب اسلامی خردگرایی آرمان گرایی مقام معظم رهبری ظرفیت خط مشی توانایی حکومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۲۱
وجود بازیگران مختلف، متعدد بودن برنامه های موجود در هرکدام از حوزه های خط مشی، طولانی بودن فرایند خط مشی گذاری و وجود مباحث فنی عواملی است که خط مشی گذاری را به فرایندی پیچیده تبدیل کرده است. حکومتها برای غلبه بر پیچیدگی های فرایند خط مشی گذاری، نیازمند برخورداری از یک سری توانایی ها هستند؛ «ظرفیت خط مشی» به عنوان یکی از موضوعات جدید در علوم خط مشی اشاره به این تواناییهای حکومت دارد. از آنجا که نظریه پردازان علوم خط مشی معتقدند مؤلفه ها و ابعاد تشکیل دهنده موضوع ظرفیت خط مشی وابسته به عوامل زمینه ای است؛ لذا کاربست این موضوع در کشور نیازمند باز پردازی مفهومی با در نظر گرفتن اقتضائات و لوازم اداره آن است. در این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل داده بنیاد، بیانات مقام معظم رهبری خطاب به لایه خط مشی گذاران کشور مورد بررسی قرار گرفت و مؤلفه های بومی موضوع ظرفیت خط مشی برای کشور استخراج شد.
۱۱۴.

تحلیل پیش آیندهای وقوع سیاست زدگی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل اطلاعات سازمان های اطلاعاتی عارضه یابی سازمانی سیاست زدگی اطلاعات پیش آیندهای سیاست زدگی اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۵۴۵
مقاله پیش رو با مدنظر قرار دادن سیاست زدگی در سازمان های اطلاعاتی به عنوان یک عارضه سازمانی یا به مفهوم دقیق تر مهم ترین آسیب در این سازمان ها، در ابتدا تلاش می ورزد مفهوم سیاست زدگی در سازمان های اطلاعاتی را مورد بررسی عملیاتی قرار دهد. در ادامه، پیش آیندهای سیاست زدگی یا به عبارت دیگر بسترهای وقوع سیاست زدگی مورد مطالعه قرار می گیرد. سؤال اصلی که نویسندگان در این مقاله به دنبال پاسخ گویی به آن با اتکا به پژوهش میدانی به روش نظریه داده بنیاد با استفاده از ابزار مصاحبه عمیق و هم چنین منابع ثانویه می باشند این است که «پیش آیندهای (بسترهای وقوع) سیاست زدگی در سازمان های اطلاعاتی چه است؟» پیش از پاسخ گویی به این سؤال، لازم می نماید که نویسندگان به این مسئله پاسخ دهند که اساساً «سیاست زدگی اطلاعات به چه معناست و مفهوم آن چیست؟» نویسندگان در نهایت 17 عامل که در مجموع بسترهای سیاست زدگی اطلاعات به شمار می روند را اکتشاف و شناسایی می نمایند.
۱۱۵.

طراحی نظام پایش و ارزشیابی برای خط مشی های وزارت علوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایش و ارزشیابی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری مدیریت مبتنی بر نتایج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۴۲۴
دولت از طریق خط مشی های خود تلاش دارد تا ضمن گسترش مرزهای پاسخ گویی با پایش و ارزشیابی، شفافیت در خط مشی را برای ارزیابان رونمایی کند. طراحی یک نظام پایش و ارزشیابی در هر یک از حوزه های فعالیت دولت علاوه بر بهبود خط مشی به یادگیری خط مشی نیز کمک می کند. افزایش تقاضا برای دانش، اهتمام رئوس عالی حکومتی به مقوله علم و فناوری، تدوین نقشه جامع علمی کشور، تغییر نظام پذیرش دانشجو و گسترش مؤسسات آموزش و پژوهشی دانشگاهی ضرورت تدوین یک نظام پایش و ارزشیابی را برای خط مشی های وزارت علوم ایجاب می کند. در این تحقیق تلاش می شود تا با استفاده از مدیریت مبتنی بر نتایج یک مدل پایش و ارزشیابی طراحی شده و با استفاده از پنج معیار نافعیت، اثربخشی، کارایی، پایداری و تأثیر این مدل در حوزه وزارت علوم و تحقیقات و فناوری آزمون شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که زمینه های لازم برای تدوین این مدل از معرفی پایش و ارزشیابی آغاز شده و با تقاضا محوری سه گروه عمده ارزیابان نهادی، فرانهادی و جامعه مدنی مسیر لازم برای تحقق آن از مسیر زنجیره مدیریت مبتنی بر نتایج فراهم می شود.
۱۱۶.

