تولّی و تبرّی در اشعار دعبل خزاعی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تولّی و تبرّی، این دو اصطلاح قرآنی درمدایح و هجویات شاعران شیعی، بویژه در دوره ی عباسی به دلیل شرایط سیاسی و مذهبی حاکم، نمود بیشتری یافته است. شاعران شیعی، عشق و دوستی نسبت به اهل بیت را در قالب مدح و رثا و برائت و دشمنی با خلفای ظالم عباسی را در قالب هجو و عتاب ابراز می داشتند. دعبل خزاعی نیز از جمله شاعران متعهد و دوستدار اهل بیت است که توانسته دو امر تولّی و تبرّی را در اشعار خود، با زبانی زنده و ضمن بهره گیری از احادیث و روایات اسلامی به تصویر کشد. در این پژوهش به روش توصیفی به بیان مظاهر تولّی و تبرّی در اشعار دعبل پرداخته شده است و نتایج آن حاکی از آن است که دعبل با تلفیق زبان عاطفی و حماسی و پیوند آن با اندیشه های دینی، و با استناد به احادیث و قرآن و اصل ولایت، تولّای راستین خود را نسبت به اهل بیت به نمایش گذارده است. او توانسته است تبرّای قلبی خود را که از تولای اهل بیت سرچشمه می گیرد، با هجویات گزنده و اثر گذار خود درباره ی عباسیان و دشمنان علویان بیان کند. دعبل در اشعارخود، ضمن بیان تولّی و تبرّای قلبی، با مدح و رثای اهل بیت و از سوی دیگر با نکوهش خصلت های دشمنان آنها، به دو تکلیف امر به معروف و نهی از منکر عمل نموده است که این خود منجر به اصلاح جامعه ی اسلامی می شود.Friendship (Tawalla) and dissociation(Tabarra) in the poems of Debel al-Khuzai
friendship and dissociation, both branches of Islam, respectively mean friendship with the friends of God and enmity with the enemies of God. These two Quranic terms have found greater expression in the praises and satires of Shiite poets, especially in the Abbasid period due to the prevailing political and religious conditions. Shiite poets expressed love and friendship towards the Ahl al-Bayt (a.s.) in the form of praise and lamentation, and their innocence and enmity towards the oppressive Abbasid caliphs in the form of satire and blame. Debel al-Khuzai is also among the committed and loving poets of the Ahl al-Bayt (a.s.) who has been able to portray the two matters of friendship and dissociation in his poems in a lively language that benefits from Islamic hadiths and narrations. In this study, the manifestations of reliance and self-denial in Debel’s poems are described in a descriptive manner. The result indicates that Debel, by combining emotional and epic language and linking it with religious ideas, citing hadiths and the Quran, and relying on the principle of guardianship, has displayed his true reliance on the Ahl al-Bayt (a.s.) in his dynamic and beautiful poems. He has been able to express his heartfelt reliance, which stems from the reliance on the Ahl al-Bayt (a.s.), with his biting and effective satires about the Abbasids and the enemies of the Shias. In his poems, while expressing reliance and self-denial, by praising and lamenting the Ahl al-Bayt (a.s.) and their virtues, and on the other hand by condemning the characteristics of their enemies, Debel has fulfilled the two duties of enjoining good and forbidding evil, which in itself leads to the reform of the Islamic society
تبلیغات
