دروغ رسانی

بررسی اخبار جعلی، دیرینه ای بس طولانی، تقریباً به قدمت تاریخ رسانه دارد و در سالیان اخیر، مجدداً به کانون توجه پژوهشگران بازگشته و از آنجا که ماده خام تمام اخبار، محتوای زبانی است، ویژگی های اخبار جعلی از منظر زبانی نیز در سالیان اخیر مورد توجه زبانشناسان قرار گرفته است. در این پژوهش که از نظر روش شناختی از نوع توصیفی-تحلیلی و از منظر جمع آوری داده ها از نوع کتابخانه ای است، مبتنی بر چارچوب پیشنهادی گریو و وودفیلد (2023)، به بررسی ویژگی های زبانشناختی اخبار جعلی، در پیکره ای متشکل از 100 پیام متنی منتشر شده در صفحات فارسی پیام رسانهای اجتماعی تلگرام و اینستاگرام در پاییز و زمستان 1402 پرداخته ایم. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مولفه های زبانشناختی فرسته ها و پیام های تبلیغیِ دروغ رسان، در پیام رسانهای اجتماعی است. پیکره مورد بررسی شامل پیام هایی است که به طور محرز درچارچوب دروغ رسانی در برابر غلط رسانی قرار می گیرند. پیکره پژوهش حاضر که شامل 7330 واژه می باشد، دربرگیرنده پیامهایی است که ظاهراً به نیّت اطلاع رسانی و تبلیغ، اما در اصل برای فریب مخاطب در صفحات و کانال های پیامرسان های اجتماعی پرمخاطب منتشر شده است. نتایج نشان داد که این گونه از پیام ها به لحاظ تراکم اطلاعات از نوع پیام های کم تراکم اما از نظر ویژگی قطعیت از نوع متن هایی با قطعیت بالا هستند. یافته های این پژوهش می تواند هم به عمق بخشی بینش زبانشناسان از سازوکارهای زبانی خبر جعلی (به ویژه از نوع دروغ رسانی) منجر شود و هم در نهایت به افزایش آگاهی مخاطبان این رسانه ها و پیام رسانها بیانجامد.