جعفرشعار

تصحیح اغلاط حمزه نامه با تکیه بر عبارات قالبیچکیدهیکی از شخصیّت های معروف صدر اسلام، حمزه بن عبدالمطلب است که زندگی نامه او از ساحت واقعّیت دور افتاده و رنگ قصّه و افسانه گرفته است. حمزه نامه یکی از روایات عامیانه و افسانه گون زندگی حمزه است که ظاهراً در سده هفتم کتابت شده و از آن، تنها یک دست نویس باقی مانده است. جعفر شعار براساس همین تک نسخه، حمزه نامه را تصحیح نموده است که عاری از لغزش نیست. هدف نگارنده در این مقاله نشان دادن و اصلاح پاره ای از این لغزش ها و خواندن واژگان ناخوانای متن و یا بازیافت عبارات محذوف کتاب است. روش ما در اصلاح این لغزش ها وبازیافت عبارات محذوف، مبتنی بر مقابله عباراتی است که در موقعیّت های یکسان در این قصّه تکرار شده است. این عبارات مکرّر که به آن ها عبارات قالبی اطلاق می شود، در داستان های شصت ونه گانه حمزه نامه، بسامد بسیار دارد. نتیجه این که واژگان مغلوط و عبارات سقط شده، گاه متن را آشفته و پریشان و درک روند قصّه را مختل می کند و به همین سبب اصلاح لغزش ها و بازسازی جملات محذوف با تکیه و استناد به عبارات قالبی، بایسته است. با اعمال این اصلاحات چاپ های بعدی حمزه نامه که از کهن روایات عامیانه زندگی حمزه است منقّح تر خواهد شد.واژه های کلیدی: حمزه بن عبدالمطلب، حمزه نامه، عبارات قالبی، مقابله، اغلاط، تصحیح، جعفرشعار