درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف مطالعه حاضر، بررسی پایایی و روایی سازه نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی است. روش: به منظور دست یابی به هدف پژوهش، 265 دانشجوی دانشگاه اصفهان به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی را تکمیل کردند. یافته ها: نتیجه ساختار عاملی یا روایی سازه با استفاده از تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس چهار عامل بود که 42/58 درصد واریانس کل آزمون را تبیین کرد. این عوامل عبارت اند: روبه بالای خودارجاع، روبه پایین بدون ارجاع، روبه بالای دیگرارجاع و روبه بالای بدون ارجاع. پایایی سازه نسخه فارسی این مقیاس و چهار عامل از طریق آلفای کرونباخ و بازآزمایی برآورد شد که همگی رضایت بخش بودند. نتیجه گیری: برای سنجش تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی در ایران می توان از نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی به عنوان یک آزمون معتبر استفاده کرد.

هدف از این پژوهش بررسی تعدادی از آزمون های پرکاربرد در حوزه ی سنجش تحول اخلاقی است که برپایه نظریه تحول اخلاقی لارنس کلبرگ ساخته شده اند. از آنجا که رشد اخلاقی یکی از جنبه های مهم رشد روانی اجتماعی است و در موقعیت های مختلف می تواند عاملی موثر بر رفتار انسان ها باشد، مطالعه آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. اکثر آزمون های ساخته شده براساس نظریه کلبرگ، رویکردی داستانی دارند که تفسیر استدلال ها را بااشکالاتی همراه می کند لذا تدوین آزمون هایی به شکل پرسشنامه مورد توجه پژوهشگران در سراسر دنیا قرارگرفته و در این مجال به بررسی این ابزارها می پردازیم.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاسی جهت سنجش خودیابی بر اساس نظریه های مختلف شخصیت در دانشجویان دانشگاه سمنان بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. بدین منظور تعداد 350 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به ابزارهای محقق ساخته خودیابی، عزت نفس روزنبرگ، افسردگی و اضطراب بک پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مقیاس محقق ساخته خودیابی چهار عامل خودآگاهی، مجذوبیت، استعلا و رشد شخصی را اندازه گیری می کند. همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که خودیابی با عزت نفس ، اضطراب و افسردگی رابطه معناداری دارد. علاوه بر آن اعتبار مقیاس خودیابی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 89/0 و هر کدام از خرده مقیاس ها شامل خودآگاهی 89/0، مجذوبیت 89/0، استعلا 84/0 و رشد شخصی 88/0 به دست آمد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش بیانگر این است که مقیاس SDS در جامعه دانشجویان از خصوصیات روانسنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روانشناختی استفاده کرد.

نظریه جایگاه اجتماعی نظریه ای در مورد افسردگی و رفتارهای منجر به خودکشی است. الگوی نظریه مذکور احساس شکست و احساس ناکامی در حیوانات است؛ که درنهایت منجر به افسردگی آنان می شود. بر این اساس، گیلبرت و آلن (1998) پرسشنامه ای را برای سنجش احساس شکست ابداع نموده اند. پژوهش حاضر به منظور هنجاریابی اکتشافی پرسشنامه احساس شکست و بررسی روایی و پایایی آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه انجام شده است. نمونه ای مشتمل بر 306 نفر (102 مرد و 204 زن) از دانشجویان به روش تصادفی انتخاب شدند. تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس بکار گرفته شد؛ همچنین به منظور محاسبه روایی همگرا از پرسشنامه های ناامیدی و افسردگی بک استفاده شد. اگرچه نسخه اصلی پرسشنامه بدون خرده مقیاس است، پژوهش حاضر وجود سه عامل به نام های ""احساس رکود""، ""احساس بازندگی"" و ""احساس رضایتمندی"" را نشان می دهد. درمجموع این سه عامل قادر به تبیین حدود 63% از واریانس کل هستند. ضریب پایایی روش آلفای کرونباخ برای کل آزمودنی ها 91/0، در جامعه زنان 91/0 و مردان 92/0 به دست آمد. همچنین همبستگی بالایی بین پرسشنامه های ناامیدی و افسردگی بک با پرسشنامه احساس شکست و نیز سه خرده مقیاس آن به دست آمد. بر اساس نتایج پژوهش، مقیاس احساس شکست از روایی و پایایی مناسبی در میان دانشجویان ایرانی برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی شاخص آرزو در میان نمونه ای از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع ابزارسازی بود. 502 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شهرستان لنگرود به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و شاخص آرزو (AI؛ کیسر و رایان، 1996)، مقیاس خودشناسی انسجامی (ISK؛ قربانی، واتسن و هارگیس، 2008)، مقیاس شفقت خود-فرم کوتاه (SCS-SF؛ ریس و همکاران، 2011)، مقیاس خودشیفتگی مارگولیس-توماس (MTNS؛ مارگولیس و توماس، 1980) و مقیاس حرمت خود رزنبرگ (RSES؛ رزنبرگ، 1965) در میان آن ها اجرا شد. تحلیل عامل تأییدی مرتبه دوم نشان داد که ساختار عاملی نمونه ایرانی با ساختار عاملی به دست آمده در نمونه های آمریکایی (کیسر و رایان، 1996) برازش دارد. علاوه بر این، ضرایب همبستگی شاخص آرزو با سایر مقیاس ها تأییدی بر روایی همگرا و واگرای شاخص آرزو بود. ضرایب آلفای کرونباخ نیز همسانی درونی مناسب شاخص آرزو را نشان داد. یافته های پژوهش مطابق با مطالعات انجام شده در نظریه خودمختاری و نظریه وابستگی های ارزش خود بر نوع اهداف و ارزش ها و نه فقط دست-یابی به آن ها تأکید کرد.

هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختار عاملی پرسشنامه ترجیح اعمال مقابله ای است. به این منظور نمونه ای به حجم 240 نفر (168دختر و 72 پسر) از دانشجویان دانشگاه اصفهان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ترجیح اعمال مقابله ای بود. برای محاسبه پایایی از روش آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی و ضریب همبستگی پیرسون هر عامل با نمره کل استفاده شد. براساس نتایج تحلیل عاملی، با استفاده از چرخش متعامد (واریماکس) پنج عامل به دست آمد که به ترتیب: 1) شناختی ـ گرایشی، 2) رفتاری ـ گرایشی، 3) هیجانی ـ گرایشی، 4) شناختی ـ اجتنابی و 5) رفتاری ـ اجتنابی نامگذاری شدند. در مجموع، نتایج نشان دهنده پایایی و روایی بالای این پرسشنامه در جامعه دانشجویان دانشگاه اصفهان بود.

هدف از این تحقیق بررسی روایی و پایایی مقیاس شخصیت تاریک - فرم 12 سؤالی (جانسون و وبستر، 2010) در گروهی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی (80 دختر و 65 پسر) بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش های همبستگی گویه ها با نمره کل (تحلیل مواد)، همبستگی خرده آزمون ها با نمره کل و تحلیل عوامل استفاده شد. پایایی مقیاس یاد شده به وسیله روش های آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی بررسی گردید. یافته ها: همبستگی گویه ها با نمره کل (22/0تا 80/0) و خرده آزمون ها با نمره کل (75/0 تا 83/0) در تمام موارد در سطح p<0/01 معنی دار بود. تحلیل عوامل، 3 عامل ماکیاولیستی، پسیکوپاتی و خودشیفتگی را نشان داد که در مجموع، 30/63 درصد واریانس شخصیت تاریک را تبیین می کند. هم چنین ضرایب آلفای کرونباخ مقیاس برای خرده مقیاس ماکیاولیستی، پسیکوپاتی و خودشیفتگی و نمره کل به ترتیب 92/0، 40/0و 68/0و 81/0 بدست آمد. ضریب پایایی تنصیفی مقیاس نیز 78/0 برآورد شد. هم چنین مشخص شد که بین دختران و پسران به لحاظ شخصیت تاریک تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مقیاس شخصیت تاریک از روایی و پایایی مطلوبی برای سنجش مولفه های شخصیت تاریک در ایران برخوردار است.

زمینه: نظم جویی هیجان یکی از مؤلفه های اساسی فهم تحول هیجانی، سلامت روان شناختی و آسیب شناسی روانی است. هدف: هدف مطالعه حاضر تهیه نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرآیندی نظم جویی هیجان و بررسی اعتبار و روایی آن بود. روش: نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرآیندی نظم جویی هیجان با استفاده از تکنیک ترجمه مضاعف تدوین و روی 349 نفر (124 نفر مرد و 225 نفر زن) از دانشجویان با دامنه سنی 18 تا 32 اجرا شد.اعتبار نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرایندی نظم جویی هیجان بر اساس روش های همسانی درونی، همبستگی های مجموعه ماده و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور بررسی روایی، از روش های تحلیل عاملی، همبستگی بین خرده مقیاس ها و روایی ملاکی استفاده شد. یافته ها: دامنه آلفای کرونباخ (57/0 تا 94/0) نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرایندی نظم جویی هیجان و خرده مقیاس های آن از همسانی درونی مطلوبی برخوردار است. همچنین، نمره های ماده و نمره های کلی خرده مقیاس های مطابق، همبستگی معناداری با یکدیگر داشتند (44/0 r= تا 72 /0r= ) و ارزش ضرایب بازآزمایی (56/0 تا 74/0) بیانگر ثبات مقیاس بود. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از الگوی 7 عاملی پرسشنامه راهبردهای فرآیندی نظم جویی هیجان حمایت کرد. درجه روابط درونی بین خرده مقیاس ها نسبتاً بالا بود ( 31/0 تا 87/0). در نهایت، وجود الگوهای خاص ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس های نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرآیندی نظم جویی هیجان با عاطفه مثبت، عاطفه منفی و علایم افسردگی حاکی از روایی ملاکی خوب مقیاس بود. بحث و نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه راهبردهای فرآیندی نظم جویی هیجان، خصوصیات روان سنجی رضایت بخشی در جامعه ایران دارد و در موقعیت های مختلف بالینی و پژوهشی قابل استفاده است.