واکاوی تطورسازه توانمندسازی در ایران با رویکرد میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۳۴
برساخت یا سازه توانمندسازی به معنای «قدرت دادن» و «تواناسازی» بارها در رشته های مختلف به عنوان یک سازه میان رشته ای بررسی شده است. معنای این سازه در ابتدای رخداد تحول در دو رشته دین شناسی و جامعه شناسی به سهم بندی یا به اشتراک گذاری قدرت مربوط می شد. در سال های بعد که سازه توانمندسازی در رشته های آموزش و پرورش، روان شناسی، و مددکاری اجتماعی مطرح شد، هدف غایی از طرح آن، افزایش رفاه انسان بود و در حوزه مدیریت، به پیوند توانمندسازی با بهره وری توجه شد. هدف این مقاله، واکاوی تطور سازه توانمندسازی بین رشته های حوزه علوم تجربی، انسانی، و اجتماعی در ایران است؛ بنابراین، با استفاده از روش پژوهش کیفی تحلیل محتوا، داده های موردنیاز از 250 مقاله در سامانه مجله های علمی کشور در رشته های مختلف جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس23 و تکنیک های آماری کروسکال والیس، تحلیل خوشه ای و کای دو تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که این سازه در رشته های مدیریت بیشتر بر ارتقای بهره وری نیروی انسانی، و در رشته های دیگر، بر ارتقای رفاه انسان و سهم بندی قدرت متمرکز بوده است. علاوه بر این، در ایران سعی شده است، مقوله تعالی انسان با رویکرد اسلامی ایرانی الگو سازی شود. پیشنهاد می شود برای درک درست سازه توانمندسازی و طراحی الگوی جامع، با نگاه میان رشته ای به رویکرد روان شناختی یا رویکرد ساختاری و یا ترکیبی از آن ها توجه شود.
۱۱۷.

واکاوی موانع هماهنگی بین سازمان های بخش عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هماهنگی بین سازمانی سازمان های بخش عمومی موانع هماهنگی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۳ تعداد دانلود : ۵۳۷
سازمان های دولتی رکن رکین اجرای خط مشی در کشور هستند و بدون هماهنگی بین چنین سازمانهایی، اجرای بسیاری از خط مشیهای ملی میسر نبوده یا با چالش های جدی مواجه خواهند شد. علی رغم آنکه مبحث هماهنگی میان سازمانی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است ولی تاکنون پژوهشی به مطالعه و بررسی موانع هماهنگی میان سازمانهای بخش دولتی کشور نپرداخته است. بر همین اساس در این پژوهش تلاش شده است تا با روش پژوهش کیفی و راهبرد تحلیل مضمون به بسط نظری موضوع هماهنگی در میان سازمانهای بخش دولتی و همچنین ارائه راهنمودهای کاربردی برای مدیران بخش دولتی پرداخته شود. در این پژوهش، پس از بررسی ادبیات نظری موجود و تبیین و توصیف هماهنگی بین سازمانی، با 22 تن از خبرگان این حوزه مصاحبه عمیق انجام شد، سپس داده های مصاحبه کدگذاری شده و مدل مفهومی موانع هماهنگی بین سازمانهای دولتی به دست آمد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، موانع هماهنگی در بخش عمومی در قالب موانع سازمانی، میان سازمانی، قانونی، اداری، سیاسی، فرهنگی- اجتماعی، و محیطی دسته بندی گردید.
۱۱۸.

طراحی چارچوبی برای انتخاب آمیخته ابزارهای خط مشی عمومی (مورد مطالعه: آموزش و پرورش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابزارهای خط مشی عمومی نظریه های انتخاب ابزار آمیخته ابزارهای خط مشی عمومی آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۵۱۷
پژوهش حاضر با هدف طراحی چارچوبی برای انتخاب آمیخته ابزارهای خط مشی عمومی در آموزش و پرورش انجام شده است. در این پژوهش از روش مطالعه کتابخانه ای برای شناسایی و استخراج عوامل مؤثر بر انتخاب آمیخته ابزارهای اجرایی خط مشی عمومی و از روش دلفی تعدیل شده برای پالایش و نهایی کردن این عوامل استفاده شد. بر این اساس، طی دو دور دلفی، مهم ترین عوامل، شناسایی و نهایی شدند. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان و صاحب نظران خط مشی گذاری آموزشی و پرورشی است که عملاً در وزارتخانه آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و مراکز دانشگاهی فعالیت دارند. اعضای گروه دلفی برای این پژوهش به صورت نمونه گیری غیرتصادفی و ترکیبی از روش های هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و تعداد 32 نفر از متخصصان خبره به عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه بررسی و تحلیل داده ها، درمجموع، 28 عامل به عنوان مهم ترین عوامل شناخته شدند که عوامل عدالت توزیعی، واقع گرایانه بودن ابزارها، تناسب بین ابزارها و هدف خط مشی، تعامل و همکاری بین نهادها و هم سویی ابزارهای اجرایی با یکدیگر، به عنوان مهم ترین عوامل شناسایی شدند؛ همچنین عوامل در دو طبقه کلی درونی و بیرونی جای گرفتند.
۱۱۹.

