فابینگ

فابینگ پدیده ای نوظهور در دنیا می باشد که با پیشرفت تلفن های هوشمند نقش پرنگ تری در جوامع مدرن پیدا کرده است. این پژوهش با هدفی کاربردی، سعی در هنجاریابی پرسشنامه پدیده فابینگ و مطالعه و شناسایی این پدیده داشته است. روش این پژوهش از نوع همبستگی، و جامعه آماری آن شامل جمعیت عمومی کاربران تلفن های هوشمند و شبکه های مجازی بوده اند. حجم نمونه پژوهش حاضر شامل 408 نفر می باشد که توسط پرسشنامه ای اینترنتی، نمونه گیری شدند. در این پژوهش از مقیاس عمومی فابینگ(چوتپیتایاسونوند، کارن و داگلاس ، 2018)، و مقیاس اعتیاد به تلفن همراه سواری(سواری، 1393)، و جهت تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. یافته های این پژوهش روایی و پایایی مناسبی برای پرسشنامه مقیاس عمومی فابینگ نشان دادند. همچنین روایی همگرای میان دو پرسشنامه مقیاس عمومی فابینگ و پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه سواری 77/0 بدست آمد. بر مبنای نتایج بدست آمده، پرسشنامه مقیاس عمومی فابینگ قابل استفاده برای جمعیت عمومی مردم ایران می باشد.

اهداف پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای اعتیاد به گوشی هوشمند در رابطه بین سبک های دلبستگی ناایمن و فابینگ در دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها در قالب یک طرح توصیفی همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری، تعداد 615 نفر (334 زن، 281 مرد با میانگین سنی 26/89 و انحراف معیار 6/4) از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه های استاندارد سبک های دلبستگی هازان و شیور، پرسش نامه استاندارد اعتیاد به گوشی هوشمند و مقیاس عمومی فابینگ به شکل آنلاین پاسخ دادند. یافته ها نتایج مطالعه نشان داد سبک های دلبستگی ناایمن با اعتیاد به گوشی هوشمند (0/5=P=0/001, β)و با میزان فابینگ (0/16=P=0/012, β) رابطه مستقیم و معنی داری دارد. همچنین، متغیر اعتیاد به گوشی هوشمند در رابطه بین سبک های دلبستگی ناایمن و فابینگ در دانشجویان نقش واسطه ای داشت (0/005=P، 0/366=β). نتیجه گیری باتوجه به نتایج حاصل از این پژوهش، افرادی که سبک های دلبستگی ناایمن را از خود نشان می دهند، بیشتر مستعد اعتیاد به گوشی های هوشمند هستند که به نوبه خود باعث تشدید رفتارهای فابینگ و تضعیف تعاملات چهره به چهره می شود. این یافته ها بر اهمیت پرداختن به دلبستگی های ناایمن اساسی به دلیل کاهش اعتیاد به گوشی های هوشمند و تأثیرات منفی آن و جلوگیری از رفتار فابینگ بر روابط اجتماعی تأکید می کنند. بنابراین مداخلاتی که با هدف تقویت دلبستگی ایمن و ترویج استفاده سالم از فناوری انجام می شوند، برای کاهش رفتار فابینگ و تقویت ارتباطات بین فردی معنی دار می توانند حائز اهمیت باشند. ۹۷۷,۱

