مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
تمدن سازی
حوزههای تخصصی:
کنشگر اصلی ایجاد تمدن نوین اسلامی، «انسان» است و آنچه که از صفر تا صد در تمدن سازی اتفاق می افتد، برای انسان و در جهت ایجاد بسترهای رشد و تعالی اوست. از طرفی امروزه فضای مجازی به عنوان فضایی معنابخش و موثر بر سبک زندگی انسان، در اغلب عرصه های فیزیکی حیات انسانی ورود کرده است. از منظر تربیتی و با محوریت «پرورش انسان»؛ می توانیم فرایند تعالی بخش تحقق «تمدن نوین اسلامی» را شامل سه مرحله ی «انسان سازی»، «اجتماع سازی» و «امت سازی» تعریف کنیم. سپس، تاثیرات تربیتیِ «مثبت» یا «منفی» و یا «دوگانه» فضای مجازی را بر این سه مرحله، احصاء کنیم. مع الوصف مقاله حاضر، از نوع اکتشافی بوده و با رویکرد کیفی و روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال پاسخ به این سئوالات است که؛ تاثیرات و پیامدهای تربیتی فضای مجازی در تحقق تمدن نوین اسلامی چیست و چگونه قابل شناسایی است؟ بدین منظور، در قسمت یافته ها، ابتدا مدلی برای شناسایی تاثیرات و پیامدهای فضای مجازی در تحقق تمدن نوین اسلامی پیشنهاد شده است و سپس مبتنی بر مدل پیشنهادی، هشت تاثیر و پیامد مثبت تربیتی، نُه تاثیر و پیامد منفی تربیتی و چهار تاثیر و پیامد دوگانه تربیتی شناسایی شده است.
تبیین نظریه تمدن دریایی در راستای تمدن سازی نظام جمهوری اسلامی در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون نظامی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴
5 - 26
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین مسائلی که در بیانه گام دوم انقلاب بر آن تأکید شده تمدن سازی است؛ از طرفی یکی از منابع تمدن سازی در ایران، که متأسفانه تا کنون به آن زیاد توجه نشده است، دریا است. در طول تاریخ دریا همواره عرصه تمدن ساز بوده و کشورهایی که به دریا دسترسی داشته اند از ظرفیت های تمدنی آن استفاده کرده اند. در همین راستا محقق با هدف شناخت مسئولین و مردم جامعه از دریا و اهمیت آن در ادامه مسیر انقلاب اسلامی، شاخص های نظریه تمدن دریایی را که بستر تمدن سازی گام دوم انقلاب اسلامی بوده را ارائه کرده است. این تحقیق با استفاده از تحلیل محتوا و با رویکردی خاص به تشریح نظریه تمدن دریایی پرداخته و برای استخراج شاخص های نظریه تمدن دریایی از یک جامعه آماری به تعداد 50 نفر، شامل متخصصان دانشگاهی که دارای سابقه ارتباط با محیط دریایی بوده، استفاده شده است. این شاخص ها شامل توجه ویژه فناوری های نرم در تمدن دریایی، اعتقاد به مدیریت جهادی در فعالیت های دریایی و سواحل کشور، استفاده از ظرفیت های دریایی کشور، رویکرد دریامحوری در برنامه های توسعه کشور با عنوان توسعه پایدار دریامحور، سرمایه گذاری در اقتصاد دریا به جهت ویژگی دوسوتوانی آن، اهمیت قائل شدن بر ظرفیت های ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران و حمایت از ظرفیت های دیپلماسی دریایی به منظور صدور انقلاب اسلامی در راستای بیانیه گام دوم بودند؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که دریا ظرفیت تمدن سازی در راستای گام دوم انقلاب اسلامی را دارد.
