حسین چالایان

تاکنون، تفاوت مد مفهومی و مد متعارف چندان مورد تحلیل قرار نگرفته، زیرا کاروزان و طراحان مد در گذشته موارد مربوط به تحقیقات خود در زمینه ی فعالیت های مد را منتشر نکرده اند. با توجه به این قضیه، امروزه کمبود منابع جهت مشخص نمودن محتوا و پایه ی کار برای طراحان مد، مشکل ساز شده است. فرضیات مورد بررسی در این تحقیق، تمایز مد متعارف از مد مفهومی، ارتباط بین هنر مفهومی و مد مفهومی و هم چنین ارتباط بین مد مفهومی و مد متعارف می باشد. با استفاده از مد مفهومی به عنوان یک رسانه می توان مسائل اجتماعی را به شکل فیزیکی به اجرا درآورد و با توجه به این نکته، این مقاله در جهت تحقق اهداف این فصلنامه گام برمی دارد. در این مقاله، جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای صورت پذیرفته و داده ها با رویکرد توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته اند. در این تحقیق، اصول مد متعارف، مبانی مد مفهومی، رابطه ی بین مد مفهومی و هنر مفهومی و در نهایت شیوه ی نمایش مسائل اجتماعی با تحلیل روند کاری طراح مد مفهومی، حسین چالایان، مورد بررسی قرار می گیرد. این تحقیق هم چنین مشخص می کند که مد مفهومی از مسائل بصری جهت انتقال ایده ها به مخاطب و زیر سوال بردن ماهیت و سرشت اصول متعارف مد استفاده می کند، اما مد متعارف از مسائل دیداری تنها در حوزه ی مبانی زیبایی شناسی بهره می گیرد.

پوشاک هوشمند و فناوری های پوشیدنی، با قابلیت تعامل با محیط و افراد، ثبت احساسات و تجربیات کاربر، و ارائه امکانات تکنولوژیک گسترده، زمینه ای نوین برای بیان گری و طرح مفاهیم فلسفی و انتقادی فراهم آورده اند. فشن تک، به عنوان نقطه تلاقی مد و فناوری، مرزهای سنتی طراحی پوشاک را گسترش داده و ابعاد جدیدی از بیان گری و کارکرد را به نمایش می گذارد. این پژوهش، با هدف بررسی نقش فشن تک در خلق آثار بیان گرایانه، به تحلیل شش مجموعه منتخب از حسین چالایان، یکی از برجسته ترین طراحان لباس مفهومی، می پردازد. این مجموعه ها شامل «قبل از منفی اکنون»، «صدویازده»، «هوابرد»، «خوانش»، «آماده پوشیدن» و «روم تُن» هستند. پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و استفاده از روش تحلیل محتوا، ابعاد بیانی و کارکردی این آثار را مورد بررسی قرار می دهد. یافته ها نشان می دهد که چالایان با بهره گیری از فناوری های نوین، محدودیت های پوشاک سنتی را از میان برداشته و پوشاک را به ابزاری برای تعامل حسی و ارتباط با کاربر تبدیل کرده است. این آثار، فشن تک را نه تنها به عنوان یک ابزار کاربردی، بلکه به عنوان یک رسانه بیانی برای مفاهیم پیچیده فلسفی و اجتماعی معرفی می کنند.