چکیده

متن

در اکتبر سال 1945، زمانی که دو مهندس هوشمند ژاپنی در اتاق کوچکی در طبقه سوم آپارتمانی در توکیو، که تنها ساختمان سالم برجای مانده در میان ساختمانهای ویران اطراف خود بود، با هم پیمان بستند تا کارهایی را انجام ندهند که دیگران انجام می‌دهند، نهال شرکت سونی کاشته شد. این نهال نورسته با تغذیه از اندیشه خلاق و نوآورانه موریتا و ایبوکا روزبه‌روز بارورتر گشت و میوه‌های متعدد و متنوع به همگان ارزانی داشت. شاید کمتر شرکتی را در عرصه محصولات الکترونیک در دنیا بتوان سراغ گرفت که چنین تنوع محصول نوآورانه را داشته باشد. سونی همواره پیشگام بوده و می‌خواهد پیشگام باشد.
سونی تنها به عرضه رادیوی ترانزیستوری، تلویزیون، ویدئو، دوربین فیلمبرداری، دوربین دیجیتالی، واکمن، واچمن، میکروفون، تلفن همراه و... اکتفا نکرده و عرصه‌های دیگری همچون سرگرمی و بازی و حتی خدمات مالی و بانکی را نیز تجربه کرده است. حضور بی‌بدیل دهها ساله در زمینه عرضه ابداعات و فناوریها و محصولات متنوع الکترونیک در سراسر جهان، نام ساده سونی را در همه‌جا شناسانده است. حضور موریتا در آمریکا و اروپا، سونی را در جرگه پیشروان عرصه جهانی‌سازی شرکتها قرار داد. امروزه بیش از 70 درصد درآمد شرکت در خارج از ژاپن به‌دست می‌آید و بیش از 60 درصد کارکنان این مجموعه عظیم صنعتی و اقتصادی در جایی غیراز ژاپن مشغول کار هستند.
تاریخچه
در بحبوحه جنگ جهانی دوم، مهندس جوان تیزهوش ژاپنی، ماسارو ایبوکا که نابغه اختراع بود در شرکت خود به نام «ابزار دقیق ژاپن» کار می‌کرد. همزمان آکیو موریتا که رویایش ساخت یک گرامافون الکتریک بود و تازه از دانشگاه اوزاکا در رشته فیزیک فارغ‌التحصیل شده بود به‌عنوان افسرنیروی دریایی در فتر فناوری مشغول به‌کار و با ایبوکا آشنا شد. این دو در سال 1946 شرکت مهندسی مخابرات توکیو (Tokyo Tsashin Kogyo) را تاسیس کردند. شرکتی که با سرمایه اولیه 500 دلار و حضور 20 نفر آغاز به کار کرد و سنگ بنای شرکت عظیم سونی محسوب شد.
در سال 1985 شرکت نام خود را به «سونی» تغییر داد که از لغتSound اخذ شده است، زیرا گرچه اولین محصول شرکت، پلوپز برقی بود اما مهمترین محصول شرکت، رادیوی ترانزیستوری و سپس محصولات صوتی متنوع بود. در
مدت همکاری این دو دوست مبتکر، ایبوکا بیشتر وقت خود را بر روی انجام تحقیقات فناوری و توسعه محصول متمرکز می‌کرد و موریتا به گسترش سونی در مناطق مختلف دنیا، جهانی‌سازی شرکت، توجه به مسائل مالی، توسعه منابع انسانی و ورود به دنیای نرم‌افزار دست می‌زد. در سال 1950 اولین ضبط صوت نواری که شرکت آن را مدلG نام نهاده بود به بازار عرضه و سالهای بعد مدلهای متنوع‌تری از این محصول ارائه شد.‌ اولین رادیوی ترانزیستوری جهان با مارکTR-55 در سال 1956 با قیمت 13800 دلار وابعاد 32 ×71 × 112 میلیمتر توسط شرکت روانه بازار شد. در سال 1959 اولین تلویزیون ترانزیستوری 8 اینچی از سوی شرکت به دنیا عرضه شد. سه سال بعد، سونی مدلTV5-303 که کوچکترین و سبک‌ترین تلویزیون رنگی در زمان خود بود را ابداع کرد.
در سالهای 1963 و 1964 شرکت سونی، ویدئو، میکروفون، ماشین حساب الکترونیکی و تلویزیون کروماترون را به بازار عرضه کرد.
