همایون در ایران: مسیر سفر و مدت اقامت (بررسی و تحلیل منابع مکتوب) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با فوت بابر در 937ق/ 1530م پسر ارشدش نصیرالدین محمد همایون بر تخت سلطنت نشست. وی پس از استقرار در دهلی، برای تثبیت حاکمیت خود درگیریهای سختی با حاکمان زمان از جمله شیرشاه سوری افغان ملقب به بهادرشاه داشت و از طرف دیگر مورد حسادت برادرانش کامران میرزا و عسکری میرزا ، که قصد قتل او را داشتند، قرار گرفت. همایون در سال 951 به توصیه بیرام خان هند را به قصد ایران ترک کرد. از زمان سفر همایون به ایران و بازگشت وی به هند که با کمک شاه طهماسب صفوی مجددا به تخت سلطنت رسید، پانزده سال طول کشید که از این مدت 14 ماه را در دربار صفوی گذراند. همایون از طریق هرات، مشهد و سبزوار روانه قزوین شد و پس از ملاقات با شاه طهماسب و بعد از یکسال و دوماه اقامت در ایران، به یاری شاه طهماسب و از طریق سبزوار و دامغان و بسطام و تربت جام ابتدا قندهار و بعد کابل را تصرف کرد و سپس با سرکوب کامران میرزا به دهلی رفت. وی سرانجام در 11 ربیع الاول 963، در 49 سالگی درگذشت.Humayun in Iran: Travel Route and Duration of Stay (A Study and Analysis of Written Sources)
After the death of Babur in 937 AH / 1530 CE, his eldest son, Nasir al-Din Muhammad Humayun, ascended the throne. Following his establishment in Delhi, he faced severe conflicts with contemporary rulers, including Sher Shah Suri (also known as Bahadur Shah), while also contending with the jealousy of his brothers, Kamran Mirza and Askari Mirza, who plotted to kill him. In 951 AH, upon the advice of Biram Khan, Humayun left India for Iran.
The period from Humayun’s departure to Iran to his return to India—when he regained the throne with the support of Shah Tahmasp Safavi—spanned fifteen years, fourteen of which were spent in the Safavid court. Humayun traveled via Herat, Mashhad, and Sabzevar to Qazvin, where he met Shah Tahmasp. After a one-year and two-month stay in Iran, he, with Shah Tahmasp’s assistance, proceeded through Sabzevar, Damghan, Bastam, and Torbat-e Jam to recapture Kandahar and Kabul, and ultimately returned to Delhi after suppressing Kamran Mirza. Humayun passed away on 11 Rabiʿ al-Awwal 963 AH at the age of 49.







