تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)

تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی بهار 1377 شماره 28 و 29

مقالات

۱.

روش ترویج وایجاد عادت به مطالعه در کودکان ،نوجوانان ،دانشجویان و خانواده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتاب مطالعه و وضعیت مطالعه
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری ادبیات کودک و نوجوان
تعداد بازدید : ۱۶۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۵۶
راه های علاقه مند کردن دانش آموزان ودانشجویان به کتابخوانی وعادت به مطالعه وهمچنین کاربرد ماهرانه ی ان، یکی از مهم ترین ارکانتعلیم وتربیت در جامعه امروزی به شمار می رود.آنچه درمقاله ی حاضر مطرح شده تحقیق روی کودکان ونوجوانان علاقه مند وغیر علاقه مند به کتاب است .
۲.

جام جهان نما ‹سیاحت نامه ی هندوستان ›

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۴۴۴
جام جهان نما ،سفرنامه مولانا محمدبن محمدصادق متخلص به خطا شوشتری‹1175 ه-›درباره ی شبه قاره ی پاکستان و هند وماجرا های شگفت آور زندگانی اوست که خود نوشت نگارنده است وپژوهشگران محترم می توانند از طریق مطالعه فهرست مطالب نسخه های ارزشمند،درباره ی فرهنگ شبه قاره و ارتقای علوم جدید و معارف اروپایی که در جام جهان نما سخنی ازآن رفته است آگاهی یابند.
۳.

سرگذشت دردناک کتابخانه ای بی همتا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۰ تعداد دانلود : ۵۳۴
خوانندگان این مقال با یکی از چهره های استثنایی تاریخ ایران دردوران اخیر که به هیچ وجهحقوق ممالحت را نادیده نگرفته وبه تغییر روش ومنش تن در نداده آشنایی اجمالی پیدا می کنند وبه خوی و خصال نژادگان فرهنگ دوست وصاحب فضیلت ایرانی وسرانجام کار آنها آگاهی می یابند وبا سرنوشت دردناک یکی از ذخایر فرهنگی ایرانیان آشنا می شوند.
۴.

مقایسه آماری منابع کتابخانه های کشور های توسعه یافته ودر حال توسعه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) آمار کتابخانه ای،گزارشات کتابخانه ای
تعداد بازدید : ۱۳۷۰ تعداد دانلود : ۷۱۱
تکنولوژی وصنعت نیازمند اطلاعات است و کتابخانه ها مراکزعمده ی تامین اطلاعات ،واین نکته ای است که کشورهای توسعه یافته صنعتی به آن توجه دارند .وجود تعداد قابل توجه کتاب وسایر منابع کتابخانه ای ودر حداستانداردهای جهانی بیانگر این امر است .اما کشور های درحال توسعه،علی رغم نیاز شدید به اطلاعات و مراکز اطلاع رسانی ،متاسّفانه ،چنانکه سزاوار رشد وتوسعه باشد به کتابخانه ها عنایت ندارند وآمارهای پایین کتابخانه ها ودربسیاری موارد، نبود آمار کتابخانه ها حاکی از کم اهمیت شمردن کتابخانه به عنوان یک منبع ارزشمند اطلاعاتی است.درتحقیق حاضر براساس اطلاعات مندرج درسالنامه آماری یونسکو1996،وضعیت کتابخانه های ملی ،عمومی ودانشگاهی 52 کشور توسعه یافته و85 کشور در حال توسعه مقایسه وبررسی می شود .
۵.

کتابداران و جامعه شبکه های رایانه ای یک موسسه آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۵۴۰
این مقاله موسسه ای را توصیف می کند که به منظورتربیت کتابداران برای استفاده از شبکه آزاد بوفالو Buffalo Free-Net،هم به عنوان منبع اطلاعات هم مکانی برای ارائه اطلاعات ،طراحی گردیده است .توانایی وقدرت بیشتر یک جامعه شبکه ای دراختیار داشتن مردم درتمامی سطوح برای استفاده از شبکه های رایانه ای است. جامعه تصمیم میگیردکه سیستم حاوی چه نکاتی باشد وبه ارائه ان کمک می نماید.در این زمینه کتابداران به طرق مختلف با جامعه ی شبکه ها ارتباط داشته اندعده ای از آن به عنوان ابزار مرجع استفاده می نمایند و برخی اطلاعات مورد نیاز آنها را تهیه میکنند. کتابداران درکمیته ها به آموزش کاربران کمک کرده ،ونقش تخصصی دارند .اهداف موسسه کمک به کتابداران نیویورک غربی برای آشنایی با اطلاعات شبکه ای وآموزش چگونگی به کارگیری توانایی شبکه آزاد بوفالو B.F.N برای ارائه اطلاعات مورد نیاز جوامع آنهاست .
۶.