در سال 1968 تلویزیون رنگی ترینترون و در سال 1978 اولین نوار کاست توسط شرکت ابداع و ارائه شد. در این مدت، باتلاشهای موریتا، شرکت گامهای مهمی در جهت جهانی‌شدن برداشته بود، به‌گونه‌ای که در سال 1968 اولین مرکز طراحی برون مرزی خود را در آمریکا دایر کرد. سال 1981 نوار بتاماکس مخصوص ویدئو برای اولین بار توسط سونی ارائه شد. در دهه 80، محصولات متنوعی همچون دوربین فیلمبرداری، رایانه شخصی، مترجم الکترونیک و رایانه گرافیکی ابداع و ارائه شد. در ابتدای دهه 90 اولین مدیر غیرژاپنی در سونی منصوب شد. جعبه بازی معروف سونی (Play Station) در سال 1994 به بازار عرضه شد. دو سال بعد، سونی دوربین دیجیتالی و سال بعد رایانه کیفی را به بازار ارائه کرد. در واپسین سال قرن پیش، سرگرمی محبوب همگان یعنی سگ ربات، نوآوری بعدی سونی بود. سونی با مشارکت شرکت اریکسون به دنیای تلفن همراه وارد شد. فهرست‌کردن محصولات تولیدی شرکت به‌دلیل تنوع آن کار مشکلی است که در آن باید از محصولات مهمی چون واکمن، دیسک گردان رایانه، واچمن، تلویزیونهای دستی، پخش استریو، دوربینهای فیلمبرداری، ولت‌متر و بالش برقی نام برد.
حوزه‌های کاری
شرکت سونی، امروز در کسب وکارهای متعددی وارد شده است که عمده‌ترین آن کسب وکار محصولات الکترونیک است (3/64 درصد). گروه نیمه‌هادی و محصولات مصرفی نظیر تلویزیون، ویدئو، تصویربرداری دیجیتالی و صوتی در این بخش قرار دارد. سایر کسب وکارها عبارت است از گروه ارتباطات سیار سونی اریکسون، سرگرمیها، بازی، تجهیزات شخصی و خدمات مالی نظیر بیمه و بانکداری. سونی مدعی است باوجود تنوع بسیار در کسب وکار خود، هویت واحد جهانی شرکت را حفظ کرده است.
فرهنگ و ارزشهای سازمانی
موریتا و ایبوکا در یک بیانیه فلسفی و آینده‌نگرانه در آغاز کار شرکت نوشتند «اگر امکان داشت شرایطی ایجاد کنیم که افراد بتوانند با روحیه کار گروهی متحد شوند و استعدادهای فناوری خود را به‌خوبی تجربه کنند، آنگاه چنین سازمانی می‌تواند خوشحالی بی‌حد و حصر و منافع فراوان به‌ارمغان آورد». شعاری که آنها آن را باور داشتند. «روحیه سونی» بود. آنها معتقد بودند سونی یک شرکت پیشگام است و قصد ندارد دنباله‌رو دیگران باشد. شرکت سونی همواره در جستجوی ناشناخته‌ها خواهد بود. چشم‌انداز سونی، ایجاد سرگرمی برای دنیای آینده است.
در سال 2003 شرکت بیانیه ارزشهای خود را منتشر کرد و در آن استانداردهای داخلی اصلی را که باید توسط همه مدیران و کارکنان سونی به‌کار گرفته شود تبیین کرد. اساس این ارزشها که فرهنگ سازمانی شرکت را تشکیل می‌دهد عبارت است از:
1 – تبعیت از قوانین
2 – رعایت مسائل مربوط به‌کار
3 – سلامتی و ایمنی
4 – مراقبت از محیط
5 – سیستم مدیریت شامل: تعهد شرکت - پاسخگویی و مسئولیت مدیریت - ارزیابی ریسک و مدیریت ریسک - آموزش – ارتباطات - بازخورد مشارکت کارکنان - فرآیند اقدام اصلاحی - مستندسازی
6 – اخلاق شامل: حفاظت از سرمایه فکری سازمان - مشارکت و درگیرشدن در کارهای گروهی - کسب وکار، رقابت و تبلیغات منصفانه و درست - شفاف و بازبودن اطلاعات - نفی فساد، رشوه، اختلاس و حیف‌ومیل اموال - نفی سود غیرمتعارف.
تحقیق و توسعه
نام سونی با نوآوری در محصول عجین شده است. فلسفه بخش طراحی سونی این است: «کاری انجام ده که هیچگاه قبل از آن انجام نیافته است. همواره یک گام پیشتر
قرار داشته باش».
همین فلسفه منجر به تولید محصولاتی با عملکرد عالی، سهولت در استفاده و زیبا شده است.
