کتابشناسی ها

۵۷.

ادای دین به مصطفی بن عبدالله معروف به حاج خلیفه یا کاتب چلبی کتابشناس بزرگ ترک

نویسنده: سبحانی توفیق

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی بهار و تابستان ۱۳۷۸ شماره ۳۰ و ۳۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۵۹۳

مصطفی بن عبدالله معروف به کاتب چلبی وحاج خلیفه از کتابشناسان بزرگ قرن یازدهم هجری /هفدهم میلادی است.بیشتر آثار اوبه تاریخ وجغرافیا اختصاص دارد،اما شهرت عمده ی او درمیان کتابشناسان به سبب تالیف کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون است. حاج خلیفه دراین اثرخود قریب 15هزارکتاب ورساله رامعرفی کرده وحدود 10 هزار نام مولف وشارح رادر کتابش آورده است .کاتب چلبی،کتاب خودرابه دو دلیل به زبان عربی تالیف کرده است .نخست آنکه اکثر اسامی کتب ومولفان آنها به عربی است ودوم آنکه زبان عربی در روزگار وی ،زبان علمی تلقی می شد .کتاب حاج خلیفه درمورد کتاب های ایرانی وفارسی هم یکی از مآخذ عمده است .سُلّم الوصول هم ازآثار عمده ی اوست که هنوز به صورت خطی باقی مانده است .هردو کتاب مربوط به کتابشناسی را حاج خلیفه به ترتیب الفبایی فراهم کرده است .جمله ی آغاز هر کتاب ورساله را اورده ودراین باب او مبتکر بوده است .

فهرست کتابهای چاپی فارسی ذیل ثانوی فهرست مشار شامل نام 268 جلد کتاب چاپ شیراز براساس یادداشتهای محمد صادق فقیری

شکل نوین پیشنهادی برای شناسه های کتابشناسی مل ّی ایران

در این نوشته به عناصر مندرج در 3 سطح توصیف فهرستنویسی «قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن» اشاره گردیده و نشان داده شده که کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران در فهرستنویسی کتاب های فارسی گاه از سطح دوم و گاه از برخی عناصر سطح سوم استفاده کرده است.چون برگه های فهرست کتابخانة ملی در همة انواع کتابخانه ها مورد استفاده است. مؤلف شیوه ای نوین و در عین حال ساده برای فهرستنویسی در سطح اول و دوم پیشنهاد کرده که در انواع کتابخانه ها میتواند کاربرد داشته باشد

تصحیح و تکمله بر فهرست ها، کتاب شناسی ها و تراجم (594 - 535): تکملة الذریعة: سید سعید اختر رضوی هندی (1345 ه 1423 ه)

درخت حوزه‌های تخصصی