کتابخانه های دانشگاهی وپژوهش: پژوهش موردی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۱۰۷ تعداد دانلود : ۵۴۹
مطلب حاضر، نتیجه مطالعات و تجربیاتی درباره ی اهمیت نقش کتابخانه های دانشگاهی در پیشبرد پژوهش است که نویسنده محترم آن با استفاده ازنظرات صاحب نظران واندیشمندان کتابداری و اطلاع رسانی،تجربه سودمند خود را که در پیوند با کلی از کتابخانه های دانشکده ای کسب کرده است بیان می دارد وبا طرح گوشه ای از وضعیت کنونی کتابخانه های دانشگاهی کشور به نقش آنها درانجام ،گسترش،ایجاد انگیزه های پژوهشی و جوانب مختلف حمایت از پژوهشگران می پردازد.
۷.

بررسی انتشار کتاب در ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب انتشارات و وضعیت نشر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۱۱۰۷ تعداد دانلود : ۶۰۶
بیش از نیمی ازکتاب های منتشرشده را تالیف ودرصد بالایی از مولفین و مترجمان را مردان تشکیل داده اند.از ده رده موضوعی ،بیشترین درصد به ادبیات وکمترین درصد به زبان تعلق دارد.کتاب های مرجع که مستقل از ده رده اصلی مورد بررسی قرار گرفته اند جمعاً 2/7 درصد کل انتشارات را در بردارند .
۹.

فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی فرهنگ ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۹۰۹
بیشتر شاعران فارسی زبان ،کموبیش با زبان وادبیات عربی،آشناییوانس داشته اند؛به همین جهت در آثار آنها عباراتی به زبان عربی به چشم می خورد که استفاده ی از انها برای همگان میسر نیست ونیاز به ترجمه وتوضیح دارد . این عبارت های عربی به همراه ترجمه ی آنها ،اخیراًدرکتابی با نام‹‹فرهنگ عبارت های عربی در شعر فارسی ››توسط آقای محمدرضا عادل گردآوری وبه وسیله ی انتشارات امیرکبیر،دردومجلد با بهای 40000 ریال چاپ شده است .انتظار میرفت چنین کتابی از دقت بالایی برخوردار و فاقد غلط های ترجمه ای باشد ،اما گردآورنده ی آن در ترجمه ی عبارت های عربی دچار خطاهای فاحشی شده که بخشی ازآنها را که مربوط به حرف الف است در این مقاله ملاحظه می نمایید.مانند: اَعِنّی یا وَدود یعنی :ای دوست مرا یاری رسان .اما در کتاب این چنین ترجمه شده است :ای دوست مهربان به من توجه کن. اُحْثُ التُرابَ فی وَجْهه یعنی:به چهره ی چابلوس،خاک بپاش.امادر کتاب چنین ترجمه شده است:خاک را در چهره اش جستجو کن .
۱۰.

بررسی مجموعه پایان نامه های دانشگاه تهران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) آمار کتابخانه ای،گزارشات کتابخانه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۱۹۲۹۲ تعداد دانلود : ۸۷۶۳
پژوهش ذیل، حاصل اطلاعات کمّی از مجموعه پایان نامه های موجود درکتابخانه های دانشکده ها و موسسات وابسته به دانشگاه تهران به ترتیب تفکیک سازمانی وتفکیک مقاطع تحصیلی است که این بررسی با توجه به دوهدف،انجام گرفته است:نخست آگاهی دادن به دانشجویان ومسوولان آموزش دانشگاه که به مساله واسپاری پایان نامه ها توجه لازم مبذول دارند.دیگر اینکه استادان محترم مساله تحقیق پایان نامه هاراجدی تر تلقی کرده ،توجهی خاص به وضع کیفی آن داشته باشند که اگر این تحقیقات مطابق با موازین علمی پژوهشی باشد بار فراوانی را ازدوش برنامه های پژوهشی دولت برداشته،روند تحقیق نظام یافته وپویایی را بر پژوهش دانشگاه حاکم خواهد ساخت.
۱۱.

رابطه تخصص با مدیریت کتابخانه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مدیریت و سازمان کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
تعداد بازدید : ۱۰۲۳ تعداد دانلود : ۷۵۸
این تحقیق با استفاده ازروش توصیفی به بررسی رابطه تخصص ومدیریت کتابخانه می پردازد .برای دریافت این پرسش که مسوول کتابخانه بایدمدیر باشد یا متخصص ،50 پرسشنامه به جامعهموردنظر یعنی کتابداران داده شده است .حاصل نتایج به دست آمده که به صورت ماشینی روی نمودارهایی رسم گردیدحاکی ازاین است که درکتابخانه های ما مسوولین بیشترمدیرند تا کتابدار،و اکثر جامعه مورد تحقیق عقیده برآن دارند که برای پویایی و تحرک کتابخانه وهمچنین مسوولیت ورهبری درست آنها به وجود افراد‹‹کتابدار- مدیر حرفه ای›› نیاز است.
۱۲.

