نوظهور

کشف حوزه های تحقیقاتی نوظهور از جمله موارد مهم برای سیاست گذاران علم و فناوری و پژوهشگران است. علی رغم اهمیت این موضوع تاکنون مطالعه جامعی به منظور ارائه تعریفی مشخص و همچنین تبیین مؤلفه های شناسایی یک حوزه تحقیقاتی نوظهور انجام نشده است. در این مطالعه 1883 مقاله و پژوهش مرتبط سال های 1970 تا 2017 از نمایه استنادی Web of science انتخاب شد که با استفاده از روش فراترکیب و معیارهای ورود، در نهایت 68 مقاله در راستای هدف مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. معیارهایی که مفهوم نوظهور بودن یک حوزه یا شاخه علمی را بیان می دارند استخراج و سه مقوله «تعمیم پذیری»، «نوآوری» و «نفوذ» به علاوه 9 مفهوم و 29 کد متناظر با هر معیار، طراحی و تبیین شد. در این مطالعه همچنین تعریفی از یک حوزه علمی نوظهور ارائه شد: "حوزه علمی با اهمیت زیاد که به تازگی ایجاد و فرآیند شکل گیری آن به سرعت طی شده باشد و پس از ایجاد نیز سطح وسیعی از تأثیرات و وابستگی ها را بر روی پژوهش های حوزه خود و سایر حوزه ها داشته باشد و نظر تعداد زیادی از پژوهشگران و دست اندرکاران علمی را هم به خود جلب کند". کلیدواژه ها: کشف، حوزه تحقیقاتی، نوظهور، فراترکیب برای استنادات بعدی به این مقاله، قالب زیر به نویسندگان محترم مقالات پیشنهاد می شود: Sohrabi, B., Khalili Jafaraabd, A., & Roodi, A. (2017). Discover the Properties of Emerging Research Areas Using Meta-Synthesis Method. Journal of Science & Technology Policy, 9(4), 15-30. {In Persian}.

زمینه و هدف: در سال های اخیر مواد روان گردان نوظهور گسترش چشم گیری در کشور داشته و تعداد مصرف کنندگان آن نیز در حال گسترش می باشد. با توجه به نوظهور بودن این مواد و اینکه اطلاعات دقیقی در خصوص توزیع مکانی جرائم این مواد در دسترس نیست، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی پراکندگی جرائم مرتبط با مواد روان گردان نوظهور در تهران بزرگ انجام شد. روش پژوهش: تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی و از منظر روش به صورت کمی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی پرونده های متشکله جرائم مواد روان گردان نوظهور در کلان شهر تهران در محدوده زمانی سال های 1400 الی 1402 و به تعداد 218 پرونده بود. ابزار مورداستفاده در تحقیق حاضر سامانه اطلاعات جغرافیایی و داده های موجود در آزمایشگاه های آنالیز مواد مخدر فراجا و فاتب بوده که با استفاده از آزمون های آماری تخمین تراکم و ترسیم نقشه های موضوعی شبکه ای در محیط نرم افزار ArcGIS انجام و سپس نسبت به شناسایی و تحلیل کانون های جرائم مربوط به مواد روان گردان نوظهور اقدام شد. یافته ها: نشان داد پراکندگی مواد روان گردان نوظهور در سطح مناطق 22 گانه کلان شهر تهران یکسان نبوده و در هسته مرکزی شهر که منطبق بر محدوده منطقه 11 و 12 می باشد تمرکزیافته و اصلی ترین کانون جرم خیز مواد روان گردان نوظهور مربوط به مناطق 11 و 12 می باشد. همچنین توزیع جرم در کلان شهر تهران تابعی از ویژگی های ناحیه های شهری که در بخش مرکزی شهر به اوج خود رسیده است می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد پراکندگی جرائم مرتبط با مواد روان گردان نوظهور در سطح کلان شهر تهران به صورت یکنواخت و یا تصادفی نبوده و از الگوی خوشه ای تبعیت می کند. بهره برداری پلیس از فناوریِ سامانه اطلاعات جغرافیایی در شناسایی کانون های جرم خیز، بلوک بندی مناسب واحدهای گشتی و مسئول سازی افسران گشت، برگزاری کارگاه های آموزشی برای نیروهای پلیس و تعامل سازنده با شهرداری از پیشنهادهای مهم تحقیق حاضر بود