ظرفیت های اجتماعی فقه با تأکید بر آرای امام خمینی و آیت الله خوئی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
فقه به عنوان یک دانش نقلی وحیانی، که متکفل رفتار مکلفان است، به بررسی هنجارهای فردی و اجتماعی می پردازد. این دانش علاوه برکتاب وسنت، از عقل واجماع هم استفاده می کند. با توجه به اینکه فقه شیعه، یک فقه فعال، پاسخگوی شرایط و زمینه های اجتماعی است و ازآنجاکه در اسلام احکام تابع موضوع می باشد، با تغییر موضوع، بر اثر تغییر زمانه، احکام آن هم تغییر می کند، از این رو این اصطلاح رایج هست که احکام تابع زمان ومکان است توان پاسخ گویی به نیازهای متغیر افراد و جوامع را دارد. در این نوشتار، از روش توصیفی تحلیلی برای استنتاج و نتیجه گیری از پژوهش و با استفاده از روش کتابخانه ای، برای گردآوری مطالب به مطالعه ظرفیت های احکام اجتماعی فقه می پردازد. انقلاب اسلامی ایران و تحولات آن در دوران معاصر، که متأثر از فقه بوده، ضرورت است ظرفیت های احکام اجتماعی فقه مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد. در میان آراء و نظرات فقها، نظرات فقهی و آرای امام خمینی و آیت الله خوئی، به عنوان فقهای تاثیر گزار در جهان اسلام مورد مطالعه و توجه قرار گیرد. از این رو این نوشتار به بیان ظرفیت اجتماعی فقه در ترسیم نظام مدیریتی جامعه، نظام معیشتی جامعه، جامعه پذیری فقهی و ایجاد تمدن نوین اسلامی می پردازد.
نقش دین در مناسبات انسانی و روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۶
171 - 196
حوزههای تخصصی:
به دنبال تحولاتی که در دهه های اخیر به وقوع پیوسته، بار دیگر دین به عنوان متغیری مهم و اثرگذار وارد عرصه اجتماعی شده و مرجعیت سکولاریسم را در تمامی حوزه ها به چالش کشیده است. این مهم سبب شده تا نه تنها بار دیگر توجهات معطوف به نقش دین در مناسبات سیاسی جوامع انسانی شود؛ بلکه بسیاری اکنون برآنند که به رغم تصور غالب، دین همواره در جوامع حضور داشته و به شیوه های گوناگون به ایفای نقش پرداخته است و دارای کارکرد مثبت در راستای رسیدن به صلح و آرامش و نیز کارکرد منفی با دامن زدن به تنش ها بوده است. در پاسخ به چگونگی نقش آفرینی پیوسته دین در سپهر عمومی به طور اعم و روابط بین الملل به طور اخص این فرضیه مطرح شده که دین به دلیل این که همزاد بشر و تاریخ حیات وی بوده، چارچوبی را ارائه می کند که انسان در قالب آن به تفکر و کنش می پردازد و از راه های گوناگون زندگی وی را متأثر می گرداند. لذا آنچه زیر عنوان سکولاریسم شناخته می شود، گرچه مرجعیت دین را به عنوان راهنمای زندگی منکر شده؛ اما هرگز نتوانسته خود را از سیطره دین و تبعات غیرمستقیم و پنهان آن رها سازد؛ به گونه ای که درپی دگرگونی اوضاع و شرایط جوامع و تحولات معناشناختی، بار دیگر دین در کنار اثرگذاری پنهان خود، در پی احیای مرجعیتش در تمامی ابعاد حیات انسانی برآمده است.
مدل سازی نقشه راه تحقق تمدن نوین اسلامی از گذرگاه گام دوم انقلاب با رویکرد مدل سازی ساختاری- تفسیری (ISM)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از منظر رهبر معظم انقلاب شرط لازم برای هدف گذاری و جهت دهی صحیح جوامع، وجود یک مبنا، تفکر و اندیشه منظم و مدون است. طی هدف گذاری تصریح شده توسط معظم له در بیانیه گام دوم انقلاب، آرمان بزرگ انقلاب اسلامی ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه) است. مسأله پیش رو تعیین مؤلفه های تمدن نوین اسلامی و ترسیم نقشه راه تحقق آن در قالب یک مدل مشخص است. در این پژوهش با مطالعه عمیق و تحلیل محتوای اوامر حکیمانه رهبر معظم انقلاب در حوزه تمدن سازی، بیانیه گام دوم انقلاب و پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، مؤلفه های ترسیم کننده نقشه راه تحقق تمدن نوین اسلامی از گذرگاه گام دوم انقلاب در چهل سال دوم از حیات طیبه اش بدین شرح تعیین گردید: ابتناء بر فلسفه اسلامی و دین پایگی، امید و اعتماد به وعده ی الهی، رشد معنوی و اخلاقی و خودسازی، اراده، مجاهدت و انقلابی گری، فرهنگ و سبک زندگی، علم و فناوری، اقتصاد مقاومتی پیشرفته، پیامدهای کلیدی، قدرت و عزت ملی و اعتبار بین المللی، الگوسازی جامعه اسلامی. در مرحله بعد با روش مدل سازی ساختاری- تفسیری (ISM)، مؤلفه های مذکور در شش سطح دسته بندی و با تعیین روابط علت و معلولی بین آن ها، نقشه راه تحقق تمدن نوین اسلامی از گذرگاه گام دوم انقلاب مدل سازی شده است.