اهمیت تاریخی وجغرافیایی اخبار الاخیار فی اسرار الابرار

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی زندگی نامه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۶۴۸
تذکره ای که اینجا معرفی میشود،‹‹ اخبار الاخیار فی اسرار الابرار›› تالیف شیخ عبدالحق محدث دهلوی است که در سال 1001 هجری قمری کامل شده است ومولف درباره ی اثر خود چنین میگوید:در این صحیفه ی شریفه که مجموعه ای است ازعجایب اخبار وآثار وغرایب حقایق و اسرار از ابتدای زمان خواجه ی بزرگ معین الحق والشرع والدین تا منتهای الف عاشره که تاریخ کتابت این کلمات متین است ،آنچه ازاحوالاولیا واصفیا وعرفا ومشایخ وبزرگان دین ومقتدایان ارباب یقین در کتب ورسایل ودر ملفوظات مشایخ چشتیه و غیر هم درنظر آمده وازثقات اوات که از جانب صدق ایشان راجع بلک متعین باشد با استعمال نوعی از تفرّس واعتبار وامتحان واختیار که واجب وقت کاتبان تاریخ ومستمعان اخبار است شنیده شد،نوشته آمد.
۱۳.

وظایف پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۲۰۶۶ تعداد دانلود : ۸۳۲
کتابخانه های دانشگاهی به عنوان قلب دانشگاه وظایف مربوط به پژوهش به طورمستقیم ووظایف مربوط به آموزش را به طورغیرمستقیم برعهده دارند .کتابخانه های دانشگاهی تنها زمانی می توانند نقش خود را برای پژوهش دردانشگاه به نحواحسن انجام دهند که قادربه برآوردن نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران وارائه خدمات به آنها باشند، چون آنها به دامنه وسیعی از اطلاعات نیازمندند.وظایف پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی شاملفراهم آوری،سازماندهی ونظارت، خدمات عمومی وفراهم کردن امکان دسترسی به اطلاعات می باشد.در مقالهای برای هریک ازوظایف فوق راهبری هایی پیشنهاد شده است.
۱۴.

فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانه ی یادواره ی گاندی –ممبئی Gandhi Memorial Library –Mombay

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی نسخ خطی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای
تعداد بازدید : ۱۰۳۰ تعداد دانلود : ۵۶۸
کتابخانه ی یادواره ی گاندی درسال 1942 درواقع برای حفظ آثار وتوسعه زبان های هندی در ممبئی به مدیریت ‹‹کاپیتان پیرین بین›› دایر شده است. اما به هر دلیلی که باشد ،تعدادی کتاب های خطی واز جمله کتاب های خطی فارسی در آن نگه داری می شود.در میان کتب خطی فارسی ،کتاب های ارزنده ای می توان یافت از جمله دیوانی از شاعری به نام عطاردی که احتمالاً از شاعران دوره ی سلجوقی است ودیوان اودر هیچ کتابخانه ی دیگری یافت نمی شود. در این مقاله ،فهرست کتب خطی فارسی آن کتابخانه عرضه می شود .
۱۵.

زبان های جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۰۳
مطلب حاضر به بررسی ومعرفی اجزای مختلف کتاب‹‹زبان های جهان››،ذکر موارد استفاده هر کدام ازاین اجزا وتوصیف کیفی اعم از سبک وسیاق کار مترجم وسهوهای جزیی که احتمالاًناشی از چاپ است می پردازد. اهمیت کتاب زبان های جهان از دو نظر قابل ذکر است: اول اینکه متنی خواندنی است باری زبانشناسان ،زباندانان ،علاقه مندان به ادبیات و خط کشورهای جهان.دوم اینکه کتاب مرجعی است که به صورت ابزار کار کتابداران ازقبیل فهرست نویسان ،متخصصان رده بندی وبطور کلی ،دانشجویان کتابداری به کار می رود.

معرفی کتاب ها

۱.

بررسی کتاب های فارسی کتابداری واطلاعات رسانی از سال 1357 تا پایان سال 1372

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب انتشارات و وضعیت نشر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۹۳۴ تعداد دانلود : ۶۵۹
مقاله ی حاضر به بررسی کتاب های فارسی رشته ی کتابداری واطلاع رسانی که در فاصله سال های 1357تا پایان سال 1372 منتشر شده می پردازد .تعداد کتاب ها، گرایش موضوعی ،نسبت تالیف وترجمه،نوبت چاپ ،تیراژ،وضعیت نشروسهم نویسندگان ایرانی در تالیف کتاب های این حوزه از نکات مورد توجه این مقاله است .

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۱