منابع انسانی
شرکت سونی برای ارتباط بین مدیریت و کارکنان بسیار ارزش قائل است زیرا این امر در جهت انتقال سیاستهای مدیریت به کارکنان و تشویق آنها به ارائه نظراتشان حیاتی است. فلسفه اساسی سونی در این مورد تنوع جهانی و دادن فرصتهای برابر به همه است. براساس منشور اخلاقی سال 2003 شرکت، موارد زیر به‌عنوان حقوق بنیانی کارکنان که با فعالیتها و قواعد کاری سونی منطبق است درنظر گرفته شده است:
- در اختیارگذاشتن فرصتهای برابر کارکنان
- منع کار اجباری و کار کودکان
- شرایط استخدامی و کاری سالم
- محیط کاری ایمن، سالم و تمیز
از آن سال، شرکت جایزهMVP را برای کلیه کارکنان خود که فناوری و ارزشی خاصی به‌کار گرفته‌اند تا برای سونی ارزش افزوده خلق کنند در نظر گرفت. این جایزه به‌منظور انگیزه‌دادن به کارکنان برای تلاش و تحرک بیشتر است. در سال 2005، تعداد 37 نفر از کارکنان به‌این جایزه دست یافتند. در زمینه کارکنان، سونی سیستم خودارزیابی برای اهداف فردی و خط‌مشی پرداخت براساس عملکرد را به‌کار گرفته است. سال 2000 نیز دانشگاه سونی تاسیس شد. در سال 2005 تعداد کارکنان سونی در سراسر جهان 158500 نفر بود که 8/38 درصد در ژاپن، 6/18 در آمریکای شمالی، 3/9 در اروپا، 8/11 در آسیا، 4/19 در آسیای شرقی و 1/2 در آمریکای لاتین مشغول به کار بودند. 5/82 در صد کارکنان در کسب‌وکار الکترونیک فعالیت می‌کنند. نسبت کارکنان زن شرکت در ژاپن 29 درصد، در آمریکا 38 درصد و در اروپا نیز 38 درصد است. نسبت تعداد مدیران زن شرکت در ژاپن 1/3 درصد، در آمریکا 5/32 درصد و در اروپا 17 درصد است.
فروش
در سال 2005، فروش شرکت بیش از 66 میلیارد دلار و سود خالص آن 5/1 میلیارد بود. درصد فروش شرکت در ژاپن، آمریکا، اروپا به‌ترتیب 29، 2/26 و 23 بوده است. در حـــوزه‌های مختلف کسب وکار، میزان درصد فروش 3/64 درصد مربوط به حوزه الکترونیک، 12 درصد بازی، 3/9 درصد تصویربرداری، 3/9 درصد خدمات مالی و 1/5 درصد سایر موارد بوده است.
مدیرعامل
ایبوکا مهندس جوان و نابغه‌ای که دوست نداشت همان کاری را انجام دهد که دیگران انجام می‌دهند به‌همراه موریتا که رویای ساخت یک گرامافون الکتریک را در سرداشت شرکت سونی را تاسیس کردند. ایبوکا در 21 سالگی در زمینه روشنایی نئون اختراعی را به‌نام خود ثبت کرده بود. او در زمینه دانش فنی، مدیریت و بویژه بازاریابی بسیار قوی بود. همواره تمایل داشت تا بازار را به سمت فناوریهای نوین سوق دهد.
موریتا نیز در گسترش جهانی سونی نقش بسیار عمده داشت به‌گونه‌ای که شرکت را بسیار سریع‌تر و بیشتر از سایر شرکتهای مشابه به سمت جهانی‌شدن سوق داد. همین حرکت نهادینه شده سبب شد که امروز، مدیرعامل شرکت فردی غیرژاپنی باشد: هوارد استرینگر. او معتقد است رشد و غنای سونی جز با تنوع جاذبه‌های کاری و درک تجربه‌های متعدد ممکن نیست. او برنامه «ایده‌های سونی» را برای بازنگری سیاستهای شرکت و ارزیابی و اخذ نظرات کارکنان، مشتریان، فروشندگان، تامین‌کنندگان و سهامداران مطرح کرده است. استرینگر برنامه «سونی یکپارچه و متمایز»را برای توانمندسازی کارکنان و بهبود عملکردها در جهت پاسخگویی به نیازهای ذی‌نفعان درنظر گرفته است.
مدیرعامل سونی معتقد است که این برنامه شرکت را در جهت دستیابی به چشم‌انداز خود کمک خواهد کرد.
آینده
مدیرعامل سونی براین باور است که باید برای نسل بعد، جامعه‌ای پایدار خلق کرد. او می‌گوید: معتقدم که سونی باید نقش مهمی در کمک به توسعه و پیشرفت یک جامعه پایدار جهانی ایفا کند. شرکت برنامه «مدیریت سبز 2010» را برای خلق این جامعه طراحی کرده است تا بتوان براساس آن صدمات زیست‌محیطی کسب وکار را کاهش داد. کاستن هفت درصد از میزان شاخص گازهای گلخانه‌ای نسبت به سطح سال 2000 در جهت جلوگیری از گرم‌شدن زمین از جمله این برنامه‌هاست. استرینگر، مدیرعامل شرکت، اساس حرکت سونی را جهانی فکرکردن و محلی عمل‌کردن می‌داند.
منابع:
1- www. Sony. net
2-www. Sony. co. jp
3- www. Fortune. com

تبلیغات