تأثیر هجرت انبیاء الهی بر تمدن سازی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
6 - 22
حوزههای تخصصی:
مهاجرت از ابتدای بشر تاکنون در میان اقوام مختلف به عنوان راهی برای عبور از مصائب و مشکلات در نظر گرفته شده و از جمله مهم ترین راهکارهای جوامع بشری برای ارتقاء وضعیت زندگانی خود بوده است. قرآن کریم نیز در ضمن آیات فراوانی به هجرت انبیاء الهی و پیروان آنها اشاره کرده است. در این پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که هجرت در دوران رسالت انبیاء الهی از چه جایگاهی برخوردار بوده و از منظر قرآن کریم میان هجرت انبیاء الهی و تمدن سازی چه نسبتی برقرار است؟ با بررسی آیات متعدد قرآن کریم به این نتیجه می رسیم که در قرآن ضمن بیان دسته بندی هجرت به هجرت درونی و هجرت بیرونی، اهداف متعددی همچون رضا و خشنودی خداوند، حفظ ایمان و توحید، دستیابی به امنیت و آمرزش گناهان و در نهایت ایجاد تمدن الهی برای این امر مهم شمرده شده است. همچنین هجرت حضرت ابراهیم?، حضرت موسی? و قوم بنی اسرائیل، اصحاب کهف و حضرت محمد] و پیروان ایشان هجرت هایی با نیل به رستگاری و قرب الهی بوده، که منشاء تحول اجتماعی-تمدنی برای دینداران آن ادیان را فراهم کرده است.
تبیین مؤلفه های تمدن ساز در شخصیت حضرت موسی (ع) از دیدگاه قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
43 - 66
حوزههای تخصصی:
انسان پس از گذراندن شکل ابتدایی اجتماع، به تدریج جامعه ی بشرى را تشکیل داد. تشکیل امت و ظهور زندگی اجتماعی بشر، وی را آماده ی بهره گیری از تعالیم انبیاء و شکوفایی استعدادها نمود. پیامبران در پی رشد حیات مادی و معنوی انسان ها بودند و مفاهیم وحیانی به عنوان باورهایی ریشه دار، مسیری را فراهم کرد که در آن تمدن هایی متعالی شکل گیرد و منشأ پیشرفت بشر گردد. گرچه در میان تمدن های شناخته شده و نامدار بشری، کمتر به تمدن های دین پایه توجه شده، اما برخی پژوهش گران با در نظر گرفتن این واقعیت تاریخی، اندیشه ی دینی را عاملی اساسی در تشکیل و برپایی تمدن می دانند و معتقدند ادیان آسمانی، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم نقش اساسی در ترکیب تمدن ها بر عهده دارند. حضرت موسی? با تبیین قانون های الهی در قالب کتاب آسمانی، زمینه را برای شکل گیری جامعه ای متمدن فراهم کرد. با توجه به نیاز همیشگی بشر به آموزه های پیامبران، بازشناخت مؤلفه هایی از شخصیت موسی? که در تمدن سازی تأثیر داشته، اهمیت ویژه ای می یابد. پرسش اصلی این تحقیق آن است که در شخصیت حضرت موسی? چه مؤلفه هایی برای تمدن سازی وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش، آیات نورانی قرآن کریم مبنا قرار گرفته و این آیات، اصلی ترین منبع پژوهش حاضر است.
