درخت حوزه‌های تخصصی

رسانه ها می توانند با تشویق جامعه به علم آموزی و بهبود جایگاه آن در جامعه، مسیر توسعه را هموارتر کنند. تلویزیون، یکی از مهم ترین منابع در دسترس مخاطبان برای آگاهی از اخبار علم و فناوری است و نقش مهمی در این فرایند دارد. یکی از راه ایفای این نقش مهم، استفاده از برجسته سازی علم و فناوری در اخبار است. روش انجام این پژوهش تحلیل محتوای کمی و جامعه آماری آن، همه بخش خبری پخش شده در نیمه دوم سال 1395 است. با استفاده از روش نمونه گیری نظام مند، 60 روز از اخبار بخش خبری ساعت 20 شبکه چهار سیما بررسی شد. نتایج پژوهش، نشان داد بیشترین فراوانی را در حوزه علم، دانشگاه و پژوهش، کمترین فراوانی را علوم تغذیه، داشته اند. در حوزه فناوری نیز بیشترین فراوانی را فناوری اطلاعات و فرش و نساجی کمترین فراوانی را در اخبار داشته اند. در ارائه این اخبار، بیشتر از قالب خبری صدای گوینده روی تصویر استفاده شده است. این اخبار بیشتر از نوع سخت خبر بودند. در این بخش خبری، اخبار داخلی بیشتر از اخبار خارجی ارائه شده و عمدتاً دارای ارزش خبری تازگی و در برگیری بودند. در میان منابع و کُنشگران حوزه علم، اعضای دولت بیش از سایرین برجسته شده و شرکت دانش بنیان و عموم مردم، کمتر مورد توجه بوده اند. حدود 75 درصداز اخبار علم و فناوری در نیمه ابتدایی اولویت این بخش خبری قرار داشت.

با شروع تحولات انقلابی در منطقه، رسانه های جدید با رشدی شتابان در اطلاع رسانی، ساماندهی و بسیج توده ای در سطح منطقه ای و فرا منطقه ای، نقش بسزایی ایفا کردند؛ هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که با توجه به ارتقای جایگاه رسانه های جدید در تحولات اخیر منطقه غرب آسیا، آیا کانال العالم توانسته است از قابلیت های شبکه اجتماعی فیس بوک به منظور کسب اعتماد، جلب رضایت و جذب و ارتقای سطح ارتباط با مخاطبان عرب زبان خود استفاده نماید. این پژوهش با استفاده از روش های کمّی و "تحلیل محتوا " و بهره گیری از نظریه "استفاده و رضامندی" صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که کانال تلویزیونی العالم برای کسب اعتماد و خشنودی مخاطبان خود، از ابزارهای متفاوت و متناسب با آن استفاده کرده است؛ چرا که مهم ترین روش برای خشنودی مخاطبان، توجه و اهمیت دادن به سلیقه ها و نیازمندی های مخاطبان با در نظر گرفتن تنوع آن هاست که این شبکه با لحاظ کردن شاخص های اصلی سرگرمی، اطلاع و آگاهی، استفاده اجتماعی و کسب هویت شخصی، نسبت به ایجاد 17 صفحه متنوع، متناسب با گرایش های دینی، مذهبی، ملی، قومی، جنسیت و سطوح سنی و... فضای مناسبی برای مخاطبانش اقدام نموده است.

مهارت های ارتباطی از ابزارهای مهم شغل خبرنگاری است که تأثیر مثبت آن در مدیریت ارتباطات اجتماعی بر کسی پوشیده نیست. بر اساس مطالعات صورت گرفته، استرس شغلی نیز به عنوان یکی از معضل های محیط کار خبرنگاران، ضمن تهدید سلامتی افراد، منجر به کاهش بازدهی عملکرد آنان می شود. بنابراین، بررسی این موضوع که سطح مهارت های ارتباطی خبرنگاران، چه رابطه ای با استرس شغلی آنان دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است که پژوهش حاضر به آن پرداخته است؛ جامعه آماری پژوهش را خبرنگاران باشگاه خبرنگاران شهر تهران، تشکیل داد ه اند که به روش پیمایشی و به طور تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. گردآوری اطلاعات به کمک پرسشنامه مهارت های ارتباطی کوئین دام و پرسشنامه استرس شغلی اچ اس ای، انجام شده و یافته ها نشان داده است که ضمن بالاتر بودن میانگین مجموع نمره های استرس شغلی خبرنگاران از حد متوسط و پس از آن مهارت های ارتباطی، بین دو متغیر رابطه ای از نوع همبستگی منفی وجود دارد. در نتیجه، هر چه سطح کلی مهارت های ارتباطی خبرنگاران بیشتر باشد، استرس شغلی کمتری را تجربه می کنند و برعکس. مهارت های ارتباطی، باشگاه خبرنگاران، ارتباطات، رسانه، استرس شغلی

