مقدمه: اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی یکی از اختلال های روان پزشکی شایع است که اغلب تا بزرگسالی پایدار بوده، با اختلال های روان پزشکی زیادی همبودی داشته و شیوع زیادی در جمعیت زندانیان دارد. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش بازداری و حافظه کاری در کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی و اختلال های همبود زندانیان بزرگسال مبتلا به این اختلال بود. روش: برای این منظور، تعداد 30 نفر از زندانیان مرد زندان گرگان که تشخیص اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی را دریافت کرده بودند، به صورت داوطلبانه انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش که برنامه آموزشی بازداری یا حافظه کاری را طی 25 جلسه دریافت نمودند و یک گروه کنترل گمارده شدند. شدت نشانه ها با استفاده از مقیاس خود گزارشی اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی بزرگسالان، پرسشنامه افسردگی بک-2، پرسشنامه اضطراب بک و پرسشنامه چند محوری بالینی میلون-3 در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. یافته ها: آموزش بازداری رفتاری به بهبود نشانه های اختلال در گروه آزمایش منتهی نشد، اما آموزش حافظه کاری به کاهش نشانه های فزون کنشی-تکانشگری آنان منتهی شد. همچنین، یافته های این پژوهش نشان داد که آموزش بازداری و حافظه کاری به کاهش نشانه های اختلال های همبود در بزرگسالان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی از جمله اضطراب و افسردگی منجر شد. نتیجه گیری: آموزش کنش های اجرایی، به خصوص آموزش حافظه کاری نه تنها در کاهش نشانه های این اختلال تأثیر بسزایی دارند، بلکه می توانند به عنوان یک راهبرد درمانی برای کاهش نشانه های اختلال های همبود با اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی مورد پژوهش های آتی قرار گیرند تا اثر آنها به طور واضح تر نمایان شود.