بررسی ویژگی های کارگزاران تمدن ساز در قرآن ( با تاکید بر کارگزاران حکومت گر)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول تابستان ۱۴۰۰شماره ۴
48 - 75
حوزههای تخصصی:
قرآن برای همه ی مراحل سلامت حیات بشر برنامه دارد. یکی از مباحثی که در این اثر جاویدان مورد بحث قرار گرفته مسأله تمدن سازی و عمران زمین است. بسیاری از تمدن ها، دولت- شهرها و حاکمان بزرگ تاریخ بشر، مستقیم یا غیر مسقیم مورد اشاره ی آیات قرآن هستند. بررسی حکومت های بشری از دیدگاه قرآن به استخراج دیدگاه مورد تأیید قرآن در مقوله تمدن الهی می انجامد. این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی با تکیه بر بررسی آیات قرآن و منابع اولیه به تبیین و شناخت ویژگی های کارگزاران حکومت های الهی مطرح در قرآن، به عنوان مدلی در مسیر ایجاد تمدن سازی دینی می پردازد. خصوصیاتی مانند امانتداری، مهرورزی، اخلاق حسنه، مقابله با فساد، بسط عدالت و ...نمونه هایی از شاخصه های کارگزاران الهی مورد اشاره ی قرآن است. بر این اساس، شیوه ی قرآن در ارائه ی ویژگی های کارگزاران حکومت های دینی را می توان به عنوان یکی از روش های این کتاب آسمانی در معرفی و ارائه ی راهکار در مسیر ایجاد تمدن برای بشریت دانست که به صورت مدلی دقیق و هوشمندانه طراحی و ارائه شده است.
پیشران های تمدن ساز مبتنی بر فرهنگ دفاعی با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)
این مقاله به نقش و جایگاه فرهنگ دفاعی در تمدن سازی انقلاب اسلامی با نگاه به گام دوم انقلاب پرداخته و با توجه به مردم پایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران بر مفاهیمی مانند؛ فرهنگ و کارکرد آن، فرهنگ دفاعی، ساخت اجتماعی در ساحت های دفاعی، کارکرد فرهنگ در استحکام ساخت درونی نظام با رویکرد فرهنگ دفاعی برای تحقق تمدن سازی منطبق با منویات مقام معظم رهبری مندرج در گام دوم انقلاب تأکید دارد. پژوهش حاضر که از نظر نوع، کاربردی، در صدد پاسخ به این سؤال بوده که «جایگاه پیشرانی فرهنگ دفاعی در تحقق اهداف گام دوم چگونه است؟ از این رو با استفاده از روش تحلیل محتوای به بررسی دیدگاه ها و نظریات مقام معظم رهبری در گذشته و نیز بررسی محتوایی و مفهومی بیانیه گام پرداخته شده و نتیجه حاصله این بوده که فرهنگ دفاعی به عنوان یک پیشران زیرساختی نظری و فکری برای رسیدن به اقتدارهای فرهنگی، علمی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی و قضایی باید مورد توجه قرار گیرد. از سویی اقتدار همه جانبه مورد انتظار در گام دوم انقلاب مستلزم تحقق منویات امام خامنه ای در ابعاد هفتگانه یعنی؛ عبور از مرزهای دانش، جهاد معنوی و اخلاقی، اقتصاد درون زا، عدالت فسادستیز، مرزبندی با دشمن، استقلال مبتنی برآزادی، زیست اسلامی و انقلابی (سبک زندگی) است.
کارآمد سازی دولت جمهوری اسلامی و پرسش های پیش رودر رویکرد تمدن ساز فلسفه ی سیاسی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در راستای چالش کارآمدی دولت جمهوری اسلامی، هدف این مقاله طرح پرسش هایی است که پاسخ بدان ها زیرساخت ها و ساختار دولت جمهوری اسلامی را به چالش می کشاند. نویسنده در نیل به مقصود خود، از روش پرسش گری و تولید چالش استفاده می کند. سؤال آن است که در چارچوب تعادل بخشی فلسفه ی سیاسی اسلامی، کارآمدسازی جمهوری اسلامی با چه نوع پرسش های زیرساختی و ساختاری مواجه است؟ مدعا آن است که هرگاه در پاسخ به پرسش های زیرساختی و ساختاری، خردورزی های تعادل بخشانه صورت نگیرد نظام سیاسی جمهوری اسلامی و دولت هایی که عهده دار راهبری آن ها می باشند دچار ضعف در ارائه عملکرد مناسب و شایسته و ضعف در اهداف و مأموریت های خود می گردند و دو بُعد اسلامیت و ایرانیت آن نمی تواند الگوی تمدن سازی قرار گیرد. نتیجه ی مترتب بر موضوع آن است که پاسخ گویی به سؤالات مذکور معیار کارآمدی زیرساختی و ساختاری شده و عدم آن، معیار ناکارآمدی دولت جمهوری اسلامی می گردد. یافته های تحقیق، تولید و ترویج فرهنگ پرسش گری و نقد و عقلانیت در جامعه و نظام سیاسی و دولت، هدف گذاری و برنامه ریزی و انسجام در آن ها و درنتیجه کارآمدی دولت می باشد.