واکاوی افتخار سازمانی: طراحی سنجه ای پژوهشی و اعتبارسنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روانشناسی مثبت گرا افتخار افتخار سازمانی افتخار سازمانی هیجانی افتخار سازمانی نگرشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۶۲۰
هدف این پژوهش، واکاوی افتخار سازمانی و طراحی سنجه ای پژوهشی برای آن است. در گام اول، با مرور ادبیات پژوهش، انجام مصاحبه های عمیق میدانی با ۳۰ نفر از صاحبنظران و استفاده از روش کدگذاری و مقوله بندی، سازه افتخار واکاوی گردید. در گام دوم، با طراحی پرسشنامه محقق ساخته و توزیع ۱۳۰عدد از آن در بین نمونه آماری، اعتبار سنجه افتخار از طریق بررسی ارتباط آن با تعهد سازمانی، بی تفاوتی سازمانی، رضایت شغلی و هویت سازمانی ارزیابی شد. این متغیرها به این دلیل انتخاب شده اند که در مطالعات مشابه خارجی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته و ارتباط قویتری با مفهوم افتخار داشته و این سازه را بهتر تبیین می کنند. نتایج فرایند کدگذاری، مقوله بندی و تطبیق مستمر مصاحبه های بدست آمده نشان داد که افتخار سازمانی شامل شش بعد افتخار به سازمان، افتخار به واحد سازمانی، افتخار به شغل، افتخار به مدیر، افتخار به همکاران و افتخار به مشتریان است. نتایج آزمون همبستگی برای اعتبارسنجی سازه افتخار نشان داد که افتخار با تعهد سازمانی (با ضریب همبستگی ۳۱۱/۰)، رضایت شغلی (با ضریب همبستگی ۳۵۳/۰) و هویت سازمانی (با ضریب همبستگی ۴۴۶/۰) رابطه مثبت معنادار و با بی تفاوتی سازمانی (با ضریب همبستگی ۲۷۹/۰-) رابطه منفی معناداری دارد. با توجه به نتایج آزمون تحلیل مسیر، افتخار بیشترین تأثیر را به ترتیب بر هویت سازمانی، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و بی تفاوتی سازمانی داشته است.
۱۲۰.

ماتریس توسعه منابع انسانی فهم دوسویگی عاملیت و ساختار در توسعه منابع انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دوسویگی عاملیت ساختار شرکت مپنا فن وقایع حساس ماتریس توسعه منابع انسانی نظریه ساخت یابی گیدنز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۸
این پژوهش با هدف فهم ویژگی های عاملیت فعال/منفعل نسبت به توسعه منابع انسانی و ساختار حمایتگر/غیرحمایتگر از توسعه منابع انسانی، درصدد ارائه نوعی نظریه توصیفی (از نوع گونه شناسی ها) در توسعه منابع انسانی با عنوان «ماتریس توسعه منابع انسانی» است. در این پژوهش ویژگی های عاملیت فعال/منفعل و ساختار حمایتگر/غیرحمایتگر از توسعه منابع انسانی با روش شناسی فن وقایع حساس، شناسایی و به کمک روش تحلیل تِم، مقوله بندی و تحلیل شدند. سپس با کاربست نظریه ساخت یابی گیدنز، درباره نقش دوسویه عاملیت و ساختار در توسعه منابع انسانی بحث شد. مأخذ گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مصاحبه و پیشینه پژوهشی و مشارکت کنندگان آن، مدیران شرکت مپنا و خبرگان حوزه توسعه منابع انسانی بودند. 279 تِم پدیدارشده در 8 مصاحبه و بررسی 27 پژوهش برای عاملیت به شکل قیاسی در سه بعد شناختی، هیجانی و رفتاری و 427 تِم پدیدارشده از همین تعداد مصاحبه و 41 پژوهش برای ساختار در 10 بعد حمایت های رفتاری ادراکی، فرایندی رویه ای، برنامه ای، تشکیلاتی، شغلی، فرهنگی، فناورانه، سیستمی، مالی و زمانی، دسته بندی شدند. در نهایت، چهار وضعیت سازمانی قابل پیش بینی در ماتریس توسعه منابع انسانی و ویژگی های هر وضعیت، بیان شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان