درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این پرسش اساسی است که میزان شبکه های اجتماعی در بین مردم استان مازندران چقدر است و تأثیر رسانه های داخلی و خارجی بر شبکه های اجتماعی چگونه است؟ برای پاسخگویی به این پرسش، نظریه مرتبط با موضوع مورد بررسی قرار گرفته و بعد از شاخص سازی و عملیاتی کردن، داده های تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه از نمونه ای 422 نفری جمع آوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تاثیرگذاری رسانه های جمعی داخلی (0/372) بر شبکه های بیشتر از میزان تاثیرگذاری رسانه های جمعی خارجی (0/161) بر متغیر وابسته مذکور است. لازم به ذکر است که تاثیر هر دو نوع بر متغیر وابسته (شبکه های اجتماعی) مثبت می باشد. به این معنی که با افزایش استفاده از رسانه های داخلی و خارجی، گستره شبکه های اجتماعی افزایش می یابد و در مقابل با کاهش استفاده از رسانه های مذکور، گستره شبکه های اجتماعی کاهش می یابد.

رسانه های نوین و در رأس آن ها اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی با دگرگونی در مفاهیم زمان و مکان، تغییر در اشکال نوین ارتباطی و ایجاد مراجع نوین هویت، موجب پیدایش ذهنیت های ناپایدار و هویت های تازه شده اند. بنابراین، پژوهش حاضر درصدد مطالعه تأثیر شبکه اجتماعی فیس بوک بر هویت جنسیتی دانشجویان است. مقاله حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته در بین دانشجویان کاربر شبکه اجتماعی فیس بوک دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 1392-1391 صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که هویت جنسیتی کاربران، تحت تاثیر عضویت در فیس بوک قرار دارد. همچنین، بین مدت زمان عضویت در فیس بوک و میزان استفاده از فیس بوک و هویت جنسیتی، همبستگی معکوسی وجود دارد؛ یعنی با افزایش مدت زمان عضویت در فیس بوک و میزان استفاده از فیس بوک، هویت جنسیتی کاربران تضعیف می شود.

بازی های رایانه ای ازجمله کالاهای پر تقاضای فرهنگی در جهان پیش رو جامعه ما به شمار می آیند، از این رو به لحاظ خلق، انتقال و توزیع ارزش های فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته اند. این مقاله با توجه به همین ویژگی ارتباطی بازی های رایانه ای به مطالعه بازنمایی ایدئولوژی ها و ارزش های فرهنگی آن ها پرداخته است. مطالعه موردی این تحقیق تحلیل نشانه شناسی سه بازی رایانه ای ""مدافعان کربلا""، ""مقاومت""و ""میر مهنا"" است که با پشتیبانی سه نهاد رسمی عرضه شده اند. هدف این مطالعه، چگونگی پردازش ایدئولوژی های فرهنگی در محتوای بازی رایانه ای از سوی بازی سازهای ایرانی است. روش تحقیق در این مطالعه روش کیفی، مبتنی بر نشانه شناسی است که در این باب از نظریه های رولان بارت برای تحلیل رمزگان فرهنگی و فیلیپ تاگ برای واکاوی نشانه های رسانه استفاده شده است. نتایج تحقیق که در دو سطح ماهیت رسانه و ایدئولوژی های فرهنگی استخراج شده اند نشان دهنده آن اند که بازی های رایانه ای ایرانی از قابلیت های خاص رسانه بازی مانند ""تعاملی بودن"" و ""روایت سازی"" توسط بازیکن استفاده نکرده اند. در بعد ایدئولوژی های فرهنگی نیز نتایج تحقیق نشان می دهد که میان محتوای ایدئولوژیک بازی ها و ایدئولوژی های فرهنگی نهاد سازنده بازی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد پس سیر روایی بازی مبتنی بر ارزش های رسمی است.

در این پژوهش ساختار روایی انیمیشن ها و بازی های رایانه ای معادل آن ها به منظور شناخت چگونگی ارتباط این دو ساختار با یکدیگر، مورد مقایسه قرار گرفته اند. در این تحقیق ترکیبی از نظریات کلود لوی-استروس و ولادیمیر پراپ به عنوان تکیه گاه نظری تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. پیش از هر چیز با تکیه بر نظریه کلود لوی- استروس ساختارمندی روایت ها پیش فرض قرار داده شده که بر اساس آن، ساختار روایت ها، معناهای خاصی را برای حل نمادین تناقضات تولید می کنند. تحلیل همنشینی و مطالعه نحوه چینش عناصر درون ساختار روایت، با تکیه بر روایت شناسی پراپ صورت گرفت و تحلیل جانشینی به منظور تعیین چیستی معنای متن، با تکیه بر تقابل های دوجزئی لوی-استروس، صورت گرفت. روش شناسی تحقیق حاضر مبتنی بر مطالعه ساختارمند متن صورت گرفت که در این راستا، روشی که ولادیمیر پراپ در روایت شناسی به کار بسته است، راهنمای عمل قرار گرفته است. این تحقیق نشان می دهد که ساختار روایی بازی های رایانه ای با ایجاد تغییراتی در ساختار روایی انیمیشن ها ، الگوی روایی آن را که مبتنی بر قضاوتی ارزشی است، به الگویی مبتنی بر وظایف ارزشی تغییر می دهد. بر این اساس شیوه و روشی برای زندگی در انیمیشن ها مورد قضاوت ارزشی مثبت قرار گرفته و به عنوان راه حلی نمادین میان خوب و بد ارائه می گردد. این شیوه و روش در بازی های رایانه ای معادل آن انیمیشن ها، به عنوان وظایفی ارزشی بر دوش بازیکن قرار می گیرند که عاملی برای ایجاد پایبندی به معنای روایت انیمیشن ها است.

امروزه رسانه های نوین یکی از پرنفوذترین و پرمخاطب ترین رسانه ها نزد جوانان به شمار می رود. توجه بیش ازاندازة جوانان به این رسانه ها برای آن ها مسائل زیادی به دنبال دارد؛ یکی از این مسائل، اعتیاد به چنین رسانه هایی است. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف مطالعة میزان اعتیاد به بازی های رایانه ای و ارائة راهکارهایی برای مقابله با آن در میان دانش آموزان مقطع متوسطة استان آذربایجان شرقی انجام شده است. تحقیق به روش پیمایشی انجام شده و جامعة آماری آن را دانش آموزان مقطع متوسطة استان آذربایجان شرقی تشکیل می دادند که بالغ بر 204 هزار و 562 نفر بودند. از این تعداد 700 نفر براساس روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی برای مطالعه انتخاب شده اند. همچنین، ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق، پرسش نامه بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSSنسخة 21 و لیزرل 5/8 استفاده شده است. نتایج بهدستآمده از تحقیق نشان می دهد میزان شیوع اعتیاد به بازی های رایانه ای در سطح متوسط به بالا (5/50 درصد) بوده است. همچنین خانواده، سرمایة اجتماعی و وضعیت روحی و روانی دانش آموزان ازجمله عواملی هستند که دانش آموزان را در مقابله با اعتیاد به بازهای رایانه ای توانمند می سازند و در مقابل عوامل دیگر نظیر اوقات فراغت، محرومیت نسبی و تعداد دوستان بهویژه تعداد دوستان خارج از مدرسه، میزان اعتیاد به بازی های رایانه ای را در میان دانش آموزان افزایش می دهد.

مقاله پیش رو مروری بر سیر تحول مفهوم ارتباطات در ایران بر پایه آموزش های جدید دانشگاهی دارد. مطالعات نخستین در این حوزه، بر دو واژه ""وسایل ارتباط جمعی"" و ""رسانه"" مبتنی است که واژه نخست، مورد تأکید مرحوم دکتر معتمدنژاد و واژه دوم، مورد تأکید روانشاد دکتر مجید تهرانیان بود. این تمایز در نامگذاری تنها از اختلاف بر سر دامنه سخت افزارها و فناوری های ارتباطی نشئت نمی گیرد، بلکه ناظر بر وجوه اجتماعی زبان ومعنا یافتن واژگان در این حوزه نیز هست؛ چنانکه بر واژه ""رسانه"" در این میان معانی جدیدی بار شد که پیش از این، در زبان فارسی به چشم نمی خورد. مقاله با مطالعه تاریخی و با روش اسنادی روند پیدایش و تحول این مفاهیم را از میان آثار و نوشته های معتمدنژاد و تهرانیان که هر دو نقش مؤسس در آموزش و پژوهش ارتباطات در ایران دارند، واکاویده و به اعتبار تأسیس دانشکده علوم ارتباطات و راه اندازی فصلنامه ""مطالعات رسانه های نوین""، انتظار های جدید از دانش ارتباطات و رسانه های نوین را مطرح کرده است. نویسنده در این مقاله بر اساس مطالعه ای تاریخی و تطبیقی نتیجه می گیرد که در ""مطالعات رسانه های نوین باید هر دو وجه سخت افزاری و نرم افزاری تحولات جدید را در تمامی سطوح رسانه ای و ارتباطی مد نظر قرار داد.

تحقیق حاضر بر آن است که مشخص کند اعضای هیات علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در دانشگاه های دولتی ایران ، از چه مجراها و منابعی برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده می کنند . با استفاده از آزمون Anova و رتبه بندی Duncan روش « مطالعه انفرادی » با میانگین 74/2 در رتبه اول بوده و به عنوان متداول ترین روش کسب اطلاعات میان گروه های مورد مطالعه مشخص گردید . ...

این مقاله با استفاده از روش های ترکیبی پیمایش و گروه کانون به مطالعة سرمایة اجتماعی کاربران فیسبوک در ایران پرداخته است. این مقاله سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که آیا سرمایة اجتماعی حاصل از روابط کاربران با حلقة آشنایان در فیسبوک در روابط اجتماعی افراد در فضای واقعی جامعة ایران نیز بازتاب دارد؟ قرار است در اینجا نظریه های فوکویاما، کلمن، پوتنامرا به شکل ترکیبی طرح شود و با داده های تجربی کارایی این ترکیب را بسنجیم. سپس، با کاربرد روش استدلال قیاسی، فرضیة مفید بودن سرمایة اجتماعی حاصل از روابط کاربران فیسبوک با حلقة آشنایان برای جامعه را به آزمون بگذاریم. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامة آنلاین و آفلاین و حجم نمونه 2437 نفر بوده است. فیسبوک از لحاظ ساختاری امکان تشکیل شبکه های متداخل فوکویاما و بستگی کلمن را دارد. سازوکار تشکیل لایه ها سبب می شود تشکیل پیوندهای ضعیف، تسهیل شده و دامنة روابط اجتماعی افراد گسترش یابد. در این مقاله سرمایة اجتماعی اگر روابط احساسی و قوی را تقویت کند از نوع پیوندمدار است و اگر روابط ضعیف را استحکام بخشد از نوع سرمایة اجتماعی پیوندبخش است. ادعای ما این است که با افزایش شدت استفادة کاربران از فیسبوک، سرمایة اجتماعی پیوندبخش نیز افزایش می یابد. نتایج پیمایش های ما این ادعا را اثبات می کند؛ بدین معنا که فیسبوک به لحاظ ساختاری تشکیل و تقویت پیوندهای سست را تسهیل کرده است.

ایجاد نگرش مثبت نسبت به یک نوآوری و پذیرش آن از سوی پذیرندگان، هدف هر ابداع کننده نوآوری است. در سال های اخیر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز کوشیده است تا با دیجیتال کردن شبکه های تلویزیونی ضمن افزایش و بهبود کیفیت برنامه ها به جذب هر چه بیشتر مخاطبان در رقابت با سایر رسانه ها بپردازد. لذا با عنایت به این نکته، هدف این پژوهش بررسی این مسئله است که مخاطبان شهر نورآباد لرستان چه نگرشی نسبت به دیجیتال شدن و افزایش شبکه های جمهوری اسلامی ایران دارند؟ این تحقیق به روش پیمایش انجام شد و جامعه آماری آن را کلیه افراد بالای 15 سال ساکن شهر نورآباد لرستان تشکیل می دادند که 384 نفر از میان آنها بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری در این پژوهش تصادفی طبقه بندی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهدکه 8/67 درصد مخاطبان نسبت به دیجیتال شدن و افزایش شبکه ها نگرش مثبت دارند . همچنین، رابطه بین نگرش مخاطبان با متغیرهای مستقل مثل دینداری ، احساس تعلق آنها به نظام جمهوری اسلامی ایران نزد آنها، اعتبار صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، موفقیت برنامه های شبکه استانی، دانش و آگاهی، مزیت نسبی این نوآوری، تجربه استفاده قبلی و رؤیت پذیر بودن نتایج استفاده از این نوآوری از دیدگاه مخاطبان، رابطه ای معنی دار بوده است. به عبارت دیگر این متغیرها می توانند نحوه نگرش نسبت به این نوآوری را تعیین کنند. هم چنین رابطه بین نگرش با متغیرهای مستقلی مثل سن، جنس، تحصیلات، پایگاه اجتماعی- اقتصادی و میزان دسترسی به شبکه های ماهواره ای معنی دار نبوده است و این متغیرها نمی توانند تعیین کننده نگرش مخاطبان باشند.

تضعیف روابط میان اعضای خانواده پیامدی است که با ورود عناصر مدرن به جامعه ما به تدریج گسترش یافته است؛ در حالی که با ساختار سنتی خانوادة ایرانی پیوند نمی خورد و همچون مهمانی ناخوانده به تهدید کانون گرم عاطفی ما قد برافراشته است. یکی از دلایل اصلی بروز این مسأله فناوری های ارتباطات است که مانند هر فناوری جدید در جامعه انسانی، باعث تغییرات گسترده و دامنه داری شده است. به دلیل اهمیت این مسأله، در این مقاله به تاثیر اینترنت بر ارتباطات افراد در خانواده ها پرداخته شده است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای و بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های گیدنز، رایزمن، ولمن، تونیس و دیگران انجام شده است. جامعه آماری را خانواده های دارای فرزند بالاتر از 15 سال شهر اصفهان تشکیل می دهند. متغیر استفاده از اینترنت با دو شاخص کمیت و کیفیت و متغیرارتباط با دو شاخص ارتباط شفاهی و تعامل بین والدین و فرزندان وهمسران سنجیده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که کیفیت و کمیت استفاده از اینترنت، بر ارتباطات افراد تاثیر داشته است.

فضای مجازی به مدد دانش فناوری اطلاعات و با معرفی نسل جدیدی از بازی های رایانه ای تحت عنوان «بازی های مجازی» موجب تحولات شگرفی در صنعت بازی و سرگرمی شده است. مهم ترین اتفاقی که در عصر حاضر برای صنعت بازی و سرگرمی رخ داده، «جهانی شدن» و «جدی شدن» این دسته از بازی های رایانه ای است. امروزه بازی های مجازی از مقوله بازی فراتر رفته و دیگر بازی نیستند بلکه با حفظ خصیصه سرگرمی و تفریحی بودن، کاملاً جدی هستند و فرصت ها و تهدیدهایی را در حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایجاد کرده اند. اگرچه بازی های رایانه ای به عنوان بخشی از صنعت سرگرمی عمدتاً با حوزه های اقتصادی و فرهنگی تعامل و ارتباط دارند ولیکن ویژگی خاص این نوع بازی ها، که امکان «خریدوفروش اشیاء و کالاهای مجازی» را حین بازی فراهم کرده، سبب طرح مسائل و چالش های نوینی از نظر فقهی و حقوقی شده است. مهم ترین ابعاد فقهی و حقوقی بازی های برخط، ابتدا بحث مشروعیت و قانونی بودن خود بازی ها و سپس وضعیت حقوقی معاملات درون بازی است. نوشتار حاضر سعی دارد چالش های مذکور را با رویکرد فقهی حقوقی مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.