درخت حوزه‌های تخصصی

شکاف دیجیتالی اختلاف سطح در دستیابی به امکانات سخت افزاری و تجهیزات نرم افزاری در بهره وری از دانش و معرفت روز آمد در سطح ملی و بین المللی است . در این چارچوب ، مسئله دسترسی به لوازم ارتباطی و سنجش معیارهای آن ، از مسائلی بوده که دیدگاه جامعه شناسان را در عدالت اجتماعی حوزه اطلاعات به خود معطوف داشته ، و راه های متنوعی در سنجش معیارهای دسترس پذیری به اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است . ...

تحلیلی کتاب سنجی به منظور روز آمد کردن بررسی پیشین انجام شده در سال 1985 توسط گارفیلد نشان می دهد کتاب « علم کوچک ، علم بزرگ » ( LSBS ) اثر درک پرایس از زمان چاپ آن در سال 1963 بیش از 1500 بار مورد استناد قرار گرفته است . تحلیل محتوای این استنادها نشان می دهد که اثر پرایس بخش شکل گیری و گسترش بعدی مجامع برجسته متعدد فعالیت های علمی در تاریخ ، جامعه شناسی ، سیاست و علم العلم بوده است .

سال های 2011 و 2012 شاهد دگرگونی و حوادث بزرگی در جهان عرب بود. موج آزادی خواهی، ظلم ستیزی و انقلاب، جهان عرب را فراگرفت و این موج با استعفای عبدالله صالح، دیکتاتور یمن به اوج خود رسید. از زمان وقوع انقلاب در کشورهای فوق الذکر مطالب گوناگونی درباره نقش رسانه های جمعی مانند شبکه های تلویزیونی، خبری یا ماهواره ای، جراید و مطبوعات و ... همچنین رسانه های جدید یا دیجیتال مانند سایت های اینترنتی اعم از شبکه های ارتباطی مجازی مانند فیس بوک، توییتر و ... در پیشبرد روند این اعتراض ها و انقلاب ها نوشته شده است. رسانه ها با آگاهی دادن به مردم، انتشار اطلاعات و گسترش عقاید آزادی خواهی و ظلم ستیزی به منزلة یکی از عوامل تسریع کنندة این انقلاب ها به حساب می آیند. این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ضمن تبیین مختصر مشخصات انقلا ب های عربی، به این سؤال اصلی پاسخ می دهد: رسانه های جدید چه تأثیری بر انقلاب های عربی داشته است؟

سالهای متمادی است که تعامل میان ناشران و محققان از طریق انتشار نتایج تحقیقات در مجلات علمی نمود یافته است ؛ زیرا موثرترین شیوه ای که دانشمندان می توانند نتایج تحقیقات را اشاعه دهند مجله های علمی است . نویسندگان ، کتابخانه ها ، و مجله های علمی مولفه های اصلی ارتباطات علمی هستند . فن آوری های نوین اطلاعاتی تعامل میان مولفان و ناشران را دگرگون کرده است . ...

هدف پژوهش حاضر تعیین سهم هریک از عوامل جنسیت، وضعیت اقتصادی، بومی یا غیر بومی بودن و طول مدت استفاده از پیامک در پیش بینی میزان دریافت پیامک از دوستان همجنس و نیز دوستان غیر همجنس در دانشجویان دانشگاه اصفهان بود. نمونه آماری این پژوهش 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه اصفهان بودند که به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و به منظور سنجش میزان دریافت پیامک از دوستان همجنس و غیر همجنس و ویژگی های جمعیت شناختی مؤثر بر آن، یک پرسشنامه محقق ساخته در اختیار آنان گذاشته شد. داده های حاصل با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد وضعیت اقتصادی می تواند به طور معنی داری میزان دریافت پیامک از دوستان همجنس در دانشجویان را پیش بینی کند (00/0=P)؛ اما اضافه کردن هریک از متغیرهای جنسیت، بومی یا غیر بومی بودن و طول مدت استفاده از پیامک به معادله، سبب افزایش معنی دار قدرت پیش بینی میزان دریافت پیامک از دوستان همجنس در دانشجویان نشد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام همچنین نشان داد که جنسیت می تواند به طور معنی داری میزان دریافت پیامک از دوستان غیر همجنس در دانشجویان را پیش بینی کند (00/0 P=)؛ اما اضافه کردن هریک از متغیرهای وضعیت اقتصادی، بومی یا غیر بومی بودن و طول مدت استفاده از پیامک به معادله، سبب افزایش معنی دار قدرت پیش بینی میزان دریافت پیامک از دوستان غیر همجنس در دانشجویان نمی شد

