درخت حوزه‌های تخصصی

موسیقی همچون هنر برخاسته از لایه های درونی درون آدمی و بلکه یک نیاز روحی است و مانند هر هنری می تواند مبتذل یا متعهد باشد. موسیقی علمی از یونان باستان وارد ایران شد که ارسطو آن را به عنوان شاخه ای از ریاضیات می دانست و فیلسوفان اسلامی نیز آن را پذیرفتند البته علاوه بر قواعد علمی، ذوق و عاطفه نیز در پیدایش آن دخالت دارد هنر نیز محسوب می شود موسیقی ترجمه واژه Music انگلیسی که در فارسی معادل آهنگ می باشد و غنا را خواندن با آهنگ می گویند که همان موسیقی آوازی است. موسیقی ترکیب (composition) الحان جمع لحن و یا ملودی (Melody) و الحان به نغمه ها (Note) و نت ها دارای ریتم (Rhythm) هماهنگ است رابطه اسلام با هنر و موسیقی از مهمترین و کاربردی ترین موضوعات است . در قرآن واژه غنا و موسیقی به کار نرفته ولی آیاتی وجود دارد که در روایات یکی از مصداق های آن را «غنا» دانسته اند. لغویون غنا را «آواز خوش و طرب انگیز» دانسته اند و فقها و مفسران قران آن را صدای لهوی مناسب مجالس اهل فسوق دانسته اند که حرام می باشد. بسیاری از علما تصریح کرده اند که غنا بر حسب معنای لغوی و در عرف از غنای حرام یعنی غنا در شرع وسیع تر است موسیقی با شرایطی حرام و با شرایطی حلال می باشد در این مقاله با توجه به آیات و روایات و دیدگاه مفسران و عالمان و اسلام شناسان با رویکردی کاربردی معیارهای موسیقی بررسی شده است .

ظهور اثرات مواجههی ایران با تمدن غرب، علاوه بر عرصه های فکری و فرهنگی در حوزه های گوناگون هنری نیز قابل مشاهده است؛ در این میان موسیقی به دلیل پیشینهی طولانی در سنت ایرانی از جایگاه مهمی در میان شاخه های هنر برخوردار است. در گفت و گو با فرشاد توکلی، نوازندهی سه تار، پژوهشگر موسیقی و مدرس دانشگاه به بررسی تاریخ معاصر موسیقی ایران پرداخته ایم.