مطالعه حاضر با هدف تحلیل روان سنجِی نسخة کوتاه مقیاس مقابلة مذهبی (BRCS، پارگامنت، کوینگ و پرز، 2000) در گروهی از بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. 155 بیمار سرطانی (119 زن و 36 مرد) به نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی از روش های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی BRCS از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش وریمکس نشان داد که BRCS از دو بْعد راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی تشکیل شده است. شاخص-های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار AMOS، وجود عوامل دو گانه را تأیید کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی برای راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و منفی به ترتیب برابر با 85/0 و 80/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که در گروه نمونة بیماران سرطانی فارسی زبان، نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی، راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی را از طریق یک روش کارآمد و از لحاظ روان سنجی و نظری دقیق و معنادار می-سنجد.

هدف اصلی این پژوهش ساخت و بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس دانش و نگرش جنسی شامل روایی سازه، روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی)، همسانی درونی و پایایی بازآزمایی بود. هشتصد و سی و هفت زن و مرد ایرانی (386 مرد، 451 زن) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از شرکت کنندگان خواسته شد مقیاس دانش و نگرش جنسی (SKAS)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS)، مقیاس رابطه رمانتیک (RRS) و مقیاس سلامت روانی (MHI-28) را تکمیل کنند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، علاوه بر یک عامل کلی دانش و نگرش جنسی، دو عامل را برای مقیاس دانش و نگرش جنسی تایید کرد. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس دانش و نگرش جنسی از طریق سنجش همزمان مشکلات زناشویی، وابستگی و ناایمنی رمانتیک و بهزیستی و درماندگی روانشناختی در مورد شرکت کنندگان محاسبه شد. ضرایب همبستگی میانگین نمره های آزمودنی ها در مقیاس های دانش و نگرش جنسی با شاخص های مشکلات زناشویی، وابستگی و ناایمنی رمانتیک و بهزیستی و درماندگی روانشناختی معنادار بود. همسانی درونی مقیاس دانش و نگرش جنسی بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 84/0 تا 94/0 مورد تایید قرار گرفت. پایایی بازآزمایی مقیاس دانش و نگرش جنسی بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 76/0 تا 87/0 مورد تایید قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، مقیاس دانش و نگرش جنسی برای سنجش این سازه در نمونه های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.

هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس حرص- قناعت بر اساس آموزه های اسلامی، برای سنجش رذیله اخلاقی حرص و فضیلت اخلاقی قناعت بود. پس از طی مراحل ساخت و اعتبار و روایی سنجی اولیه، پرسش نامه ای 29 گویه ای، بین 475 دانشجو و طلبه، که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. در بررسی روایی مقیاس، میزان 14/91 درصدی موافقت کارشناسان و معناداری ضریب تطابق کندال، گویای قوت روایی محتوای مقیاس بود. تحلیل یافته ها بیانگر آن بود که مقیاس اسلامی حرص- قناعت دارای چهار عامل (دل مشغولی مادی/ احساس امنیت مادی، مهارگسیختگی مادی/ خودمهارگری مادی، ضعف معرفت و هیجان دینی/ قوت معرفت و هیجان دینی و احساس محرومیت و نیاز مادی/ رضامندی مادی) بوده است. ضریب بازآزمایی 887/0، آلفای کرونباخ 863/0 و ضریب دونیمه سازی 823/0 نشانگر اعتبار قوی این مقیاس است. براساس یافته های پژوهش می توان گفت: این پرسش نامه دارای اعتبار و روایی بالا بوده و عوامل منسجمی از آن به دست می آید که می توان با کاربرد آن، ویژگی های اخلاقی حرص و قناعت افراد را مورد مطالعه قرار داد.

