مقالات گردشگری

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی پژوهش های گردشگری در فصلنامه پژوهش های روستایی انجام پذیرفت. روش پژوهش به لحاظ ماهیت، کیفی، ازنظر هدف و نوع، کاربردی و با رویکرد تحلیل محتوای اسناد بود. جامعه آماری پژوهش، مقاله های حوزه گردشگری در فصلنامه پژوهش های روستایی به تعداد 38 مورد بود که با استفاده از رویکرد تمام شماری تمامی مقالات در تحلیل شرکت داده شدند. برای تعیین شاخص های تحلیل محتوا، در ابتدا، با مطالعه پژوهش های پیشین، مدلی یکپارچه ارائه و سپس بر اساس آن، 38 مقاله موجود در حوزه گردشگری، ارزیابی گردید. ابعاد کلان مدل در تحلیل محتوا شامل ابعاد شناختاری، ساختاری، عملکردی و استنادی بود. روایی و پایایی از طریق روایی فهرست کنترل و پایایی مصحح تأیید گردید. از دو بسته نرم افزاری iMindMap9 و SPSS25 در فرآیند تحلیل استفاده شد. نتایج تحقیق در غالب شناسایی آسیب ها و چالش های پژوهش های گردشگری در فصلنامه پژوهش های روستایی با توجه به ابعاد مدل تحلیل محتوا گزارش شد و مبتنی بر آن ها، راهکارهای لازم پیشنهاد و ارائه گردید.

حجم مقالات چاپ شده در کشور در کنار ارتباط تنگاتنگ جامعه علمی با مقالات چاپ شده از لزوم بررسی محتوای مقالات حکایت دارد؛ باید توجه داشت که ارزش علمی مقالات یکسان نبوده و چاپ و پذیرش یک مقاله لزوما به معنای خالی از اشکال بودن آن نیست؛ فلذا پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی مقالات گردشگری به چاپ رسیده در مجلات جغرافیایی انجام گرفت؛ تحقیق پیش رو که از تحلیل محتوای اسناد بهره می گیرد به لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت تحقیقی کیفی است. جامعه آماری این تحقیق 97 مقاله گردشگری چاپ شده در مجلات جغرافیایی بوده که پس از مشورت با اساتید دو سوم مقالات (68 مقاله) در تحلیل شرکت داده شدند. جهت تحلیل محتوای مقالات، ابتدا از طریق مطالعه آثار پیشین و نظرخواهی از اساتید، شاخص های تحقیق، ذیل چهار بعد کلان شناختاری، ساختاری، عملکردی و اسنادی گرد هم آمده و مدل مفهومی تحقیق را شکل دادند؛ روایی چک لیست مورد استفاده به تایید اساتید این حوزه رسید و جهت افزایش دقت نتایج از پایایی مصحح استفاده گردید؛ در فرایند تحلیل محتوای مقالات از نرم افزار SPSS25 استفاده شده و نتایج تحقیق در غالب شناسایی آسیب ها و خلاءهای موجود در مقالات گردشگری مجلات جغرافیایی گزارش شد؛ نهایتا متناسب با چالش های مشاهده شده پیشنهادات لازم ارائه گردید.

هدف: منابع و ظرفیت های فراوانی برای توسعه گردشگری ورزشی در ایران وجود دارد که ازنظر اجرایی و پژوهشی مغفول مانده است در همین راستا هدف پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل محتوای پژوهش های گردشگری ورزشی ایران است.روش شناسی: جامعه آماری تحقیق شامل همه مقالات علمی پژوهشی حوزه گردشگری ورزشی طی سال های 1384 تا 139۷ بودند که از پایگاه اطلاعات علمی (جهاد دانشگاهی ایران) داخلی و خارجی و سامانه نشریات داخلی مرتبط گردآوری شد.یافته ها: مقالات در سه سطح کلان، میانی و خرد؛ 5 محور کلی و 17 موضوع تقسیم بندی شدند که بیشترین مقالات بر سطح کلان و محور توسعه گردشگری (45/45 %) و کمترین مقالات بر سطح خرد و روان شناختی (78/3 %)دتمرکز داشتند. در سطح میانی نیز دو موضوع اشتغال و درآمدزایی و کیفیت خدمات بیشتر موردتوجه محققان بوده است. یافته ها نشان داد از بین نشریات مدیریت ورزشی، بیشترین تعداد مقالات (28/10 %) در نشریه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان وزارت ورزش و از میان نشریات غیر مدیریت ورزشی، بیشترین مقاله در فصلنامه فضای گردشگری (6/5 %) چاپ شده است. ازنظر روش شناسی، اکثر مقالات از روش کمی و از پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد  و روش آماری توصیفی و تحلیل عاملی (66/41 %) استفاده کرده اند. نمونه غالب مطالعات شامل اساتید، مدیران و کارشناسان تربیت بدنی؛ و گردشگری (24/24 %) بودند. ازنظر توزیع جغرافیایی، بیشترین مقاله با موضوع ملی (48/23 % و سپس روی استان های تهران، اصفهان و مازندران (64/13 %) انجام گرفته است. ضمناً حدود 90 درصد از مقاله ها مربوط به دهه ۱۳90 است.نتیجه گیری: تحلیل روند مقالات حوزه گردشگری ورزشی نشان می دهد چالش اصلی محققان این حوزه، ابعاد استراتژیک و سپس عوامل طبیعی و اقلیمی در سطح کلان؛ کیفیت خدمات و اشتغال و کارآفرینی در سطح میانی است. در ادامه مسیر، پژوهش های آتی می توانند بر برنامه ریزی روی مناطق خاص گردشگری و برخی مسائل جامعه شناختی این حوزه متمرکز شوند.