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مفهومی شکل گیری فابینگ در کودکان پیش از دبستان با تحلیل تجارب زیسته مادران آنها به روش کیفی داده بنیاد انجام شد. جامعه پژوهش کلیه والدین عضو انجمن اتیسم شهر تهران بودند. نمونه پژوهش شامل 13 نفر مادر که دارای کودک فابینگ بوده و با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که به صورت گفتگوی تلفنی و مجازی در بازه زمانی شهریور و مهر سال 1403 با تعیین وقت قبلی انجام شد. هر جلسه مصاحبه بین 30 الی40 دقیقه و در بعضی موارد که والدین وقت و یا تمایل به ادامه مصاحبه در یک جلسه را نداشتند؛ به جلسه دوم مصاحبه موکول می شد. روش تحلیل این پژوهش، کدگذاری باز، محوری و انتخابی بود و طراحی مدل با استفاده از10 مقوله انتخابی حاصل از کدگذاری انجام گرفت. یافته ها نشان داد که فابینگ علائمی مشابه اختلال اتیسم داشته اما متفاوت با آن است و تمایز این دو آسیب در روند شناسایی و درمان مهم است. کودکان مادران شرکت کننده در این پژوهش، با توجه به بررسی اسناد موجود از جمله: پرونده مشاوره ای و تشخیص متخصصان مراکز اتیسم، مبتلا به اتیسم نبودند و با پیگیری پژوهشگران، مطابق با گزارشات مادران و مصاحبه های تشخیصی متخصصان بهبودی این کودکان با راهکارهای قطع ابزار دیجیتال، برقراری تعامل مادر با کودک و رژیم رسانه ای سالم مورد تأیید قرار گرفت.

براساس ادبیات پژوهشی، کاهش کیفیت روابط دوستانه، پیشرفت تحصیلی پائین و اهمال کاری می تواند از اثرات منفی رفتار فابینگ در دانشجویان باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای اعتیاد به گوشی های هوشمند در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رفتار فابینگ در دانشجویان انجام شد. در قالب یک طرح توصیفی همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری، تعداد 615 نفر (334 زن، 281 مرد) از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های ویژگی های شخصیتی نئو (فرم 60 سوالی)، پرسشنامه استاندارد اعتیاد به گوشی های هوشمند و مقیاس عمومی رفتار فابینگ به شکل آنلاین پاسخ دادند. نتایج مطالعه نشان داد ویژگی شخصیتی برون گرایی با میزان رفتار فابینگ رابطه منفی و معنی دار دارد. هم چنین ویژگی های شخصیتی روان رنجوری و برون گرایی با اعتیاد به گوشی های هوشمند رابطه مثبت و معنی دار و ویژگی های شخصیتی میزان توافق پذیری و وجدانی بودن با اعتیاد به گوشی های هوشمند رابطه منفی و معنی دار داشتند. متغیر اعتیاد به گوشی های هوشمند در رابطه بین ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، برون گرایی، توافق پذیری و وجدانی بودن با رفتار فابینگ در دانشجویان نقش واسطه ای داشت. به نظر می رسد در محیط های درمانی می توان با مداخله بر روی عوامل خطر و اعتیاد به گوشی های هوشمند، میزان رفتار فابینگ در دانشجویان را بهبود بخشید.

پدیده نوظهور فابینگ و ارتباط آن با سلامت روان اخیرا نگرانی هایی را ایجاد نموده که به دلیل عدم غنای مطالعاتی درباره نوع این ارتباط، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای خودکنترلی در رابطه بین فابینگ و سلامت روان در بین دانشجویان بود. این پژوهش از نوع مطالعه بنیادی و از نوع روش توصیفی-همبستگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی ۱۴۰۰۰ دانشجوی دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود که از بین جامعه مذکور ۲۵۵ نفر (۱۵۱ زن و ۱۰۴ مرد) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه عمومی فابینگ (چوتپیتایاسونوند و داگلاس، ۲۰۱۸)، پرسش نامه خودکنترلی (تانجی، بون و بامیستر، ۲۰۰۴) و پرسش نامه سلامت عمومی (گلدبرگ، ۱۹۷۲) بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و شیوه مدل یابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار SPSS 27 و JASP 0.18.3.0 تحلیل شدند. یافته های پژوهش حاکی از رابطه منفی و معنادار بین فابینگ و خودکنترلی بود.همچنین بین خودکنترلی و سلامت روان نیز رابطه مثبت و معناداری وجود داشت . به علاوه، بین فابینگ و سلامت روان نیز رابطه منفی و معناداری یافت شد. در پژوهش حاضر رابطه غیرمستقیم فابینگ و سلامت روان ازطریق خودکنترلی معنادار بود. براساس نتایج، تمرکز بر افزایش آگاهی دانشجویان درباره تأثیرات منفی و زیان بخش این پدیده نوظهور و کوشش روان درمانگران و مشاوران در این حیطه بسیار حائز اهمیت است.