کردارگرایی

همگرایی منطقه ای از مهم ترین پدیده های بین المللی در جهان محسوب می شود که همواره در روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای از مجموعه ادبیات نظری خاص برخوردار بوده است. نظریاتی چون فدرالیسم،کارکردگرایی، نوکارکردگرایی، نظریه ارتباطات و ... از جمله مهم ترین نظریه هایی هستند که به صورت خاص در پی تشریح چگونگی همگرایی منطقه ای در یک منطقه خاص هستند.«چرخش کرداری» و یا «کردارگرایی» یکی از آخرین دستاوردهای نظری در روابط بین الملل محسوب می شود که بسیاری از محققان اقدام به کاربست آن در مطالعات همگرایی منطقه ای کرده اند. مطابق مبانی اصلی این رویکرد نظری، پدیده های بین المللی برحسب «کردارهای» روزمره بین المللی تحلیل می شوند. هستی شناسی،معرفت شناسی و روش شناسی خاص و تکثرگرای این رویکرد نظری موجب شده است تابسیاری از محققان مطالعات اروپا از آن جهت تحلیل و بررسی چگونگی همگرایی در اروپا بهره جویند. به همین منظور، در مقاله حاضر برآنیم تا با تشریح این رویکرد نظری به کاربست آن در مطالعات همگرایی اروپا و توسعه آن بپردازیم. براین اساس، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که کردارگرایی چگونه بر توسعه مطالعات همگرایی در اروپا تأثیر گذاشته است؟یافته های نوشتار حاضر نشان می دهد که مطالعات مبتنی بر کردارگرایی درک سنتی تر و ادبیات نظری پیشینی از پویایی همگرایی اروپا را به چالش کشیده است. درحقیقت، کردارگرایی نسل جدید محققان مطالعات اروپا را وادار کرده است تا در رابطه با مفروضات اصلی اتحادیه اروپا تجدیدنظر کرده و فراتر از هستی شناسی و روش های وابسته به نظریه های موجود در روابط بین الملل به صورت عملی و با مطالعه میدانی از کردارها، عملکردها و فعالیت های اجتماعی روزمره در نهادهای وابسته به اتحادیه اروپا به مطالعه و تحقیق همگرایی در اروپا بپردازند.

نظریه، مهم ترین ابزار تحلیل افعال انسانی و پدیده های روابط بین الملل است. کردارگرایی یکی از جدیدترین تلاش هایی است که در حوزه نظریه پردازی روابط بین الملل صورت گرفته و طرفداران زیادی را نیز به خود جلب نموده است. کردارگرایی بیش از آن که به عنوان یک نظریه ساختارمند و دارای مفصل بندی مشخص و متعلق به شخص خاصی تلقی شود، یک زمینه ی تئوریک جدید با مباحث فرانظری خاص خود به شمار می آید. به طور کلی؛ تمرکز اصلی کردارگرایی، بر تحلیل مناسبات سیاست بین الملل از طریق برجسته سازی رویه ها و الگوهای مشخصی است که افعال انسانی در چارچوب آن ها به وقوع می پیوندند. بدون شک مهم ترین عنصر فرانظری هر چارچوب تئوریکی؛ مبانی هستی شناسانه آن می باشد. برهمین اساس، در این پژوهش با شرح مبانی هستی شناسانه نظریه کردارگرایی درصدد پاسخ گویی به این پرسش اساسی می باشیم که: چه انتقاداتی و در چه ابعادی به مبانی هستی شناسی شبه نظریه کردارگرایی وارد است و در صورت امکان، چگونه می توان این ایرادات را مرتفع نمود؟ فرضیه ی مورد سنجش نیز به این شرح است که: کردارگرایی علی رغم ادعای طرفدارانش، از یک هستی شناسی مستقل برخوردار نیست و تأکید بر رویه های بدن مند متداول و افعال الگومند رایج در تعاملات بین المللی، در نهایت بیان دیگری از برساختگی جهان اجتماعی؛ با اتخاد یک رویکرد سازه انگارانه است و اساساً یک فهم عمیق سازه انگارانه، تمامی ادعاهای هستی شناسانه کرداراگرایان را، به خوبی تبیین می کند و در حقیقت، کردارگرایی را باید در ذیل سازه انگاری و نه حتی نوسازه انگاری بررسی نمود. روش انجام این پژوهش، تحلیلی-تبیینی و با تأکید بر نقد آراء کردارگرایان می باشد.