روابط روسیه و آمریکا یکی از جذاب ترین موضوعات برای پژوهشگران حوزه روابط بین الملل محسوب می شود. در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ این روابط از نوسانات پیچیده ای برخوردار شده است. بخشی از این پیچیدگی به رقابت های راهبردی دو کشور و بخشی دیگر به کنش های همکاری جویانه تاکتیکی آن ها مربوط می شود. بر این اساس مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که مهم ترین تعارضات روسیه و آمریکا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ چه مواردی است؟ یافته های مقاله نشان می دهد که در سه سطح دوجانبه، منطقه ای و بین المللی می توان تعارضات دو کشور را در مقطع مذکور دسته بندی کرد. از جمله محل های منازعه می توان به موازنه هسته ای، اختلافات تجاری، تحریم ها در سطوح بین المللی، گسترش ناتو به شرق، دخالت در امور داخلی یکدیگر، مسئله اوکراین و سوریه اشاره کرد. در این مقاله پژوهشی به روش «توصیفی- تحلیلی» و با استفاده از بررسی راهبردها، اسناد امنیتی منتشر شده و همچنین تجزیه و تحلیل تصمیمات تقابلی متصدیان حوزه های مختلف دو کشور، مؤلفه های رفتار راهبردی مؤثر بر گسترش اختلافات دوسویه، تبیین می شود.

عدم رضایت بینندگان برنامه های تلویزیونی از کیفیت تصویر موضوعی است که منجر به کاهش توانائی این رسانه در جذب و حفظ مخاطبان خود می شود . لذا برای جلوگیری از مخدوش شدن کیفیت تصویر در مسیر انتقال آن از استدیوی پخش به مصرف کننده ( مخاطب ) باید در ابتدا عوامل ایجاد کننده از استودیوی پخش به مصرف کننده ( مخاطب) باید در ابتدا عوامل ایجاد کننده خرابی را مورد شناسایی قرار داد و سپس برای کنترل و نظارت دائم بر آنها از فناوری مدد گرفت . در این مقاله سعی شده است موضوع های کاملا فنی در این زمینه به زبانی تا حد امکان ساده وغیر فنی مورد بررسی قرار گیرند.

ماهیت مسابقات ورزشی به گونه ای است که مربیان ورزش در اغلب موارد، پس از مسابقه دچار هیجان می شوند. این گونه هیجان های ناشی از خوشحالی یا ناراحتی، به احتمال بسیار، ت أثیری مستقیم بر گفتار و بویژه نوع واژه های به کار رفته در مصاحبه های این افراد خواهد داشت. برای مشخص شدن این موضوع در مقاله حاضر، سعی شده است تا ساختار واژگانی مصاحبه های مربیان فوتبال لیگ برتر ایران (دوره نهم (فصل 89-1388)) پس از بازی مورد بررسی قرار گیرد. برای دست یافتن به این هدف، ابتدا پیکره زبانی از مصاحبه هر یک از 18 مربی لیگ برتر فوتبال، شامل یک مصاحبه پس از برد (کسب نتیجه مناسب) و یک مصاحبه پس از باخت (کسب نتیجه نامناسب) تهیه شد و سپس به کمک روش های آماری، فراوانی ساختارهای زبانی این مربیان استخراج شد. با بررسی اطلاعات به دست آمده مشخص شد که مربیان، اغلب پس از برد، از واژه هایی با بار عاطفی مثبت و پس از باخت از واژه هایی با بار عاطفی منفی استفاده می کنند. ضمن آنکه میزان فرافکنی آنان پس از باخت، نسبت به شرایط پس از برد بسیار بیشتر است.

پژوهش حاضر، برای شناخت چارچوب سازی سخنرانی ترامپ و روحانی در مورد مذاکرات برجام، توسط خبرگزاری های ایسنا، فارس، بی بی سی فارسی و بخش فارسی صدای آمریکا در پیام رسان تلگرام صورت گرفته و از نظریه چارچوب سازی به عنوان مبانی نظری تحقیق استفاده شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و واحد تحلیل، مطلب است. در این پژوهش، کلیه اخبار منتشره در مورد رویداد موردبررسی در کانال های تلگرامی رسانه های خبری ذکر شده، به شیوه نمونه گیری هدفمند، کل شماری شده اند. ضریب پایایی تحقیق بر اساس فرمول اسکات محاسبه شد که برای همه متغیرها بالای ۸۰ درصد بود که این امر نشانگر پایایی مطلوب متغیرهای پژوهش حاضر است. بر اساس یافته های این تحقیق، در مورد سخنرانی ترامپ و روحانی، شیوه انتشار اخبار در خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری فارس و بی بی سی فارسی تقریباً مشابه یکدیگر بوده است و این رسانه های خبری (بی بی سی فارسی تا حدودی) علیه سخنرانی ترامپ، مطالب خود را منتشر کرده اند، در حالی اکثر قریب به اتفاق اخبار صدای امریکا علیه سخنرانی روحانی منعکس شده بود.