شهید قاسم سلیمانی الگوی انسانی قدرت نرم متعالیه تمدن ساز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انسان پژوهی دینی سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶
169 - 191
حوزههای تخصصی:
این نکته که شهید سلیمانی الگوی انسانی قدرت نرم متعالیه تمدن ساز می توانند قرار گیرند، دغدغه این مقاله توصیفی تحلیلی بود. در نظریه قدرت نرم متعالیه عوامل ماورایی، انسانی و سازمانی تولیدکننده و سوزاننده (علت فاعلی) قدرت نرم متعالیه هستند. شهید سلیمانی به عنوان عامل انسانی در سطح نخبگی و آراسته به جنود عقل، الگویی مطلوب در تولید، بازتولید و تکثیر کوثری سرمایه نرم اجتماعی و تبدیل آن به قدرت نرم برای تمدن سازی نوین اسلامی، نقش خود را به زیبایی، با جذابیت و شکوه مثال زدنی ایفا کرد و ازآنجاکه ایشان افتخار تربیت شدن در مکتب رهبران انقلاب اسلامی را داشت، قدرت نرمی که تولید می کردند از جنس متعالیه بود و با تمسک به خداوند متعال، منبع اصلی این نوع قدرت نرم، نماد قدرت نرم متدانیه را در هم شکست و کوس رسوایی آن را در منظر افکار عمومی عصر کنونی به صدا درآورد. سردار دل ها به زیبایی نشان داد که حتی «الله اکبر» و «لااله الاالله» داعش به عنوان مظاهر قدرت نرم متدانیه هم عوایدی برای نظام سلطه در پی نخواهد داشت. برای ایجاد تمدّن اسلامی هم - مانند هر تمدّن دیگر - دو عنصر اساسی «تولید فکر» و «پرورش انسان» لازم است. شهید سلیمانی در عمل به مهیا شدن هر دو عنصر کمک شایانی کرد. ایشان در حیطه های اعتقادی، عاطفی و رفتاری الگوی تربیت جوان مؤمن و متعهد قرار گرفت.
الگوی نقش آفرینی حوزه و دانشگاه در تمدن سازی مبتنی بر منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حاکمیت اسلام در جهان و تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان مهم ترین آرمان و چشم انداز نهایی، همواره مورد تأکید امامین انقلاب اسلامی قرار داشته است. رسیدن به این آرمان والا بدون نقش آفرینی ویژه توسط نهاد علم (حوزه های علمیه و دانشگاه ها) که تغذیه فکری و علمی جامعه را برعهده دارند، میسر نخواهد شد؛ اما این امر چه ملزوماتی دارد و چگونه و با چه کیفیتی باید اتفاق بیفتد؟ این مقاله درصدد است تا به این موضوع پرداخته و چگونگی نقش آفرینی حوزه و دانشگاه را از مجموعه بیانات و تدابیر امامین انقلاب اسلامی استخراج نماید. برای رسیدن به این هدف از روش کیفی «تحلیل مضمون» استفاده شده و با استخراج 1736 مضمون اولیه، الگویی مشتمل بر ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های نقش آفرینی نهاد علم در تحقق تمدن نوین اسلامی تدوین گردید. این الگو دو بُعد اساسی «پرورش انسان» و «توسعه حکمت» دارد. «پرورش انسان» 4 مؤلفه «الزامات کلی»، «تربیت فکری و اعتقادی»، «تربیت فرهنگی و اخلاقی» و «تربیت علمی و مهارتی» داشته و «توسعه حکمت» شامل 4 مؤلفه «الزامات کلی»، «تولید فکر»، «تولید علم» و «فنّاوری و نوآوری» است. در ذیل هرکدام از این مؤلفه ها نیز شاخص هایی وجود دارد که الگوی نقش آفرینی حوزه و دانشگاه را در تحقق تمدن نوین اسلامی، تبیین می نمایند.
