شیعه اهل سنت

یکی از چالش های جهان اسلام در دوران معاصر وجود گروه های جهادی و تکفیری است که تأثیر فراوانی در تخریب چهره اسلام در عرصه بین الملل و ایجاد مشکلات امنیتی، اقتصادی و ... در جوامع اسلامی داشته اند. پرسش مهمی که درباره خاستگاه های فکری این گروه ها مطرح است، تأثیرات اندیشه مهدویت و نفی جهاد ابتدایی بر جلوگیری از ایجاد زمینه های شکل گیری این گروه هاست. نوشته حاضر بر پایه منابع کتابخانه ای و به روش تحلیل مقایسه ای به سنجش تأثیر باور به مهدویت در حکم جهاد ابتدایی در مذاهب اسلامی پرداخته، و از این رهگذر، میزان احتمال تشکیل گروه های جهادی تکفیری را تبیین کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که از میان مذاهب فقهی اسلامی، باور مشهور شیعه به ممنوعیت جهاد ابتدایی در عصر غیبت، سبب شده است، مذهب شیعه با کمترین آسیب در این زمینه روبرو باشد. در مراتب بعدی می توان مذاهب حنفیه و شافعیه را قرار داد. در میان مذاهب فقهی عامه، مذاهب حنبلی و مالکی با بیشترین آمادگی برای ایجاد بسترهای پدید آمدن گروه های جهادی و تکفیری مواجهند؛ چراکه جهاد با کفار را با هر حاکم صالح و فاجری جایز می دانند. روشن است که این فتوا دست مایه بسیار مناسبی برای جنایت های مختلف به نام اسلام توسط گروه های تکفیری بوده است.