شهرستان شاهین شهر و میمه

شناخت و شفاف سازی میزان تاثیر گذاری و نقش بزرگراه بر هر یک از عوامل کارکردی و ساختاری و به تبع کاربردی گامی اساسی در فرآیند برنامه ریزی بهینه و متناسب سکونتگاه های روستایی است، امری که تاکنون کمتر به ان توجه شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بزرگراه دلیجان-اصفهان در تحولات ساختاری _کارکردی سکونتگاه های روستایی در روستاهای شهرستان شاهین شهر و میمه می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردي است. روش تحقیق ازنوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماري مورد پژوهش در اين تحقيق شامل جمعیت خانوار 15 روستای دارای جمعیت شهرستان شاهین شهر و میمه بوده که مشتمل بر2834 نفر سرپرست خانوارها می باشد. تعداد نمونه برابر 338 نفر بر اساس فرمول کوکران تعیین شدند و این 338 نفر بر حسب میزان جمعیت خانوار بین روستاها توزیع شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه ای که دارای 48 سوال در بخش های(عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و -محیطی) به ترتیب با تعداد سوالات(10، 4، 10، 8 و 5) می باشد. داده های گردآوری شده با نرم افزار SPSS جهت آزمونهای تی تست، فریدمن و نرم افزار SmartPLS جهت مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بود که بزرگراه بر تحولات ساختاری-کارکردی با ضریب مسیر 0.18، بر تحولات اجتماعی با ضریب مسیر 0.48، بر تحولات فرهنگی با ضریب مسیر ،0.53 بر تحولات اقتصادی با ضریب مسیر 0.30 ، بر تحولات کالبدی با ضریب مسیر 0.37 و بر تحولات محیطی ضریب مسیر تاثیرگذار بوده است. در این میان وضعیت شاخص کالبدی با توجه به میانگین بیشتر در وضعیت بهتر و شاخص فرهنگی با میانگین کمتر در وضعیت کمتر مطلوب قرار دارد.

  تعادل در نظام توزیع فضایی خدمات یکی از مهم ترین مسائلی است که در سالیان اخیر توجه جغرافی دانان و برنامه ریزان را به خود جلب نموده است. در این میان خدمات آموزشی به عنوان یکی از شاخص های توسعه انسانی بعضاً با رشد جمعیت در سکونت گاه های روستایی هماهنگ و منطبق نبوده و از تفرق مکانی- فضایی متناسبی برخوردار نمی باشد. لذا این پژوهش که با هدف مکان گزینی و ساماندهی بهینه توزیع خدمات آموزشی در 13 روستای واقع در شهرستان شاهین شهر و میمه از توابع استان اصفهان، به روش کتابخانه ای (بهره گیری از منابع، تحقیقات مرتبط و پایگاه های اینترنتی) در دو مرحله زیر انجام شده است. در نخستین مرحله معیارهای مؤثر در مکان یابی مراکز آموزشی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) توسط کارشناسان بر اساس اهمیت آن ها وزن دهی شد و سپس با فازی سازی و تلفیق لایه ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پهنه مذکور جهت احداث مراکز آموزشی طبقه بندی گردید. در دومین مرحله از پژوهش پس از تعیین شاخص مرکزیت در خدمات آموزشی (ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان) به منظور تعیین ضریب هم بستگی بین دو پارامتر جمعیت و خدمات آموزشی، از مدل (رتبه- اندازه) استفاده شد. در ادامه تحقیق با لحاظ عوامل و مقتضیات مکانی- فضایی اقدام به پیش بینی جمعیت و آینده نگری در تخصیص و توزیع خدمات آموزشی به تفکیک نقاط روستایی مستقر در شهرستان شاهین شهر و میمه گردید. سرانجام نیز بر اساس یافته های پژوهش تأسیس یا توسعه فضاهای آموزشی برای افق 1405 خورشیدی پیشنهاد گردید.