شبکه اجتماعی اینستاگرام به عنوان یکی از پرمخاطب ترین شبکه های اجتماعی نوین در جامعه ایرانی محسوب می شود که کاربران بسیاری آن را دنبال می کنند. وجود صفحات مختلف و متعدد در شبکه اجتماعی اینستاگرام نشان دهنده آن است که کاربران ایرانی با اهداف و مقاصد متفاوتی به ایجاد و پیگیری این صفحات می پردازند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف مطالعه جامعه شناختی شبکه اجتماعی اینستاگرام، ضمن نقادی پژوهش های پیشین، درصدد تحلیل محتوای صفحات کاربران ایرانی و دسته بندی آن ها بر اساس نوع کارکرد جمعی بر آمده است. نتایج نشان می دهد که این صفحات انبوه را می توان ذیل شش کارکرد جمعی دسته بندی کرد: خبری، آموزشی، بازاریابی، خدماتی، بلاگرها، و پیج های زرد. بدین-ترتیب، حوزه فعالیت شبکه اجتماعی اینستاگرام فراتر از ارتباط ساده اجتماعی است چراکه شبکه های اجتماعی جدید نظیر اینستاگرام با قابلیتی های متفاوتی که دارند بسیاری از حوزه های فردی و اجتماعی را تحت پوشش قرار می دهد و می تواند پاسخ گوی نیازهای متفاوت افراد در زمینه کسب وکار اقتصادی، دریافت اطلاعات ، سرگرمی، آموزش ، ارائه خدمات و غیره باشد. شبکه اجتماعی اینستاگرام همچنین موجب تقویت فرهنگ مشارکتی می گردد. چراکه کاربران و کنشگران در این شبکه در ایجاد و گردش محتوا جدید به طور فعالانه مشارکت می کنند.

پژوهش پیش رو به هویت سازی رسانه ای در جریان مذاکرات هسته ای و به طور موردی هویت گروهی نمایش داده شده از کشورهای عضو 1+5 در روزنامه ایران، دوره زمانی 1382 تا 1392، پرداخته است. در دنیای جدید رسانه ها در موضوعات مختلف به کمک سیاست خارجی آمده اند و با طرح موضوعات مختلف سعی در پیگیری منافع خود دارند. در این میان یکی از مهم ترین کارهایی که رسانه ها در این خصوص انجام می دهند هویت سازی از خود و دیگران است تا بدین ترتیب هم به شکل گیری ذهنیت تصمیم گیران کمک کنند و هم افکار عمومی را به سمت وسوی خاصی هدایت کنند. بر همین اساس، دیپلماسی رسانه ای یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین عوامل بر مسائل جدید به طور عام و مسئله روند هسته ای ایران به طور خاص است. سؤال تحقیق بدین صورت مطرح شده است که «هویت سازی رسانه ای روزنامه ایران درخصوص هویت گروهی اعضای 1+5 در سال های 92-82، از چه کاراکترها و مشخصه هایی برخوردار است؟» در این پژوهش یافته های تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوا ضمن تأکید بر سیالیت و برساخته بودن هویت کشورها در روابط بین الملل، هویت های گروهی اعضای 1+5 را در قالب گروه های «دوست» و «دشمن» نمایش می دهد.