" هدف این مقاله بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای فناوری ارتباطی و اطلاعاتی (ICT) در ارتباط با نابرابری جنسیتی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که آموزش ICT با توجه ویژه به دختران به صورت مستقیم موجب افزایش سواد رسانه‌‌‌ای آنان شده و نابرابری‌های زمینه‌ای را که عمدتاً در فرایند جامعه‌پذیری توسط نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش ساخته و بازتولید می‌شود، تعدیل می‌نماید و امکان کار از راه دور را برای زنان فراهم می‌کند. در صورتی که امکان به‌کارگیری زنان و دختران در امور مختلف مربوط به ICT نباشد و مادامی که دسترسی زنان به آموزش در حوزه‌های علمی و فناوری ارتباطی افزون‌تر نشود، احتمال این‌که شکاف نابرابری فرصت‌های جنسیتی در حوزه ICT ترمیم شود، کاهش می‌یابد.

رشد تکنولوژی های اطلاعاتی ارتباطی از نظر کمّی و کیفی گستره ارتباطات انسانی را بسط داده و ارکان مختلف حیات اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده است. در این راستا می توان به کاربرد روزافزون امکانات موجود در اینترنت در بین اقشار مختلف اشاره کرد. گروه های اجتماعی مختلف با انگیزه های متفاوت از اینترنت استفاده می کنند، اما این پدیده در بین دانشجویان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. دانشجویان علاوه بر انگیزه تفنن، سرگرمی و اشتیاق آشنایی با دنیای ناشناخته، به خاطر اهداف علمی آموزشی و یافتن فرصت های تحصیلی و شغلی جزء کاربران اصلی اینترنت به شمار می روند. به این دلیل مطالعه تأثیرات استفاده از اینترنت بر دانشجویان می تواند بخشی از پیامدهای رواج تکنولوژی های ارتباطی را آشکار سازد. نوشتار حاضر با این هدف سازمان یافته است که تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایة اجتماعی و سرمایة انسانی دانشجویان را بررسی نماید. فرضیات اصلی تحقیق عبارتند از: استفاده از اینترنت با میزان سرمایه اجتماعی افراد رابطه مثبت دارد. استفاده از اینترنت با میزان سرمایه انسانی افراد رابطه مثبت دارد. این تحقیق با روش پیمایش انجام شده است. جمعیت آماری دانشجویان دانشگاه تهران در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در چهار گروه تحصیلی علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی و هنر هستند که 400 نفر از آن ها با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های به دست آمده، فرضیات تحقیق را تأیید می کند و نشان می دهد که الگوی استفاده از اینترنت با میزان سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی افراد رابطه ای مستقیم و معنادار دارد.

