مدل چند هدفه

در یک شبکه زنجیره تامین، اجرای یک سیستم مدیریت صحیح در فرآیند ارسال کالا میتواند با بهبود جریان انتقال محصولات منجر به کاهش هزینهها و افزایش رضایت مشتریان گردد. ازاینرو در این پژوهش، یک مدل ریاضی چندهدفه جهت بهینهسازی مسئله مسیریابی وسایل نقلیه با مکانیابی انبار در زنجیره تأمین سبز که همزمان عملیات دریافت و تحویل کالا، ارائه و حل گردید. محدودیتهای اصلی در نظر گرفته شده در این مدل عبارتاند از ظرفیت تولیدکنندهها، ظرفیت خودروها، انتخاب خودرو بر اساس معیارهای زنجیره تأمین سبز، مسیریابی خودرو و مکانیابی انبار تقاطعی جهت کمینهسازی هزینهها و مصرف سوخت و کاهش آلودگی میباشد. در این مسئله کالاهایی که از تأمینکنندگان دریافت میشود، پس از دستهبندی در انبار تقاطعی به مشتریان در مسیر تحویل میشود و یا در صورت لزوم بهطور مستقیم به مشتریان تحویل داده شود. فرض بر آن است که برداشت و تحویل محصول در یک مسیر مجاز میباشد و یک افق برنامهریزی برای دریافت محصولات در فرابارانداز نیز وجود دارد. بهطورکلی هدف مدل بدست آوردن تعیین بهترین مسیر در حالت زنجیره تأمین سبز و تعداد بهینه وسیله نقلیه مورد استفاده در شبکه توزیع میباشد به نحوی که کل هزینه عملیاتی و جابجایی در حداقل ممکن باشد. مدل ارائه شده با استفاده از نرم افزار گمز و روش معیار جامع صحهگذاری و اعتبار سنجی شد و نتایج بدست آمده متناسب با مقالات ارائه شده در این حوزه کارا ارزیابی شده و به نسبت مقالات مشابه بهبود حاصل شده است.

طراحی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته با توجه به الزامات قانونی و منافع اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار گردیده است. تأمین کنندگان قطعات اولیه نیز از مهمترین بازیگران این زنجیره می باشند. بیشتر محققین مسئله طراحی را به صورت مجزا از ارزیابی تامین کنندگان مورد بررسی و تحلیل قرار داده اند. عوامل مختلفی به جز قیمت در رابطه با قطعه و فرایند و توان تامین پایدار تاثیر زیادی بر عملکرد زنجیره در بلندمدت دارد. در این مقاله یک شبکه زنجیره حلقه تأمین بسته شامل سایتهای تولید، جداسازی، بازسازی و دفع در نظر گرفته شده است. مدلی یکپارچه و دو مرحله ای ارائه شده است به نحوی که در مرحله اول روش "فازی-مورا-نقطه مرجع" برای ارزیابی تأمین کنندگان پیشنهاد و خروجی این مرحله به عنوان امتیاز ارزیابی در مرحله دوم مورد استفاده قرار گرفته است. در مرحله دوم، یک مدل برنامه ریزی خطی عددصحیح ترکیبی سه هدفه پیشنهاد گردیده بنحوی که تأمین کننده مناسب و مکان سایتهای نوسازی و همچنین جریانهای بین اعضای مختلف زنجیره مشخص می شود. در این مدل علاوه بر هدف ماکسیمم سازی تامین از تامین کنندگان شایسته، اهداف اقتصادی و تاب آوری زنجیره نیز مد نظر قرار گرفته است. از طرفی دیگر امکان وجود کمبود نیز در نظر گرفته شده است. نتایج عددی مربوطه نشان دهنده اعتبار مدل و نقش گزینه کمبود در رسیدن به جوابهای بهتر در تابع هدف ال-پی متریک می باشد.

تحقیقات علمی گسترده ای در حوزه موازنه زمان-هزینه و زمان – هزینه- کیفیت در سالیان قبل انجام شده است. رویکرد اکثر آن ها هم بهینه نمودن مسئله، اضافه نمودن پارامترهای دیگر از قبیل کیفیت، تأخیر و ...در حالت های قطعی و غیرقطعی و روش های حل دقیق و فرا ابتکاری بوده است. درمجموع همه این تلاش ها، سعی بر آن داشته اند تا شرایط هر چه واقعی تر پروژه را در مسئله وارد نمایند. علی رغم اینکه اهداف پروژه از قبیل زمان، هزینه و کیفیت قبل از اجرای پروژه تعیین می شوند اما پروژه های زیادی وجود دارد که در رسیدن به اهداف خود ناموفق عمل کرده اند و انحراف بسیار زیادی نسبت به زمان مشخص شده، هزینه در نظر گرفته شده و کیفیت مطلوب خود دارند. از عمده علل این انحرافات توجه نکردن به عدم قطعیت هایی است که ممکن است در هر پروژه و برنامه زمان بندی رخ دهد. ریسک انجام پروژه مبحث مهم و مفصلی است که بسیاری از پژوهشگران به دلیل پیچیدگی بیش ازحد ورود این عامل در موضوع زمان بندی، از آن چشم پوشی کرده اند. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای حل مسئله موازنه زمان-هزینه-کیفیت و ریسک است. بدین منظور از رویکرد اعداد فازی و الگوریتم ژنتیک استفاده شد. در ادامه الگوریتم پیشنهادی در یک پروژه ساخت وساز واقعی مورد آزمون قرار گرفت و کارایی آن مورد بررسی قرار گرفت.