هدف مطالعه حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه دوسوگرایی در ابراز هیجان بود. بدین منظور، فرآیند ترجمه و ترجمه معکوس برای تهیه نسخه فارسی پرسشنامه دوسوگرایی در ابراز هیجان انجام شد. از 521 نفر دانشجویان سه دانشگاه در تهران در سال تحصیلی 95-94 به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه دوسوگرایی در ابراز هیجان، به همراه پرسشنامه های افسردگی بک و هراس اجتماعی پاسخ دادند. برای بررسی اعتبار پرسشنامه از اعتبار سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی) و اعتبار همگرا استفاده شد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش های آلفای کرونباخ، پایایی دونیمه سازی، و ضریب پایایی بازآزمایی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه دوسوگرایی در ابراز هیجان، حاکی از وجود دو عامل دوسوگرایی در ابراز هیجان های مثبت و دوسوگرایی در ابراز هیجان های منفی بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مؤید ساختار به دست آمده در تحلیل عاملی اکتشافی بود و با مدل اصلی پیشنهاد داده شده پرسشنامه تفاوت داشت. ضرایب آلفای کرونباخِ کل پرسشنامه و عامل های تشکیل دهنده آن در دامنه 77/0 تا 86/0 و ضرایب اسپیرمن- بروان در دامنه 77/0 تا 88/0 بود. همچنین ضرایب پایایی بازآزمایی در دامنه 72/0 تا 79/0 به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد این پرسشنامه از ویژگی های روانسنجی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است.

مقدمه: انزجار، هیجانی پایه ای است که با احساس تنفر و اجتناب از موقعیت های خطرناک مرتبط است. هدف این مطالعه ارزیابی ساختار عاملی نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت انزجاری است که به منظور اندازه گیری پاسخ های فردی در موقعیت های مختلف برانگیزاننده انزجار طراحی شده است.\nروش: 300 نفر (185 نفر پسر و 115 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه های شهر تبریز (سراسری تبریز، پیام نور و علوم و تحقیقات) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه حساسیت انزجاری پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی پیرسون، آزمون T و تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد.\nیافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی یک ساختار چهار عاملی با 25 سؤال را شناسایی کرد. انزجار مرکزی، انزجار آلودگی، انزجار یادآور حیوان و انزجار رابطه جنسی عامل های کشف شده بود. همسانی درونی این عوامل به ترتیب برابر 74/0، 50/0، 74/0 و 58/0 به دست آمد. یافته ها نشان داد که زنان در مقایسه با مردان، حساسیت انزجاری بیشتری دارند. همچنین ارزیابی ساختار چهار عاملی با روش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که این مدل در مقایسه با مدل اصلی مقیاس و مدل تجدیدنظر شده سه عاملی، برازش بهتری دارد.\nنتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت انزجاری، ابزاری مناسب برای اندازه گیری حساسیت افراد نسبت به موقعیت های برانگیزاننده انزجار است.

هدف این پژوهش، بررسی ساختار عاملی، اعتبار و پایایی فرم فارسی مقیاس باورهای مثبت و منفی نشخوار فکری (PBRS) و مقیاس پاسخ نشخوار فکری (RRS) بود. روش پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی که 422 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی انتخاب شدند و این سه مقیاس بر روی آن ها انجام شد. ابزار مورداستفاده در این پژوهش سیاهه افسردگی بک و پرسشنامه فراشناخت ولز بود. روایی سازه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. همسانی درونی با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد و اعتبار مقیاس ها از طریق ضریب باز آزمایی به دست آمد. تحلیل عاملی مقیاس باورهای مثبت و منفی نشخوار فکری نشان داد، این ابزار از دو عامل تشکیل شده است که 85 و 87 درصد از واریانس این آزمون را توضیح می دهد و مقیاس پاسخ نشخوار فکری از سه عامل تشکیل شده است که 78 درصد از واریانس را تبیین می کند. ضریب روایی هم زمان سه مقیاس باورهای مثبت و منفی نشخوار فکری و مقیاس پاسخ نشخوار فکری با آزمون افسردگی بک به ترتیب 856/0 و 756/0 و 875/0 و باورهای فراشناخت به ترتیب 876/0 و 789/0 و 723/0 به دست آمد که هر سه ازلحاظ آماری معنادار بودند. ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 876/0 و 789/0 و 875/0 و ضریب اعتبار باز آزمایی به ترتیب 85/0 و 87/0 و 78/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش نشان می دهد ابزارها از روایی و همسانی درونی مناسبی برخوردارند و برای کاربردهای تشخیصی، درمانی و پژوهشی پیرامون نشخوار فکری، ابزارهای مناسبی هستند.