هدف از این مقاله ارزیابی توسعة بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران از طریق تحلیل وضعیت شرکتهای صنعت فناوری اطلاعات کشور است. نخست بستر ساختاری و نهادی توسعة فناوری اطلاعات در ایران به اجمال مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس وضعیت کنونی بخش فناوری اطلاعات شامل تولید نرم افزار و سخت افزار به تصویر کشیده می‌شود. در بخشی دیگر، نتایج مصاحبه‌های نیمه ساختارمند با 30 شرکت که در زیربخشهای مختلف فناوری اطلاعات کشور فعالیت می‌کنند تحلیل می‌شوند و امکان برخی نتیجه گیریهای کلی را فراهم می‌آورند. مقاله در کل نشان می‌دهد که از طریق طرح تکفا و دیگر برنامه‌های دولت تسهیلات قابل ملاحظه ای به این بخش عرضه شده است و رشد سریع شرکتهای خصوصی در بازاری که به نوعی انحصاری است نشان گر قابلیت گسترش و رشد در این بخش است. در عین حال، بخش فناوری اطلاعات کشور همچنان توسعه نیافته باقی مانده است. ضعف قوانین مرتبط با حقوق معنوی موجب کاهش انگیزه‌ها در تولید نرم افزار گشته، در حالی که بازار ایران طی سالهای اخیر مملو از بسته‌های نرم افزاری ارزان و غیر اصل شده است. همچنین، موانع پیش روی واردات سخت افزار کمتر بر ارتقای تولید داخلی و بیشتر بر گسترش کالاهای قاچاق تاثیر گذاشته است. هرچند تحریمهای بین المللی در توسعه نیافتگی بخش بی تاثیر نبوده اند، لیکن سیاستگذاری بخش عمومی بر پایة تزریق پول هم مشوق ارتقای کیفی بخش نبوده است. این در حالی است که نیاز توسعة این بخش، به تشکیل و ارتقای شبکه‌های توانایی افزا در تعامل با بازارهای بین المللی مربوط می شود. این امر خود مستلزم محیطی است که درآن به پرورش تواناییهای فناوری و مدیریتی، بهبود کارایی، و ارتقای کیفیت جهت رقابت در بازارهای بین المللی پرداخته شود. ایران در حال حاضر قابلیت رقابت در تولید سخت افزارهای صادراتی را ندارد، اما در صورت به وجود آمدن فضای سیاستگذاری مساعد و شبکة توانایی افزای مورد نظر، با توجه به سطح مطلوب نیروی انسانی کشور در زمینه‌های مرتبط، می‌توان ورود جدیتر و شتابان بنگاههای نرم افزار کشور را به بازارهای بین المللی متصور شد.

هویت ملی یکی ازمولفه های بنیادین شکل گیری و بقاء جامعه است که می تواند مجموعه ای از گرایش ها و نگرش های مثبت را نسبت به عوامل، عناصر و الگوهای هویت بخش و یکپارچه ساز در سطح یک کشور، آن هم به عنوان یک واحد سیاسی فراهم آورد. تحقیقات متعدد نشان دهنده آن است که عوامل مختلفی در نگرش و احساس تعلق افراد به ویژه جوانان نسبت به هویت ملی خود مؤثرند که از آن جمله میتوان به مواردی چون: خانواده، همسالان، گروه های مرجع، جهانی شدن، اینترنت، ماهواره و. . .اشاره کرد. در این راستا با توجه به اینکه اینترنت گذشته از فواید آن همراه با مخاطرات و آسیب هایی است که فرد، جامعه و حکومت را مورد تهدید قرار می دهد در پژوهش حاضر بررسی رابطه میان الگوی استفاده ازاینترنت و هویت ملی در دستورکار قرار گرفته است.در این مقاله با استناد به نظریات کاستلز، هابرماس و وِلمن، سعی می کنیم رابطه میان الگوی استفاده از اینترنت و هویت ملی دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اراک) را مورد مطالعه قرار دهیم. از این رو به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که میان الگوهای متفاوت استفاده از اینترنت و هویت ملی دانشجویان چه رابطه ای وجود دارد؟ لازم به ذکر است روش تحقیق در مقاله حاضر، پیمایش و ابزار گردآوریِ اطلاعات، پرسشنامه استو با استفاده از شیوه نمونه گیری دو مرحله ای و با استفاده از نمونه گیری تصادفی و سپس نمونه گیری سهمیه ای متناسب،یک جمعیت نمونه 380 نفری از دانشجویان دانشگاه آزاد اراک مورد بررسی قرار گرفته است.

اصطلاحنامه از طریق برقراری روابط نحوی و معنایی بین واژگان مورد استفاده در یک حوزه خاص ، نقشی اساسی در کنترل واژگان ، جست‌وجو و افزایش بازیابی اطلاعات و مدارک مرتبط ایفا می‌کند . اصطلاحنامه به عنوان ابزاری زبانی ، هم در مرحله ذخیره ‌سازی و هم در مرحله بازیابی بر نتایج بازیابی تاثیر چشمگیری دارد . ...