جایگاه حلقه های میانی در حکمرانی تشکیلاتی و نقش آن در تمدن سازی، با نگاهی به مقوله تحزب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در نظام ولایی که پرچمدار گفتمان مردم سالاری دینی است، مردم هم علت موجده انقلاب و نظام برآمده از آن و هم علت مبقیه ی آن دو هستند و حاکمیت اساساً بدون مردم معنا و موضوعیتی ندارد و مردم به مثابه ولی نعمت، نمی توانند هیچ نسبتی با شئون حاکمیتی، مدیریتی، جامعه پردازی و بالتبع آرمان بزرگشان که ساخت تمدن نوین اسلامی است، نداشته باشند. این نوشتار با روش کیفی و رویکرد توصیفی- تحلیلی درصدد پاسخ به این مساله است که با چه سازوکار و الگویی می توان گسست ها و خلأهای میان مردم و حاکمیت را پر کرد و زنجیره ی حاکمیت و مردم را در تمام سطوح آن اعم از توده ای و نخبگانی به هم متصل کرد، به طرزی که انسجام اجتماعی و حرکت عمومی که لازمه ی قطعی تمدن سازی است، به بهترین شکل خود محقق گردد؟ این الگو که از آن به جریان حلقه های میانی تعبیر می شود، می تواند در یک فرایندی کارشناسی شده، از تمهید زیرساخت ها گرفته تا آموزش و کادرسازی در سطوح خرد و میانی و کلان ظرفیت های مردمی مخصوصاً نسل جوان را به کار گیرد و حلقه ی وصل توده های مردم و حاکمیت باشد. مفهوم حلقه های میانی در یک سامانه ی مفهومی جانمایی می شود و لذا باید شبکه مفهومی آن کشف و صورت بندی شود. در همین چهارچوب، با رویکردی آسیب شناسانه، مقوله تحزب و ظرفیت های آن به مثابه ی یکی از مصادیق حلقه های میانی مطرح شده است.
مبانی، مؤلفه ها و شاخص های مدرسه تمدن ساز اسلامی
حوزههای تخصصی:
آموزش از ارکان مهم فرهنگ و تمدن است و نهادهای آموزشی نقشی حساس و تعیین کننده در تمدن سازی برعهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مبانی، مؤلفه ها و شاخص های مدرسه تمدن ساز اسلامی است. این پژوهش، کیفی و روش آن نظریه برخاسته از داده ها و طرح نوخاسته گلیزر است. مشارکت کنندگان تحقیق شامل دوازده نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه در زمینه علوم تربیتی و نه عضو هیئت علمی در زمینه تمدن اسلامی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون دپوی و گیلتین استفاده شده است. درباره مؤلفه های مدرسه تمدن ساز اسلامی، پنج مقوله اصلی برنامه درسی، رهبری بینش مند، جوّ سازمانی مدرسه، عوامل فرهنگی و منابع انسانی بر پنج مبنای خداشناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی و یازده مؤلفه خدامحوری، عدالت، جهان شمولی، عاقبت اندیشی، کرامت انسانی، علم، خردورزی، آزاداندیشی، اخلاق، تساهل و مدارا و مجاهدت حاصل شد. در زمینه سیاست ها و اقدامات 73 کد باز و نوزده مقوله شناسایی شدند. درنهایت الگویی به منظور تحقق مدرسه تمدن ساز اسلامی طراحی و تدوین شده است.
مبانی معرفت شناختی تمدن نوین اسلامی با تکیه بر کتاب اصول کافی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینه معرفت سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۲
133 - 152
حوزههای تخصصی:
تمدن اسلامی بر بنیان های نظری متعددی از قبیل هستی شناختی، انسان شناختی، جامعه شناختی و ارزش شناختی استوار است. یکی از مهم ترین بنیان های نظری این تمدن، بنیان های معرفت شناختی است که ارتباط تنگاتنگی با نوع الگوی تمدنی در جامعه پیدا می کند. ازآنجاکه رسیدن به یک الگوی تمدنی از اهمیت اساسی برخوردار است، فهم و تبیین این بنیان ها نیز دارای اهمیت است. در مقاله حاضر، بر این اساس تلاش شده با الگوی روشی متن و زمینه محوری به تبیین دو بنیان مهم عقل گرایی و شمول گرایی پرداخته شود که در نتیجه درآمدی بر تبیین الگوی تمدنی نوین اسلامی خواهد بود. از آنجاکه انجام این مهم مستلزم مراجعه به متون دینی است. در این مقاله با چنین روشی به تبیین مهم ترین بنیان های نظری معرفت شناختی تمدن نوین اسلامی با تأکید بر کتاب اصول کافی پرداخته شد.کلی دواژه ه ا: مبانی دینی، معرفت شناسی، تمدن سازی، تمدن نوین اسلامی.
