بررسی تأثیر تغییرات اقلیمی بر زیست پذیری شهرها: موردپژوهی شهر مشهد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
طی سال های اخیر، پدیده تغییر اقلیم به محور اصلی چالش های ناپایدارکننده سکونتگاه های شهری تبدیل شده است. به طوری که امروزه بسیاری از شهرهای جهان با پیامدهای برآمده از تغییرات اقلیمی ازجمله افزایش سطح دما، کاهش میزان بارش، خشکسالی و کمبود آب، ناامنی غذایی، آلودگی هوا، تهدید سلامت انسان ها، تأثیر بر میزان تقاضای انرژی در فصول گرم و سرد و امثال آن مواجه هستند که تمامی این پیامدها در عمل بر زیست پذیری ساکنان این شهرها اثرگذار بوده است. در این بین، شهرها می توانند بستر مناسبی برای پاسخ به اثرات تغییرات اقلیمی به صورت رویکردهای کاهش و سازگاری باشند. به همین منظور، پژوهش حاضر در راستای بررسی تأثیر تغییرات اقلیمی بر زیست-پذیری شهر مشهد انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. بدین ترتیب، مبتنی بر چارچوب سنجشی، پرسشنامه ای محقق ساخته براساس طیف لیکرت و با استفاده از روش گلوله برفی بین 40 نفر از متخصصان و پژوهشگران مرتبط با موضوع پژوهش در سطح شهر مشهد توزیع شده و برونداد آن با آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج بررسی داده های اسنادی در این پژوهش نشان می دهد که شهر مشهد طی پنج دهه اخیر با افزایش 2/8 درجه سانتی گرادی دما، کاهش 2/41 میلی متری بارش و کاهش 31 روزی تعداد روزهای یخبندان مواجه بوده که این موارد مبین وجود پدیده تغییر اقلیم در سطح این شهر است. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین اثرات تغییرات اقلیمی و زیست پذیری شهر مشهد رابطه ای معنادار، معکوس و قوی برقرار بوده (ضریب همبستگی 922/0-) که این امر نشانگر آن است که تغییرات اقلیمی حادث شده در سطح شهر مشهد در عمل بر زیست پذیری این شهر اثرات سو داشته اند. از سوی دیگر، از بین اثرات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیط زیستیِ تغییرات اقلیمی، اثرات محیط-زیستی (با ضریب رگرسیونی 602/0-)، بیشترین اثرگذاری را بر کاهش زیست پذیری شهر مشهد داشته است.Investigating the Effects of Climate Change on the Livability of Cities: A Case Study of Mashhad City
In recent years, the phenomenon of climate change has become the main focus of the destabilizing challenges of human settlements. Today, many cities in the world are facing the consequences of climate change, including increased temperatures, decreased rainfall, drought and water shortages, food insecurity, air pollution, threats to human health, impacts on energy demand in hot and cold seasons, and the like, all of which have had an impact on the livability of the residents of these cities. In the meantime, cities can be a suitable platform for responding to the effects of climate change in the form of mitigation and adaptation approaches. For this purpose, the present research has been conducted to investigate the effects of climate change on the livability of Mashhad city. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of its nature and method. In this way, based on the measurement framework, a researcher-made questionnaire based on the Likert scale and using the snowball method was distributed among 40 experts and researchers related to the research topic in Mashhad city. The results of document data analysis in this research show that during the last five decades, the city of Mashhad has faced an increase of 2.8 degrees Celsius in temperature, a decrease of 41.2 mm in precipitation, and a decrease of 31 days in the number of freezing days. These cases show the existence of climate change in this city. Also, the results indicate that there is a significant, inverse, and strong relationship between the effects of climate change and the livability of Mashhad (correlation coefficient -0.922), which indicates that the climatic changes that have occurred in the city of Mashhad have had negative effects on the livability of this city. On the other hand, among the social, economic, physical, and environmental effects of climate change, the environmental effects (with a regression coefficient of -0.602) have had the greatest effect on reducing the livability of Mashhad.
تبلیغات