هدف مقاله حاضر مطالعه عوامل موثر بر پذیرش و بکارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات در روستاهای استان فارس است. چارچوب نظری مورد استفاده مبتنی بر پژوهش‏های پیشین داخلی و خارجی و‏ترکیبی از نظریه‏های جامعه‏شناختی و جامعه اطلاعاتی است. مدل تجربی برگرفته از آن شامل 18 متغیر مستقل و پذیرش و بکارگیری فنآوری اطلاعات به‏مثابه متغیر وابسته است. این پژوهش به شیوه پیمایش در 68 روستای استان فارس که دارای این فنآوری هستند با حجم نمونه 389 خانوار انجام شده است. پس از آزمون 18 فرضیه، نتایج به‏دست آمده چنین است: بین سن، شغل، تحصیلات، آشنایی با زبان انگلیسی، دانش و آگاهی روستائیان، نگرش روستائیان به زیر ساخت‏ها و تجهیزات فراهم شده در دفاتر، نوع و نحوه ارائه خدمات در دفاتر، کنترل و نظارت، تبلیغات، وجود انگیزه برای بکارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش روستائیان در مورد رایانه، میزان مهارت کارگزاران، دستورالعمل‏ها و آیین نامه‏های مربوط به دفاتر، نگرش روستائیان به اهداف دولت و نگرش روستائیان به سرمایه‏گذاری و هزینه‏های انجام شده در دفاتر با پذیرش و بکارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنی‏داری وجود دارد. در مقابل بین جنس، درآمد و نگرش روستائیان به مدیریت دفاتر با پذیرش و بکارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنی‏داری وجود ندارد.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی نیازها، چالش ها و عوامل اصلی اثرگذار بر شکل گیری شبکه اجتماعی نخبگان ایران است. در این پژوهش تلاش شده است تا نشان داده شود که مهم ترین عوامل اثرگذار بر انسجام، توسعه و پایداری شبکه اجتماعی مجازی نخبگان ایران کدامند. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی پیمایشی است، که در آن به توصیف و تحلیل نیازهای نخبگان ایران به منظور تشکیل یک شبکه اجتماعی تخصصی پرداخته است. روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با مدیران ارشد بنیاد ملی نخبگان و پرسشنامه بوده است و از میان حدود 13000 نفر نخبگان تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان، نمونه ای معادل با 375 نفر مبتنی بر جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی انتخاب شدند. به منظور اولویت بندی نتایج پژوهش از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهند که تعامل با سایر نخبگان و دستیابی به پایگاه دانشی منسجم، مهم ترین دلایل عضویت در این شبکه می توانند باشند. ضعف فرهنگی در ارتباط با گفت وگو، نقد و تحلیل و ضعف در زیرساخت های فناوری اطلاعات از اساسی ترین چالش های پیش روی طراحی و راه اندازی شبکه نخبگان ایرانی از دیدگاه مخاطبان این حوزه دانشی است. مهم ترین مؤلفه های اثرگذار بر پایداری شبکه «ارائه و انتشار آخرین و معتبرترین منابع علمی اعم از مقالات، کتب و ... و اعلام نیاز پروژه های پژوهشی و حرفه ای از سوی نهادها و صنایع» است.

در این مطالعه تلاش شده است تا مصرف اعتیادآور تلفن همراه در میان کاربران ایرانی بررسی شود. روش اجرای پژوهش، پیمایشی بوده و نمونه تحقیق 605 نفر از شهروندان کرجی بوده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که گروه سنی 30 سال به بالا و نیز تحصیل کردگان بیشتر از سایرین در معرض خطر اعتیاد به تلفن همراه قرار دارند. نتایج تحقیق نشان داد اعتیاد به تلفن همراه در میان زنان بیشتر است و زنان بیش از مردان در هنگام رانندگی از تلفن همراه استفاده می کنند. متغیرهای رفتاری، نگرشی و وضعیتی به ترتیب روی میزان اعتیاد به تلفن همراه اثر داشته اند.