تحلیل لایه ای مسائل فراروی تحقق تمدن نوین اسلامی
مقاله حاضر با بهره گیری از ظرفیت یکی از روش های کاربردی علم آینده پژوهی، پس از شناسایی مهم ترین معرف های شکل دهنده به یک تمدن جدید، به ارزیابی و اهمیت سنجی آنها در چهار لایه تحلیلی می پردازد. تحلیل لایه ای علت ها (CLA)، به عنوان یک روش مؤثر برای ارائه تحلیل چندلایه ای از یک پدیده یا مسئله شناخته می شود. در این فعالیت علمی، با استفاده از مطالعه پیشینه مباحث حوزه تمدن سازی و پانل خبرگی، هفده معرف تمدنی شناسایی شد. سپس با بهره گیری از قابلیت های روش تحلیل لایه ای علت ها معرف های شناسایی شده در چهار سطح واقعیت ها، نظام ها، گفتمان ها و اسطوره ها سازمان دهی شد. براین اساس پرسش نامه ای طراحی و از خبرگان خواسته شد اهمیت و جایگاه هر معرف تمدنی را در لایه های مختلف ارزش گذاری کنند. سپس با تحلیل مجموع نظرهای خبرگان، مهم ترین معرف های تمدنی در هر لایه شناسایی شد. یافته ها حاکی از آن است که در سطح واقعیت ها دو معرف تمدنی «مناسک، رفتارها و نمادها» و «زبان ها و شعائر و آداب و رسوم»، در سطح نظام های اجتماعی معرف تمدنی «نظام ها و ساختارهای حاکمیتی و مدیریتی (نظامات اداره کننده دولت و جامعه)»، در سطح گفتمان ها دو معرف تمدنی «منظومه آرمان ها و اهداف و نظام کارکردها» و «مجموعه علوم و معارف (منطق نظری)»، و در سطح اسطوره ها معرف تمدنی «شخصیت های الگو» مهم تر هستند که باید در راهبردهای مدیریتی کشور مورد توجه ویژه قرار بگیرند.
هویت دختران و زنان جوان ایرانی و نقش آنان در تمدن سازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱ پاییز ۱۳۸۸ شماره ۱
137-157
حوزههای تخصصی:
هویت دارای ابعاد مختلفی است و مهم ترین بعد آن ?هویت فردی و اجتماعی است. جهت نقش پذیری و رسیدن به حقوق واقعی در اجتماع شناخت این هویت ها ضرورت دارد. یکی از مهم ترین مسائل در ارتباط با هویت?بحث هویت یابی دختران و زنان جوان است که این موضوع در بین دختران و زنان جوان ایرانی در مسیری حرکت کرده که بین تصور آنان و جامعه از خود فاصله وجود دارد. بنابراین مسئله ای که اکنون با آن مواجهند مربوط به هویت آنان می باشد هویتی که به دلیل آموزش های به دور از واقعیت های اجتماعی دچار بحران شده است و زمینه خلاقیت و سازندگی را از آن ها سلب نموده است. این نوشتار بر اساس مطالعات کتابخانه ای در پی بررسی این سوال است که : - دختران جوان ایرانی چه هویتی دارند وچه عواملی مانع شکل گیری هویت ایرانی – اسلامی در آنان می باشد؟ نائل شدن به هویت موفق در کشورهای در حال توسعه?کاری بس دشوار است زیرا معیارهای سنتی و مدرن درتعارض هم قرار دارند و جهت از بین بردن این تعارض و هویت یابی صحیح دختران جوان برای ایفای نقش در تمدن سازی?نقش خانواده?بهره بردن از دیدگاه های اسلامی و تجدیدنظر در سیاست های هویتی از سوی برنامه ریزان ذیربط ضروری به نظر می رسد.