"امروزه در عصری زندگی می‌کنیم که رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی تقریباً بر تمام شئون زندگی ما سایه افکنده‌اند. هیچ موضوع یا مسئله‌ای را اعم از اقتصادی، اجتماعی، نظامی، فرهنگی و… نمی‌توان تصور کرد که رسانه‌ها در آن نقش نداشته باشند. اگر در گذشته خانواده‌ها مهم‌ترین نقش را در آموزش و پرورش افراد و ایجاد جامعه‌ای امن و سالم برعهده داشته‌اند، اکنون رسانه‌ها با پیشرفت‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و به طور کلی فناورانه، این نقش را به تصرف و قبضه خود درآورده‌اند. دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم بیش از آن‌ که دنیایی واقعی، عقلانی و منطقی باشد، دنیایی مجازی، تخیلی و احساسی است که رسانه‌ها برایمان ساخته‌اند. متأسفانه باید گفت تصویری که رسانه‌ها به ویژه برای کودکان و نوجوانان از جهان ترسیم کرده‌اند، اغلب زشت، وحشتناک، ناامن و پر از آشوب و جنگ و نزاع است. خوبی‌ها، زیبایی‌ها، دوستی‌ها، ایثارگری‌ها و... کمتر توسط رسانه‌ها نشان داده می‌شود. ای کاش وضعیت جهان و عملکرد رسانه‌ها به‌ گونه‌ای بود که نام این ویژه‌نامة فصلنامه پژوهش و سنجش به جای «رسانه و جنگ»، «رسانه و صلح» انتخاب می‌شد. اما مرور و مطالعه جنگ‌های به وقوع پیوسته به ‌ویژه در یک قرن اخیر نشان می‌دهد که بیشتر جنگ‌ها با جنگ روانی و رسانه‌ای آغاز شده و با آن ادامه یافته و پایان گرفته‌اند. لهذا پیروزی و شکست کشورها در قالب سیاست‌های رسانه‌ای رقم می‌خورد؛ این رسانه‌ها هستند که پیروزی می‌آفرینند، مغلوب می‌سازند و افکار عمومی را به سمت و سویی که می‌خواهند هدایت می‌کنند. چنان ‌که می‌توان جنگ جهانی اول را جنگ روزنامه‌ای، جنگ جهانی دوم را جنگ رادیویی، جنگ ویتنام را جنگ تلویزیون‌های سیاه و سفید، جنگ اول خلیج فارس را جنگ تلویزیون‌های ماهواره‌ای و جنگ دوم خلیج‌فارس را جنگ رسانه‌‌های مدرن نامید. البته باید اذعان کرد که رابطه رسانه‌ها و جنگ یک رابطة دوطرفه و دو سویه است، یعنی، از یک طرف رسانه‌ها در تحریک و تهییج، آماده‌سازی و اقناع افکار عمومی برای آغاز، پیشبرد و پایان جنگ نقش دارند و از سوی دیگر، خود جنگ همچون میدان و آزمایشگاهی است که در پیشرفت و توسعه و رشد و تکامل و آزمون اثربخشی رسانه‌ها نقش ایفا می‌کند. برای مثال، می‌توان گفت همچنان‌که جنگ اول خلیج‌فارس در سال 1991، موجبات شهرت بیشتر و تکامل شبکه تلویزیونیCNN را فراهم آورد (به طوری که برخی این جنگ را جنگCNN لقب دادند)،‌ جنگ افغانستان بیشترین کمک را به مطرح شدن شبکه تلویزیونی الجزیره و جنگ دوم خلیج‌فارس بیشترین کمک را به شهرت یافتن شبکه العالم کرده است. رسانه‌ها علاوه برنقش‌های مختلفی که در جنگ ایفا می‌کنند، فرماندهی نوعی از مهم‌ترین و اثربخش‌ترین جنگ‌ها، یعنی «جنگ‌روانی» را نیز بر عهده دارند. جنگ روانی از جمله جدید‌ترین سلاح‌های جنگی دوران معاصر علیه باورها، اندیشه‌ها، اعتقادات و احساسات افراد است. این جنگ در عین حال که نوعی دفاع به شمار می‌رود، حالت هجومی نیز دارد، چرا که در عین تقویت روحیة ملت و سربازان خودی، به تضعیف روانی دشمن می‌پردازد. اهداف مهم جنگ روانی عبارتند از: الف) از بین بردن امید مخاطبان کشور مقابل، ب) ترویج بی‌اعتمادی نسبت به رهبران کشور مقابل و ج) ایجاد شکاف در جامعه مورد نظر. در اهمیت جنگ روانی همین بس که در سال91-1990 استفاده مناسب امریکا از ابزار اطلاعاتی جنگ روانی موجب شد که در حدود 87000 نظامی عراقی خود را تسلیم کنند. با توجه به اهمیت و نقش بسیار مهمی که رسانه‌ها در جنگ دارند موضوع این شماره فصلنامه پژوهش و سنجش به جنگ و رسانه اختصاص داده شد. بی‌شک بدون مساعدت و همکاری بی‌دریغ اساتید، اندیشه‌ورزان و پژوهشگران عزیز امکان تهیة چنین مجموعه‌ای میسر نبود. از خوانندگان و مخاطبان فهیم و نکته‌سنج انتظار می‌رود با ارائة پیشنهادها و انتقادهای سازندة خود به مجموعه عوامل دست‌اندرکار فصلنامه منت نهاده، موجبات رفع خطاها و لغزش‌های احتمالی و نیز افزایش غنای فصلنامه را در شماره‌های آتی فراهم سازند. توفیق همگان را از خداوند متعال مسئلت دارم. "