در کشورهای توسعه یافته یکی از هدف های مهم سیاستگذاران اقتصادی ارتقای سطح رفاه اجتماعی در جامعه است. در کشورهای در حال توسعه نیز فقط رشد اقتصادی هدف تلقی نمی شود، بلکه این کشورها همگام با کشورهای توسعه یافته افزایش رفاه اجتماعی را هم یکی از هدف های اصلی و از معیارهای توسعه یافتگی در نظر می گیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی سیلاب با تاکید بر رفاه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق جمعیت سیل زدگان 15 سال به بالاتر شهرهای شوش، حمیدیه، کارون، بستان، شادگان، رفیع، سوسنگرد، بخشی از اهواز و روستاهای اطراف اهواز) به تعداد 49607 نفر می باشد برای انتخاب حجم نمونه در بین افراد جامعه آماری از فرمول عمومی کوکران استفاده گردید. بدین ترتیب بر طبق فرمول کوکران تعداد 600 نفر به عنوان حجم نمونه به دست آمد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که بین متغیر مستقل وقوع سیلاب با متغیرهای وابسته احساس محرومیت، احساس امنیت، عدالت اجتماعی و حمایت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد.

تاکنون دولت ها با اعمال سیاست ها و اقدامات مختلف اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، و کالبدی تلاش های زیادی را در راستای توسعه روستایی انجام داده اند.  با این حال، به نظر می رسد که این سیاست ها و اقدامات نتوانسته است زمینه ساز توسعه پایدار در سکونتگاه های روستایی شود. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر حمایت های دولتی بر توسعه پایدار روستایی در روستاهای شهرستان شاهین شهر و میمه است. این پژوهش، از نظر روش توصیفی-پیمایشی (از نوع میدانی) و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل2834 سرپرست خانواده و نمونه آماری، بر مبنای فرمول کوکران، 338 نفر از این سرپرستان است. شیوه نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری در دسترس و ابزار گردآوری داده پرسشنامه است. این پرسشنامه در دو قسمت حمایت های دولتی با 14 گویه و توسعه پایدار روستایی با 29 گویه طراحی شده است. داده های گردآوری شده از طریق تحلیل مسیر معادلات ساختاری و آزمون فریدمن در نرم افزار های  AMOS و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که حمایت های دولتی شامل حمایت های اجتماعی-فرهنگی، محیطی، و اقتصادی بر توسعه پایدار روستایی اثرگذار است.  افزون بر این، حمایت های دولتی بر شاخص محیطی بیشترین و بر شاخص اقتصادی کمترین میزان اثرگذاری را داشته است.

پژوهش حاضر با بکار گیری مدل SWOT به برنامه ریزی برای توسعه گردشگری شهرستان شاهین شهر و میمه و محیط پیرامونی آن و ارائه راهبردهایی برای توسعه گردشگری این شهرستان می پردازد. در این مطالعه ابتدا برای شناسایی عوامل بیرونی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل درونی (فرصت ها و تهدیدها) از بازدیدهای میدانی و مصاحبه با کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری در کنار مطالعه متون و اسناد مرتبط استفاده شد؛ در مرحله بعد با غربالگری، مهم ترین عوامل درونی و بیرونی مشخص گردید. سپس عوامل کلیدی وزن دهی و پس ازآن، برای اولویت بندی راهبردها از تکنیک QSPM و AHP استفاده شد. نتایج نشان داد برنامه توسعه گردشگری شهرستان در ناحیه اول یعنی راهبرد تهاجمی قرار می گیرد که بیانگر غلبه قوت ها و فرصت ها بر ضعف ها و تهدیدها است. راهبردهای برنامه ریزی برای افزایش طول اقامت گردشگران در منطقه خصوصاً با اقامت شبانه و نگاه سیستمی و هم افزا به ظرفیت های گردشگری شهرستان و محیط پیرامونی در طرح جامع گردشگری در اولویت بالاتری قرار گرفتند. روش مطالعه نشان داد، با توجه به اینکه تعیین مرز منطقه در مطالعات راهبردی گردشگری بیشتر بر اساس مرزهای قراردادی است در نظر گرفتن محیط پیرامونی می تواند نگاه جامع تری را به عوامل درونی و عوامل بیرونی برقرار کند. همچنین این رویکرد سبب خواهد شد برخی از عناصر کلیدی را هم زمان بتوان به عنوان قوت و فرصت و هم به عنوان ضعف و تهدید در نظر گرفت و نگاه واقع بینانه تری به برنامه ریزی راهبردی و تدوین راهبردها داشت.