نظام رسانه ای تصویرساز، الزام تمدن سازی اسلامی – ایرانی (با تاکید بر گفتمان های سینمایی موجود در چهار دهه پس از انقلاب اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
روش پژوهش مورد استفاده در این تحقیق روش تحلیل گفتمان و نشانه شناسی گفتمانی است و گفتمان های سینمای دینی پس از شناسایی مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که با توجه به تحلیل گفتمان ها و نشانه شناسی آثار سینمایی مورد بررسی پنج گفتمان اصلی شامل گفتمان انقلاب اسلامی و دفاع مقّدس، گفتمان شهرگریزی و روستاگرایی، گفتمان فردیت محور، گفتمان دینداری تساهل و تکثرگرا و گفتمان بازگشت شناسایی شدند. در گفتمان دینداری تساهل و تکثرگرا و گفتمان فردیت خواهی، تخاصم ها و ستیزهایی با گفتمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و گفتمان بازگشت محسوس و هوایدا است. همچنین بین گفتمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و گفتمان بازگشت همپوشانی هایی موجود است. این همپوشی بین این دو گفتمان و گفتمان شهرگریزی و روستاگرایی نیز صدق می کند.
ارائه نظام بومی ترفیع و ارتقاء اعضای هیئت علمی دانشگاه ها مبتنی بر منظومه فکری مقام معظم رهبری مدظله العالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دانشگاه ها نقش حیاتی به مثابه سوزنبان در تغییر ریل پیشرفت کشور به سمت تمدن نوین اسلامی را بر عهده دارند و تحول ماندگار در آن منوط به ایفای نقش اعضای هیئت علمی به عنوان موتور محرک تحول سایر مؤلفه های تحول دانشگاه می باشد. در همین راستا چارچوبی بومی و جدید برای رفع خلأهای موجود در آیین نامه ترفیع و ارتقاء به منظور جهت دهی، شناسایی و حل نظام مسائل کشور ارائه شد. پژوهش حاضر از نظر فلسفه، از نوع تحقیقات تفسیری و مبتنی بر تفسیر داده ها و یافته ها است و از نظر نوع هدف، در طبقه تحقیقات کاربردی قرار می گیرد و از نظر راهبرد پژوهشی، تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی است. شیوه گردآوری داده ها نیز بررسی و تحلیل منابع از بیانات و مستندات مکتوب مقام معظم رهبری و در تجزیه و تحلیل داده ها نیز از شناسه گذاری و خوشه بندی مضامین استفاده شده است. از مجموع 128 منبع، 98 مضمون پایه و 18 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون فراگیر سازماندهی گردید. نتایج نشان می دهد نظام بومی ترفیع و ارتقا در ماده چهار (فعالیت های علمی-اجرایی و مستشاری) با محوریت احصاء نظام مسائل و با مؤلفه اصلی مسئله یابی، در ماده سه (فعالیت های تربیتی پژوهشی) با محوریت حل مسئله و با مؤلفه اصلی حل مسئله، در ماده دو (فعالیت های تربیتی آموزشی) با محوریت همتاپروری و با مؤلفه اصلی شاگردپروری و در ماده یک (فعالیت های تربیتی فرهنگی) با محوریت جنگ نرم و با مؤلفه اصلی امیدآفرینی با تبیین دستاوردها و مسائل انقلاب اسلامی، دارای منطق تحولی می باشد.
بررسی مدیریت جهادی در ارتش جمهوری اسلامی ایران (رویکردی آسیب شناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
121 - 146
حوزههای تخصصی:
رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور بیانیه گام دوم انقلاب توصیه هایی اساسی به منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرمودند. از منظر معظم له کلید پیروزی و نیل به اهداف بزرگ نظام اسلامی کار جهادی و کار انقلابی است. این تحقیق با الهام از اندیشه اصیل و متعالی معظم له؛ به بررسی ابعاد و مولفه های مفهوم مدیریت جهادی و آسیب شناسی آن بر پایه مدل سه شاخگی در ارتش ج.ا.ا پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. بدین منظور با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی، اطلاعات لازم از بیانات معظم له و مقالات اصیل مرتبط استخراج گردید. بر پایه مدل سه شاخگی، ساماندهی، مورد "بررسی تحلیل و آسیب شناسی" قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر وضعیت مدیریت جهادی و آسیب های آن در سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای است که به منظور برون رفت از آن راهکارهای لازم پیشنهاد گردید.