مداخلات سیاسی

این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل عوامل بازدارنده آزادی علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و با رویکرد کاربردی انجام شد. داده های مطالعه از طریق گردآوری اسناد گذشته و مصاحبه های عمیق با ۱۷ نفر از اعضای هیئت علمی با استفاده از نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی استخراج گردید. تحلیل تماتیک شش بُعد اصلی شامل عوامل سیاسی، موانع بوروکراتیکی، محدودیت های امنیتی، فشارهای اقتصادی، مشکلات صنفی و عدم مسئولیت پذیری دانشگاه را نشان داد. یافته ها حاکی از آن است که مداخلات دولتی، سیاست های دینداری و نظامی گرایی در بُعد سیاسی موجب خودسانسوری و کاهش نوآوری پژوهشی می شوند. همچنین، ابهام قوانین و طولانی بودن رویه های اداری کارایی سیستم های پشتیبانی پژوهشی را کاهش و هزینه های زمانی را افزایش می دهد. عدم فراهم کردن مصونیت های پژوهشی و نگرانی از پیامدهای انتشار نتایج، شرایط محیط پژوهشی را تضعیف کرده است. مشکلات صنفی ناشی از فقدان ساختارهای نمایندگی کارآمد و تعامل ناکافی در فرایندهای تصمیم گیری دانشگاهی، مشارکت پژوهشگران را محدود می کند. استفاده از روش دیمتل در بررسی روابط علی-معلولی میان مضامین مذکور، نقش تعیین کننده موانع بوروکراتیکی و تأثیر قوی عوامل سیاسی را مشخص نموده است. نتیجه گیری پژوهش، ضرورت اصلاح سیاست های اداری، تقویت چارچوب های حمایتی و تدوین منشورهای اخلاقی جهت بهبود فضای آزادی علمی را به وضوح نشان می دهد.