محمدشهاب شیبانی فر

پرداختن به مدیریت و مدیریت منابع انسانی به صورت علمی در ایران عمری کمتر از یک قرن دارد. این تحقیق، سیر تطور «دانش مدیریت منابع انسانی» در ایران را به کمک استراتژی پژوهش کیفی نظریه داده بنیاد موردمطالعه قرار داده است. داده های تحقیق از مصاحبه هایی که با جمعی از اساتید پیشکسوت دانش مدیریت در ایران انجام شده است، به دست آمده که با داده های گردآوری شده از منابع مکتوب تکمیل شده اند. در گام بعدی با استفاده از کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی داده های منابع شفاهی و مکتوب تحقیق تحلیل گردیده اند. درنهایت، نظریه ای مبتنی بر مدل سیستماتیک نظریه داده بنیاد اشتراوس و کوربین تطور دانش مدیریت منابع انسانی در ایران را در 4 دوره ی تاریخی «دوره تکوین»، «دوره شکوفایی»، «دوره فترت» و «دوره بازآفرینیِ» منابع انسانی دسته بندی کرده است.

این تحقیق به منظور تدوین تاریخچه ی «دانش مدیریت» در ایران از استراتژی پژوهش کیفی نظریه داده بنیاد استفاده نموده است. دوره های تطور دانش مدیریت در ایران، با تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه هایی که با تعدادی از اساتید پیشکسوت دانش مدیریت ایران انجام شد و نیز به کمک داده های تکمیلی که از منابع مکتوب گردآوری شده است، تبیین گردیدند. منابع شفاهی، اساتید مدیریت در سال های قبل و بعد از انقلاب بوده اند که روایت هایی را از تاریخ دانش مدیریت در ایران ارائه داده اند. داده های حاصل از منابع شفاهی و مکتوب بر اساس مدل سیستماتیک نظریه داده بنیاد اشتراوس و کوربین جمع آوری، کدگذاری و تحلیل شدند. این بررسی، دانش مدیریت در ایران را در 4 دوره طبقه بندی نمود. دوره اول «دوره پیدایی مدیریت» با تاسیس مدرسه علوم سیاسی در سال 1278 آغاز می شود، تاسیس موسسه علوم اداری در سال 1333 پایان دهنده دوره اول و آغازگر ورود به دوره دوم «دوره شکوفایی مدیریت» است، تحولات اجتماعی سال 1357 آغاز دوره سوم است و با انقلاب فرهنگی «دوره نادیده انگاری مدیریت» تا سال ها بعد ادامه می یابد، و درنهایت دوره چهارم با دوره سازندگی از سال 1368 آغاز و رشد فزاینده موسسات آموزش عالی ارائه دهنده گرایش های مختلف رشته مدیریت «دوره احیاگری مدیریت» در ایران را تا دوره معاصر امتداد می دهد.